PRL – historia prawdziwa

Poprzez pryzmat Solidarności wydaje się, że Zachód kochał Polskę i Polaków. Uczucie było prawdziwe na poziomie społeczeństw, czego dowodem była ogromna pomoc humanitarna dostarczana do Polski w latach 70. i 80. XX wieku. Jednak już perspektywa rządów państw zachodnich była różna.

- Z perspektywy PRL śmierć Stalina niewiele zmieniła, cały system represyjny, cała ta machina ustawiona na społeczeństwo polskie nadal będzie działać - mówił w Polskim Radiu 24 Sebastian Ligarski, historyk.

W czasach zimnej wojny kraje socjalistyczne walczyły o wpływy w krajach globalnego południa z państwami Zachodu. W tym celu często wykorzystywano resentyment kolonialny, grając na istniejące napięcia i pamięć krzywd i wyzysków od krajów kolonialnych. O polityce PRL wobec krajów Afryki czy Ameryki Południowej opowiadał w Polskim Radiu 24 politolog Przemysław Gasztold.

Relacje Kościoła z władzą w okresie PRL napotykały na trudności niemal na każdej możliwej płaszczyźnie. W Polskim Radiu 24 prof. Paweł Skibiński, historyk z UW, wyjaśniał, na czym polegała różnica między dwiema strategiami w kontaktach biskupów z komunistami.

Literatura fantastycznonaukowa znalazła sobie miejsce w powojennej Polsce głównie za sprawą twórczości Stanisława Lema. - Fantastyka była formą odskoczni, miejscem, na które system trochę przymykał oko - mówił w Polskim Radiu 24 krytyk i dziennikarz Piotr Gociek.

Wydarzenia marca 1968 roku Czesław Miłosz skomentował słowami "Jest ONR-u następcą partia". W tych czterech słowach zawarł konkretną diagnozę polityczną. W jakim stopniu była ona trafna? W audycji "PRL - historia prawdziwa" Robert Tekieli rozmawiał z Filipem Memchesem.

Kardynał Stefan Wyszyński był zawsze krok do przodu, przewidywał procesy, jakie mogą zachodzić, w związku z tym nie bał się rozmawiać z komunistyczną władzą - powiedziała w Polskim Radiu 24 historyk Ewa Czaczkowska. - Prymas nie toczył z komunistami sporu o charakterze ekonomiczno-społecznym, tylko spór ideologiczny, spór o wiarę, o obecność Boga - wskazała.

"Państwo robotników i chłopów", "bez komunistów nie odbudowano by kraju", "przyjaźń z ZSRR", "dobry gospodarz Edward Gierek", "najweselszy barak w obozie".

Gościem Roberta Tekielego był historyk Grzegorz Wołk.

6 kwietnia 1990 roku Sejm RP uchwalił ustawę o likwidacji Służby Bezpieczeństwa. Akt ten zamykał historię komunistycznej bezpieki.

Gościem Roberta Tekielego był publicysta Grzegorz Górny.

Fala sierpniowych strajków z 1980 roku doprowadziła do powstania NSZZ "Solidarność" - pierwszej w krajach komunistycznych, niezależnej od władz, legalnej organizacji związkowej.

Należał do formalnych władz państwa (był ministrem spraw zagranicznych w latach 1971–1976 i 1982–1985) i władz partyjnych (jako członek Biura Politycznego KC PZPR). 19 grudnia 2023 roku zmarł ostatni żyjący minister spraw zagranicznych PRL Stefan Olszowski.

Polska najpierw w latach 1939-1945, a także w latach 1944-1989 pozostawała pod kontrolą dwóch systemów totalitarnych - najpierw niemieckiego nazizmu, później - sowieckiego komunizmu. Prof. Paweł Skibiński mówił w Polskim Radiu 24 o tym, jak w owym czasie radził sobie Kościół, jaką spełniał rolę i w czym Polska różniła się od innych krajów pozostających pod totalitarną okupacją.

Jednym z elementów sprzeciwu wobec rzeczywistości PRL-u był tzw. trzeci obieg. To ruch wydawniczy i alternatywny obieg np. kaset z muzyką punkową czy rockową, omijający cenzurę. O tamtych czasach Robert Tekieli rozmawiał w Polskim Radiu 24 z publicystą, Filipem Memchesem.

Gościem Roberta Tekielego był Sebastian Ligarski, historyk, dyrektor Centrum Solidarności "Stocznia" w Szczecinie.

Kto służył w SB, jakie były motywacje ludzi, którzy wstąpili w jej szeregi, jak wyglądał kariery jej funkcjonariuszy? O działalności Służby Bezpieczeństwa mówił w Polskim Radiu 24 Daniel Wicenty, socjolog (Uniwersytet Gdański).

Podczas pacyfikacji katowickiej kopalni Wujek od kul ZOMO zginęło 9 górników, a ponad 20 zostało rannych. Stłumienie protestów na Górnym Śląsku przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego, miało dla komunistycznych władz kluczowe znaczenie, dlatego w operacje pacyfikacji Manifestu Lipcowego i Wujka zaangażowały ogromne siły - funkcjonariuszy ZOMO, żołnierzy i milicjantów. O wydarzeniach grudnia 1980 r. mówił w Polskim Radiu 24  Grzegorz Wołk, historyk (IPN).

Czy Polska rządzona przez komunistów mogła rzeczywiście być szóstą gospodarką świata, czy też był to mit wykreowany przez propagandę?