BNR Perestrojkast | BNR

Indrukwekkend blijft de zwart-wit foto van twee gewonde ouderen die elkaar liefkozend aanraken in Bachmoet. De foto dook op in de internationale media en is ook te zien tijdens de fototentoonstelling War Stories. Ukraine up close in het Nationaal Militair Museum in Soesterberg, samen met al even andere indrukwekkende foto’s van Eddy van Wessel, zoals de man eenzaam met zijn boodschappen karretje in Voehledar.

Deze man komt meerdere malen terug in deze aflevering. Hoe kwam Eddy tot deze foto? Waarom op deze afstand? En waarom fotografeert hij alles in zwart-wit? De foto van de man met het boodschappenkarretje en die van Bachmoet is het resultaat van Eddy’s werk van 2,5 oorlog in Oekraïne. Waarin hij reisde langs het Oekraïense front en de laatste overgebleven inwoners fotografeerde in Bachmoet, Toretsk en Voehledar. Inmiddels is Bachmoet in Russische handen, dreigt bij Toretsk datzelfde te gebeuren en werd Voehledar deze week veroverd door Rusland. 

Vanuit het Nationaal Militair Museum, met uitzicht op militair materieel als vliegtuigen, voertuigen en helikopters, is Eddy te gast in deze 245e aflevering om te praten over zijn werk, de tentoonstelling en Toretsk en Voehledar. En ook over hoe de oorlog in Oekraïne zich verhoudt tot andere oorlogen, zoals Irak, Syrië en Tsjetsjenië, die Eddy ter plekke volgde? 

Met wie kan je over dit onderwerp beter praten dan met Michiel Driebergen? Met niemand anders natuurlijk. Bij afwezigheid van Geert Jan is Michiel gastpresentator. Hij reisde voor Trouwmet Eddy langs het front en bezocht ook Toretsk en Voehledar. Michiel en Eddy geven een inkijkje in het leven van de laatste bewoners van deze twee plaatsen.

De fototentoonstelling War Stories. Ukraine up close is vanaf nu tot en met augustus volgend jaar te zien in het Nationaal Militair Museum in Soesterberg. 

Helaas geen mop deze aflevering. Joost is op reportage in Armenië. 

Host:

Floris Akkerman

Onze man in Oekraïne, nu gast host in Nederland:

Michiel Driebergen

Ster-fotograaf:

Eddy van Wessel

Met sabbatical:

Geert Jan Hahn

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hij wist al in de herfst van 2021 dat er oorlog zou komen in Oekraïne, vertelde Caspar Veldkamp bij ons. Toen bestuurslid bij de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling. Nu is Veldkamp minister van Buitenlandse Zaken en is hij 13 januari volgend jaar opnieuw bij ons te gast. Dit keer live vanuit Nieuwspoort in Den Haag.

Het gaat dan met de minister over de oorlog in Oekraïne, de Nederlandse steun aan Kyiv en andere actuele ontwikkelingen in Oost-Europa. Dat is nog niet alles. Geert Jan komt opnieuw met een fraaie Perestrojkast quiz, er zijn foto's van Floris' reizen door Oekraïne, Joost heeft een mop en het publiek kan vragen stellen. 

Wees er live bij op 13 januari en koop hier je kaartje. 

BNR Perestrojkast live is een samenwerking tussen BNR Nieuwsradio, Haagsch College en kennisplatform RAAM 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Meer dan 120 Oekraïense kunstenaars zijn overleden aan het front, maakt het Oekraïense ministerie van Cultuur deze week bekend. De Cultuurminister zei naar aanleiding van dit aantal: "Deze oorlog gaat niet alleen over grondgebied; het is erop gericht om alles wat Oekraïens is uit te roeien – cultuur, taal en identiteit. We hebben nu onze eigen generatie van geëxecuteerde kunstenaars." 

Het is een verwijzing naar de Geëxecuteerde Renaissance, een generatie Oekraïense kunstenaars, schrijvers en dichters die in de jaren 1920 en 1930 door het Sovjetregime werden geëxecuteerd. Het is niet voor het eerst dat Moskou de cultuur en identiteit van een land van de kaart wil vegen. In de late jaren 40 en begin jaren 50 gebeurde dit ook in Roemenië toen het communisme daar binnen denderde.

Een Sovjet-playbook dat steeds door Moskou uitgerold kan worden. Waarom gebeurt dit elke keer weer? En hoe kan je voorkomen dat je cultuur wordt vernietigd? 

Twee geweldige gasten zijn van de partij om het te hebben over de Russische en Sovjetrepressie van de elite in Oekraïne (jaren 20 en 30 en nu) en Roemenië (jaren 40 en 50): bij afwezigheid van Geert Jan als gastpresentator Lisa Weeda (wie kent haar niet?) die de Roemeense Alexa Stoicescu uitnodigde voor deze aflevering. 

Stoicescu is onder meer vertaler Nederlands-Roemeens. Haar phd ging over de  Roemeense dissidente schrijver en Nobelprijswinnaar Herta Müller die leefde onder dictator Nicolae Ceaușescu. Momenteel werkt ze aan een artikel over hoe Nederlandse vertalingen verschenen in communistisch Roemenië (kort door de bocht) en waarom.

Met speciale aandacht voor het werk van Müller, een bijzondere film en 3D-project van het Slovo House in Charkiv en twee moppen maar liefst. 

Shownotes:

-documentaireHerta Müller: Het alfabet van de angst.

-Hartedier-Herta Müller

-Ademschommel-Herta Müller

-De vos was de jager-Herta Müller

-film Metronom-Alexandru Belc

-documentaire Cold Waves-Alexandru Solomon

-film Slovo House.

-3D-project Slovo House.

-Aleksandra-Lisa Weeda

-Dans Dans revolutie-Lisa Weeda

Host:

Floris Akkerman

Multimediaal kunstenaar:

Lisa Weeda

Whizzkid (lector Nederlands en vertaler en literaire bemiddelaar):

Alexa Stoicescu

Levensgenieter:

Joost Bosman

Tussen hemel en aarde:

Geert Jan Hahn

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Polen viert het. Oekraïne viert het. Maar Belarus niet. Kupalle is een Oost-Slavische feestdag. Een zomerfeest à la het Midzomerfeest in Scandinavië. Maar niet voor de Belarussische ‘president’ Aleksandr Loekasjenko. Die heeft het niet op zulke traditionele, culturele Belarussische feesten met muziek, eten, dans en vuren.

Toch vieren Belarussen wel degelijk Kupalle. Alleen niet in eigen land, maar bijvoorbeeld in Nederland. Deze zomer op het strand. Gast host Franka Hummels was daarbij en noemt het een een "idyllische ervaring met ook nog eens mijn favoriete Belarussische zanger ooit, Lavon Volski". 

Het vieren van Kupalle heeft, net als andere Belarussische culturele tradities, een grotere betekenis dan ooit. Waarom is dat? Daar gaan we in deze Perestrojkast-aflevering achter komen.

Dat gebeurt dus samen met Franka Hummels die bij afwezigheid van Geert Jan deze aflevering mede-presenteert. Op haar verzoek gaat het over het in stand houden van de Belarussische cultuur en identiteit in tijden van Loekasjenko als zelfbenoemde president. Franka heeft daarvoor Ilja Sjtsjarbitsky uitgenodigd. Hij is voorzitter van Mara, de vereniging van Belarussen in Nederland. Je hoorde hem eerder in aflevering 96 over de lange arm van Loekasjenko.

En er zijn maar liefst drie moppen in deze aflevering. De een begrijpelijker dan de ander. 

Kupalle-lied uit de aflevering.

Oj, na kupala 2019-Kriwi band

Host: 

Floris Akkerman

Gast host en Belarusgoeroe:

Franka Hummels 

Belarussische aanjager:

Ilja Sjtsjarbitsky 

Alleskunner:

Joost Bosman

Nog niet terug van weggeweest:

Geert Jan Hahn

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Geen verhalen over gevechten, tanks en mijnen aan het oostfront dit keer. Nee, verhalen vanuit West-Oekraïne waar Floris deze maand was. Daar mag je de daadwerkelijke oorlog niet zien en voelen, maar het verdriet en de pijn van de omgekomen zonen en broers aan het oorlogsfront zijn wel degelijk zichtbaar.

Maar wat betekent dat voor het verloop van de oorlog? Hebben de Oekraïners dan niet zoiets van: we stoppen met vechten. Dit leed is het ons niet waard. Kunnen we maar beter gaan onderhandelen met Rusland? Floris sprak met experts en familieleden van overleden militairen voor een antwoord op deze vraag.

Vanwege de afwezigheid van Geert Jan maakt een nieuwe vriend van de Perestrojkast haar opwachting: Michal van der Toorn, Europaverslaggever bij BNR, is als gast host van de partij. Hoe raakte zij verliefd op onze regio? En wat wist het Westen van de Oekraïense inval in de Russische grensprovincie Koersk. Michal zoekt het uit. Wil je meer van haar horen, luister naar deze aflevering van de BNR-podcast de Oostflank, waarin Michal Letland bezoekt.

Ze heeft geen mop in huis. Gelukkig is Joost haar reddende engel.

De zomerhit van 2014:

Б’ютіфул Карпати (Beautiful Karpaty)-Мертвий півень

Revalidatiecentrum voor gewonde Oekraïense militairen:

Superhumans

Terug uit Oekraïne:

Floris Akkerman

Debutant:

Michal van der Toorn

Lolbroek:

Joost Bosman

Vermist:

Geert Jan Hahn

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Armenië heeft het maar druk. Het zoekt nauwere banden met de EU, praat met Turkije, gaat langs bij de Navo en heeft ook oog voor Irak en India. Want in de afgelopen vier jaar met de oorlogen met Azerbeidzjan kon Jerevan niet rekenen op de vermeende beschermheer Rusland. Dus beproeft Armenië zijn geluk ergens anders in de hoop daar aansluiting bij te vinden. 

Maar laat het Kremlin dit gebeuren? Heeft Jerevan wel de ruimte om zijn eigen plan te trekken na jaren van Russische invloeden in het land? 

Dit is een bijzondere aflevering. Geert Jan is er even tussenuit. In deze periode heeft Floris bij iedere aflevering een gasthost. Een vriend(in) van de podcast. Die al vaker als kenner in de aflevering is geweest. Deze aflevering is dat Joost Bosman, onze moppentapper die op het punt staat zijn correspondentschap te vervolgen in Georgië. Op de gastenlijst staan ook Franka Hummels, Lisa Weeda, Hubert Smeets, Michiel Driebergen en Bob Deen. Ieder van hen draagt een eigen onderwerp+gast aan. Een onderwerp waarover hij/zij het altijd al een keer heeft willen hebben en/of een gast die hij/zij altijd een keer heeft willen spreken.

Host:

Floris Akkerman

Gasthost:

Joost Bosman

Zzp'er:

Isa Yusibov

Groot gemis:

Geert Jan Hahn

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Evan Gershkovich, Ilja Jasjin en Oleg Orlov zijn weer vrij. Respectievelijk de Amerikaanse journalist, de Russische oppositiepoliticus en de Russische mensenrechtenactivist zijn onderdeel van een grote gevangenenruil tussen het Westen en Rusland. De afgelopen dagen meldden internationale media dat deze ruil eraan zat te komen. Ook de Russische oppositiepoliticus Vladimir Kara-Moerza behoort tot de groep.

Oud-Ruslandcorrespondent Joost Bosman en Ruslandkenner Isa Yusibov leggen deze aflevering het hoe en waarom van de gevangenenruil uit. Welk belang heeft het Kremlin erbij? Werd het Westen voor het blok gezet en hoe zit het met de minder bekende politiek gevangenen in Rusland?

Host:

Floris Akkerman

Afwezig:

Geert Jan Hahn

Gevangenenruilkenners:

Isa Yusibov

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïne draait door: maar hoe? Geert Jan is in Soemy, waar drones boven de hoofden hangen terwijl de energie-infrastructuur aan gort wordt geschoten.

Ondanks 2,5 jaar oorlog houdt Oekraïne nog steeds het hoofd boven water. Maar de problemen nemen toe. Van kapotte ziekenhuizen tot corruptie en van hoge energiekosten tot dobberende en aangespoelde zeemijnen.

Geert Jan Hahn is in Oekraïne. Hij reist mee in het kielzog van de Nederlandse humanitaire ondernemer Jeroen Ketting, en bericht over de harde werkelijkheid. Hoe gaat Oekraïne om met al die uitdagingen? En wat voor hulp is welkom?

Vandaag is Geert Jan op bezoek bij SumyOblEnergo, de regionale netbeheerder. Hier brengt de directeur niet alleen zelf de koffie rond; het management klimt hier ook in de elektriciteitsmasten om de kapotgeschoten energie-infrastructuur te repareren. En dat terwijl drones boven de hoofden hangen en artilleriebeschietingen nooit ver weg zijn. Uitdagingen genoeg hier in Soemy, en dan werkt 'Kyiv' volgens de directeuren ook niet mee. Hoe moet dat nou, met de stroomvoorziening in het noordoosten van Oekraïne?

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Muziek:

 DK Energetyk - Energetyk (Power Engineer)

Lees ook:

Ook Floris was eerder dit jaar in Soemy. Lees zijn verslagen hier:

Vanuit Ochtyrka
Vanaf de enige grensovergang

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïne draait door: maar hoe? Geert Jan is in Oekraïne. Maar niet alleen hij: ook Michiel Driebergen is in het land. Hij komt een pessimistische boodschap vanuit de Donbas.

Ondanks 2,5 jaar oorlog houdt Oekraïne nog steeds het hoofd boven water. Maar de problemen nemen toe. Van kapotte ziekenhuizen tot corruptie en van hoge energiekosten tot dobberende en aangespoelde zeemijnen.

Geert Jan Hahn is in Oekraïne. Hij reist mee in het kielzog van de Nederlandse humanitaire ondernemer Jeroen Ketting, en bericht over de harde werkelijkheid. Hoe gaat Oekraïne om met al die uitdagingen? En wat voor hulp is welkom?

Vandaag beantwoordt Geert Jan de vragen van luisteraars. Ook deelt hij één van bijzonderste ontmoetingen - waarmee hij stiekem vooruitblikt op de laatste aflevering van deze reportagereeks. En Michiel Driebergen onderbouwt het alarmerende bericht dat hij deze week op social media plaatste.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Speciale dank aan:

Michiel Driebergen

Muziek:

BANAR — Паляниця

Lees ook:

Michiel was eerder dit jaar ook in Toretsk. Lees zijn winterupdate hier.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Geert Jan Hahn reist door Oekraïne en komt langs bijzondere plekken. De komende tijd hoor je in deze feed reportages vanuit onder andere Charkiv, Kyiv, Cherson en Soemy. Abonneer je nu en zorg dat je deze exclusieve reportages niet mist. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïne draait door: maar hoe? Geert Jan is in Tsjernihiv en Kyiv, waar hij de gevolgen van Poetins aanvallen op kinderziekenhuizen onder de loep neemt.

Ondanks 2,5 jaar oorlog houdt Oekraïne nog steeds het hoofd boven water. Maar de problemen nemen toe. Van kapotte ziekenhuizen tot corruptie en van hoge energiekosten tot dobberende en aangespoelde zeemijnen.

Geert Jan is in Oekraïne. Hij reist mee in het kielzog van de Nederlandse humanitaire ondernemer Jeroen Ketting, en bericht over de harde werkelijkheid. Hoe gaat Oekraïne om met al die uitdagingen? En wat voor hulp is welkom?

Vandaag neemt Geert Jan je mee naar de kinderziekenhuizen van zowel Tsjernihiv als Kyiv. Allebei getroffen door Russische raketten. Toeval? In Oekraïne denken ze inmiddels van niet, en dat onderbouwenze met tragische statistieken. 

Ook hoor je een verslag van onze BNR-collega Martijn de Rijk. Hij heeft deze week het Prinses Maxima Centrum in Utrecht bezocht. Daar zijn de eerste kankerpatiëntjes uit Kyiv aangekomen, na de verwoesting van Ochmatdyt en de aanbiedingen vanuit het buitenland om voor specialistische zorg bij te springen.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Speciale dank aan:

Martijn de Rijk

Lees ook:

‘Onze mooie Tsjernihiv wordt vernield. Wat hebben we hun aangedaan?’

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïne draait door: maar hoe? Geert Jan is in Charkiv, waar hij zich vergaapt aan muurschilderingen.

Ondanks 2,5 jaar oorlog houdt Oekraïne nog steeds het hoofd boven water. Maar de problemen nemen toe. Van kapotte ziekenhuizen tot corruptie en van hoge energiekosten tot dobberende en aangespoelde zeemijnen.

Geert Jan Hahn is in Oekraïne. Hij reist mee in het kielzog van de Nederlandse humanitaire ondernemer Jeroen Ketting, en bericht over de harde werkelijkheid. Hoe gaat Oekraïne om met al die uitdagingen? En wat voor hulp is welkom?

Vandaag loopt Geert Jan over Soemska-straat, één van de belangrijkste wegen die de miljoenenstad Charkiv doorkruist. Geert Jan raakt aan de praat met kunstenaar Zhenya, één van de vele 'vogelschilderaars'. Waarom zijn er zo veel muurschilderingen in Charkiv? En waarom is Zhenya, na eerder te zijn weggegaan, weer teruggekeerd naar Charkiv? De foto's van de streetart kan je hier zien.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Gost:

Zhenya Doroshenko

Muziek:

Ty Knopka - Spiv Brativ

Lees ook:

Met de dood op de hielen kleuren kunstenaarsin Charkiv het leven

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïne draait door: maar hoe? Geert Jan is in Zaporizja-Stad beland, waar plannen voor een eventuele evacuatie worden doorgenomen.

Ondanks 2,5 jaar oorlog houdt Oekraïne nog steeds het hoofd boven water. Maar de problemen nemen toe. Van kapotte ziekenhuizen tot corruptie en van hoge energiekosten tot dobberende en aangespoelde zeemijnen.

Geert Jan Hahn is in Oekraïne. Hij reist mee in het kielzog van de Nederlandse humanitaire ondernemer Jeroen Ketting, en bericht over de harde werkelijkheid. Hoe gaat Oekraïne om met al die uitdagingen? En wat voor hulp is welkom?

Vandaag neemt Geert Jan ons mee naar Zaporizja-Stad. Daar bezoekt hij het Patriot IDP Hostel. Daar verblijven momenteel 36 Oekraïense vluchtelingen. Ze slapen op matrassen die onder meer door NOC-NSF zijn verstrekt - een bijzonder gegeven zo vlak voor de start van de Olympische Spelen.

Slapeloze nachten
Helaas gaat deze reportage vooral over de slapeloze nachten die deze vluchtelingen en hun begeleiders hebben. Zaporizja-stad, een stad die voor de oorlog nog bijna een miljoen inwoners had en op tientallen kilometers van de frontlinie is, ligt namelijk aan de 'verkeerde' kant van de rivier de Dnipro. Stel dat de Russen alle bruggen over de rivier opblazen, dan zitten honderdduizenden mensen als ratten in de val. Geen prettige gedachte voor de veelal flink getraumatiseerde vluchtelingen, die juist uit dat bezette gebied zijn ontkomen.

Geert Jan liep een ochtend mee door het hostel en zag dat een evacuatiebusje uitkomst zou moeten bieden. Maar welke plannen maak je daar dan bij? Hoe 'ontsnap' je aan de Russen, mochten ze alsnog komen?

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Speciale dank aan:

Jeroen Ketting

Muziek:

In The Shadows of Ukraine? - Kalush Orchestra & The Rasmus

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïne draait door: maar hoe? Geert Jan is in Cherson-Stad beland, waar het leven zich de komende jaren ondergronds moet gaan afspelen. 

Ondanks 2,5 jaar oorlog houdt Oekraïne nog steeds het hoofd boven water. Maar de problemen nemen toe. Van kapotte ziekenhuizen tot corruptie en van hoge energiekosten tot dobberende en aangespoelde zeemijnen.

Geert Jan Hahn is in Oekraïne. Hij reist mee in het kielzog van de Nederlandse humanitaire ondernemer Jeroen Ketting, en bericht over de harde werkelijkheid. Hoe gaat Oekraïne om met al die uitdagingen? En wat voor hulp is welkom?

Vandaag neemt Geert Jan ons mee naar een kraamziekenhuis in de stad Cherson. Sinds de bevrijding eind 2022 wordt de stad door de Russen dag en nacht beschoten. Maar omdat tienduizenden Chersonieten weigeren de stad te verlaten, moet het leven op een andere manier doorgaan. 

Daarom heeft het kraamziekenhuis Roddom No.1 besloten om hun ziekenhuis ondergronds uit te breiden. En dat is niet de enige plek waar ze onderduiken voor de Russische raketten.

Maar: er is ook goed nieuws. Want: in Cherson is een kindje geboren. En dus treft Geert Jan een zeer vrolijke directrice Svetlana.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Muziek:

Yak Ty, Khersone? - Spiv Brativ

De volgende reportage verschijnt maandag 26 juli. Dan hoor je een verslag vanuit Zaporizja. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïne draait door: maar hoe? Geert Jan reist naar bevrijd gebied in der regio Cherson, en zet in de voorstad Stepanivka zijn tanden in een mobiele tandartskliniek.

Ondanks 2,5 jaar oorlog houdt Oekraïne nog steeds het hoofd boven water. Maar de problemen nemen toe. Van kapotte ziekenhuizen tot corruptie en van hoge energiekosten tot dobberende en aangespoelde zeemijnen.

Geert Jan Hahn is in Oekraïne. Hij reist mee in het kielzog van de Nederlandse humanitaire ondernemer Jeroen Ketting, en bericht over de harde werkelijkheid. Hoe gaat Oekraïne om met al die uitdagingen? En wat voor hulp is welkom?

Vandaag een bezoek aan een mobiele tandartskliniek in Stepanivka. Een voorstad van Cherson, bevrijd in november 2022, maar een gebied dat allerminst zonder zorgen zit.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Muziek:

Badstreet Boys ft. Viktor Joesjtsjenko - Tse Tak

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïne draait door: maar hoe? Geert Jan reist door Zuid-Oekraïne, en komt nieuwe verdedigingslinies tegen.

Ondanks 2,5 jaar oorlog houdt Oekraïne nog steeds het hoofd boven water. Maar de problemen nemen toe. Van kapotte ziekenhuizen tot corruptie en van hoge energiekosten tot dobberende en aangespoelde zeemijnen.

Geert Jan Hahn is in Oekraïne. Hij reist mee in het kielzog van de Nederlandse humanitaire ondernemer Jeroen Ketting, en bericht over de harde werkelijkheid. Hoe gaat Oekraïne om met al die uitdagingen? En wat voor hulp is welkom?

Vandaag een verslag vanuit de auto in Zuid-Oekraïne. Eén van de vele plekken waar Oekraïne aan verdedigingslinies bouwt. Foto's maken kan niet, exacte locaties weergeven evenmin. 

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Muziek:

Okupanty · MBreeze

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïne draait door: maar hoe? Geert Jan doet verslag vanuit een vluchtelingenflat op een verlaten vakantieoord in Kobleve.

Ondanks 2,5 jaar oorlog houdt Oekraïne nog steeds het hoofd boven water. Maar de problemen nemen toe. Van kapotte ziekenhuizen tot corruptie en van hoge energiekosten tot dobberende en aangespoelde zeemijnen.

Geert Jan Hahn is in Oekraïne. Hij reist mee in het kielzog van de Nederlandse humanitaire ondernemer Jeroen Ketting, en bericht over de harde werkelijkheid. Hoe gaat Oekraïne om met al die uitdagingen? En wat voor hulp is welkom?

Vandaag een verslag vanuit Kobleve, ooit een toeristenmagneet maar nu een vrijwel verlaten vakantiepark aan de Zwarte Zee. Wél zijn er ontheemde Oekraïners, met name uit Cherson. Hoe draait het leven hier door?

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Muziek:

МЮСЛІ UA ft. Vasia Charisma | ДОБРИЙ ДЕНЬ Everybody | MEGA MIX

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zijn laatste week als Nederlands ambassadeur in Oekraïne is voor Jennes de Mol begonnen. De week valt samen met de 10-jarige herdenking van de aanslag op de MH17.

Na een bizarre tijd in Kyiv, gekenmerkt door oorlog, verhuist De Mol naar Warschau. Vanuit daar zal hij de Perestrojkast-regio nog steeds scherp in de gaten houden. Geert Jan zocht De Mol op, nog net niet tussen de verhuisdozen, en vroeg hem om terug te blikken op zijn werk en leven in Oekraïne.

Ondersteuning
Hij was consul-generaal in Sint-Petersburg toen Jennes de Mol werd gevraagd om naar Kyiv te komen. De aanslag op MH17, nu precies tien jaar geleden, had net plaats gevonden en de ambassade in Oekraïne had ondersteuning nodig. 'De ambassade had het al heel druk, met de gebeurtenissen op Majdan, op de Krim en in de Donbas. En toen kwam de 'MH17'.'

Eigenlijk is de Oekraïense periode van De Mol, die al veel ervaring in onder meer Rusland, Tsjechië en Afghanistan had, daar begonnen - ook al werd hij in 2019 officieel de ambassadeur.

Cirkel is rond
'Ik denk elke dag nog aan de ramp met de MH17', zegt De Mol in zijn werkkamer op de ambassade. 'Voor mij is de cirkel met die herdenking van 10 jaar MH17 dan ook rond. En ik denk er nog elke dag aan, om meerdere redenen. Het is een enorme tragedie in Nederland geweest. Het is persoonlijk geworden doordat ik nabestaanden heb leren kennen en zie en hoor en voel wat deze tragedie iedere dag voor deze mensen betekent. En daar heb ik oog voor. En de MH17 is heel erg verbonden met de situatie in de Donbas en het begin van de Russische oorlog in Oekraïne. We hebben het in het geval van MH17 over tribunalen, rechtsvinding, politie-onderzoek. En dat geldt ook voor deze oorlog, met nu al 120.000 geregistreerde oorlogsmisdrijven. We gebruiken in feite dezelfde woorden om te omschrijven waar we naar streven: truth, justice en accountability.'

Emotioneel
'Misschien heb je bij binnenkomst bij de ambassade gezien dat hier een sobere plaquette hangt met 'MH17: 17 juli 2014'. Dat is bewust zo neutraal, omdat iedereen er een eigenlijk verhaal bij heeft. Het was een emotionele tijd. En tot op mijn laatste dag bij Buitenlandse Zaken zal ik alles eraan doen om bij te dragen aan die drie termen, waarheid, rechtvaardigheid en aansprakelijkheid.'

Oekraïne 2024:

Het gesprek met ambassadeur Jennes de Mol gaat uiteraard ook over de oorlog die Rusland nu in het hele land voert. 'Het is een godswonder dat dit land nog functioneert.'

Beluister het hele gesprek, en mocht je het de moeite vinden om een recensie of reactie achter te laten, dan wordt dat gewaardeerd.

Hosts:

Floris Akkerman

Geert Jan Hahn

Speciale dank aan:

Jennes de Mol

Muziek (ook geschikt voor mensen die niet van folklore houden):

Hej, sokoly

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Voor BNR Perestrojkast was Joost Bosman ruim vijf jaar lang onze man in Moskou. Behalve geweldige moppen kon hij haarfijn uitleggen wat er zich in Rusland afspeelde: van de dood van Navalny tot het verdraaien van de Russische geschiedenis door het Kremlin. Maar na 11 jaar Moskou sluit Joost dat hoofdstuk noodgedwongen af: hij vertrekt naar buurland Georgië.

Rusland ligt nu achter hem. Eén Nederlandse correspondent en één cameraman blijven achter; de rest was al weg. Exclusief voor de Perestrojkast doet Joost Bosman hier voor het eerst zijn verhaal over zijn vertrek uit Rusland en hoe we dat land goed kunnen blijven volgen.

En Joost geeft antwoord op de meest prangende vraag: gaat hij door met het tappen van moppen voor de Perestrojkast?

Geert Jan is er niet bij. Hij duikt momenteel Oekraïne in en komt terug met bijzondere verhalen die je bij ons kunt luisteren in latere afleveringen.

Met dank aan Tom Vennink, Michiel Driebergen en Michel Krielaars. 

Host:

Floris Akkerman

Onze man in Oekraïne:

Geert Jan Hahn

Ster van de uitzending:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Onzekerheid staat synoniem voor Oost-Europa. Sinds de grootschalige Russische invasie in 2022 is dat helemaal het geval. Waar gaat het naar toe met de oorlog in Oekraïne? Wordt het daar ooit vrede? Wat brengen de Amerikaanse presidentsverkiezingen? 

Twee zekerheden zijn er wel. 1) Litouwen zal zich altijd en overal uitspreken voor steun aan Oekraïne en 2) Bob Deen schuift graag bij ons aan. Dat doet hij dit keer in Den Haag tijdens de REKA-conferentie waar wij live en met publiek (waaronder Franky en Coen) met hem een opname maakten. Want Bob kan ons haarfijn uitleggen wat de vredesconferentie in Zwitserland inhoudt. Kan je je het wel een vredesconferentie noemen, wat beoogt Oekraïne ermee, pakt Kyiv zo'n conferentie wel goed aan en waarom dwarsboomt Moskou zo'n conferentie? Bob geeft antwoord. 

Hoe dan ook, van de steun van één land is Oekraïne altijd verzekerd: Litouwen. Geert Jan bezocht het Baltische land en keerde terug met een aantal gedachten die hij graag met de luisteraar deelt, zoals zullen wij Nederlanders ooit Litouwers begrijpen? 

En er is een mop van Joost. Maar let goed op. Want als je knippert met je ogen is die al voorbij. En er zijn vragen vanuit het publiek, maar pas nadat de opname is gestopt. We willen deze aflevering exclusief maken voor degenen die naar Den Haag afreisden. Wie graag een wil vraag stellen, kom volgend jaar naar de REKA-conferentie. Dan zitten we in de grote zaal, belooft Bob. 

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Dr. Clavan:

Bob Deen

Publiek oa:

Franka 

Franky en Coen

Maurits

Vlissingenaar:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Laat minstens één nieuw land de komende 5 jaar lid worden van de Europese Unie, want de wachtkamer is 'overvol'.  Daarvoor pleit PvdA-europarlementariër Thijs Reuten, die zich ook voor de komende periode weer verkiesbaar heeft gesteld, in BNR Perestrojkast.

In die wachtkamer zitten inmiddels tien landen. De afgelopen twee termijnen kwamen er geen nieuwe landen bij de EU. Het laatste nieuwe lid was Kroatië in 2013. Wel trad er de afgelopen 5 jaar eentje terug: dat was natuurlijk het Verenigd Koninkrijk.

Wat is de rol van het Europees Parlement bij de uitbreiding van de Europese Unie? En hoe kan er de komende vijf jaar op het 'Oekraïne-dossier' worden samengewerkt? Plus: moeten Reuten en andere europarlementariërs niet vaker een potje schaken in een badhuis in Boedapest?

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Bekend in Kosovo e.o.

Thijs Reuten

Uw hofnar:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vrijdagmiddag in Brest City Park. Reizen kan bijna niet meer. Belarus is een paria in het hart van Europa geworden. Hoe gaat het in het geïsoleerde land dat vier jaar terug een revolutie leek te ondergaan, maar juist meer en meer onder toezicht van Vladimir Poetin is komen te staan? Belarus-kenner Franka Hummels vertelt.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Belarus-kenner

Franka Hummels

Uw hofnar:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een ander begin dan normaal in deze 225e Perestrojkast. Er is immers groot nieuws uit Den Haag en Slowakije: een nieuw regeerakkoord dat ook gaat over Oekraïne en de aanslag op de Slowaakse premier Robert Fico. Geert Jan duidt en legt uit.

Het hoofdonderwerp daarna gaat over Georgië. In de hoofdstad Tbilisi loopt het centrum al weken vol met tienduizenden demonstranten tegen een nieuwe wet die het land verder doet afdrijven van de EU. Het wordt de ‘Russische wet’ genoemd. Een wet die de buitenlandse financiering van ngo’s en media zichtbaar moet maken. Organisaties die meer dan 20 procent van hun budget uit het buitenland ontvangen, krijgen het beladen etiket ‘buitenlands agent’. Ofwel je kan worden beschouwd als spion.  

Het lijkt allemaal wel een herhaling van Majdan 2013/2014 met toen in Kyiv een vol centrum met demonstranten, politiemacht en ook EU-politici die van een podium de demonstranten bemoedigend toespreken.

En daarom gaan we het deze aflevering hebben over de protesten in Georgië, maar ook over de herhalende botsing tussen de Russische wereld en de EU-wereld in landen grenzend aan Rusland, naast Georgië en Oekraïne zijn dat ook Armenië en Moldavië.  

Daarvoor hebben we Inge Snip aan de lijn vanuit Tbilisi. Ze is hoofdredacteur van Women Press Freedom en sinds 2012 journaliste in Georgië. 

En Joost spreekt een mop in van zestien seconden.

Wie meer wil weten over de politieke situatie in Slowakije. Luister naar onze eerdere podcasts: #213 en #221. 

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Kaukasische in hart en nieren:

Inge Snip

Uw hofnar:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

800 dagen na de Russische invasie in Oekraïne zijn er nog steeds heel veel Nederlanders die Oekraïne willen ondersteunen. Van geoliede stichtingen tot aan filantropen, en van gastgezinnen tot eenpitters. Zo ook Edward Hirschfeld, die zichzelf pitmaster/grillmeester voor Oekraïne noemt. Geeft een goed stuk vlees net zoveel moreel als een militair steunpakket van 57 miljard euro?

Edward is even terug in Nederland en geeft zijn weergave van wat zich momenteel voltrekt in Oost-Oekraïne. In welke omstandigheden doet hij daar zijn vrijwilligerswerk? En waarom? Ook Floris deelt zijn ervaringen van het leven in regio's die de knallen van zowel in- als uitkomend vuur inmiddels als dagelijkse kost ervaren.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Vrijwilliger met vuur:

Edward Hirschfeld

See omnystudio.com/listener for privacy information.

26 maanden oorlog. Bijna 800 dagen oorlog. Ruim 10 jaar oorlog. En nog steeds hebben we geen idee hoe de Russische oorlog in Oekraïne gaat eindigen. We maken de balans op, vanuit Oekraïens, Russische en westers perspectief. Met Floris die net terug is uit Oekraïne, Joost vanuit Moskou en Geert Jan die de afgelopen weken in Brussel zat.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Ziener in Moskou:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Parijs houdt niet meer van Moskou. Of beter gezegd: het Élysée houdt niet meer van het Kremlin. En dus deelt Emmanuel Macron een "Macronjet" uit aan collega Vladimir Poetin. Wat is er geknakt?

Met onze Europese collega en voormalig Frankrijk-correspondent Stefan de Vries duiken we in zowel de recente Frans-Russische relatie als in 150 jaar geschiedenis en liefde op het vlak van cultuur en literatuur tussen twee van de machtigste landen van Europa. En: vertegenwoordigt Macron, de man van Macroneren en nu dus van de Macronjet, met zijn standpunt wel de rest van Frankrijk?

Ook hoor je Floris Akkerman vanuit Oekraïne. Met een indrukwekkend verhaal. Oordeel zelf.

En natuurlijk een dijenkletser van jewelste - met Franse slag - van Joost Bosman.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Gast:

Stefan de Vries.

Onze trots in Moskou:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tot enkele jaren geleden waren Slowaakse verkiezingen een niemendalletje. Wie had daar nou oog voor? Hoe anders is dat nu. Zaterdag 6 april staat de tweede en beslissende ronde van de Slowaakse presidentsverkiezingen op het programma. De twee overgebleven kandidaten zijn Peter Pellegrini en Ivan Korcok.

Sinds Robert Fico aan de macht is als premier, vanaf oktober 2023, doet het er toe wie er Slowaaks president wordt. Ook met het oog op de EU en de oorlog in Oekraïne. Fico heeft het lang niet altijd op met de EU, steunt Oekraïne niet volledig en houdt graag de banden met het Kremlin open. Dus wordt het Pellegrini? Die optrekt met Fico. Of wordt het Korcok. Die het tegenwicht moet bieden. Het woord is aan de Slowaken en aan onze gast Richard van Rijssen, voormalig ambassadeur in Slowakije, die alle hoofdrolspelers kent.

Als oud-diplomaat kent Van Rijssen ook het spel rond de benoeming van hoge posten. Zoals die van secretaris-generaal bij de Navo. Laat Mark Rutte daarvoor in beeld zijn. Maar laat Slowakije een van de vier landen zijn dat zich verzet tegen Ruttes benoeming. Waarom is dat en waarom verzetten Hongarije en Roemenië zich ook tegen de mogelijke nieuwe baan van Rutte? Je hoort het van Van Rijssen.

En er is een mop. Die niet helemaal klopt. Hilarisch.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Oud-ambassadeur van Slowakije:

Richard van Rijssen

Onze trots in Moskou:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dit is een extra Alliantie, n.a.v. de aanslag op de Crocus City Hall in Moskou.  20 uur na de aanslag, buigen onzebuitenlandcommentatoren zich over de belangrijkste vraag op dit moment, wat ontketent deze aanslag?  Gaat Oekraïne de wraak van Poetin voelen?

IS eiste de aanslag vrijwel direct op, en de 4 schutters zijn volgens de Russische autoriteiten opgepakt. Evenals een aantal handlangers. Vanmiddag sprak de Russische president Poetin de Russen toe via een opgenomen tvspeech. Maar geen woord over IS. Hij hint enkel op betrokkenheid van Oekraïne.

Correspondent Joost Bosman praat ons vanuit Moskou bij over de laatste stand van zaken, hij is de hele nacht bij de Crocus City Hall geweest. Het dodental staat inmiddels op 133, en er liggen nog ruim honderd gewonden in het ziekenhuis. Inmiddels is het dak ingestort van de concertzaal. Reddingswerkers zijn nog steeds bezig lichamen te bergen.

Grote vraag voor onze buitenlandexperts, 20 uur na de aanslag, wat heeft dit voor gevolgen?

De geopolitieke kopstukken van BNR, onder leiding van Hugo Reitsma.

Luister ook | De Oostflank - Europa's grens onder hoogspanning

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Twee jaar Russische oorlog in Oekraïne. En het einde is nog niet in zicht. Toch wordt er al over de wederopbouw van Oekraïne nagedacht. En daar hoort ook financiële stabiliteit bij. Hoe Oekraïne er op dat vlak voor staat, hoor je in dit uiterst boeiende gesprek met Jürgen Rigterink, vice-president bij de EBRD en net terug uit Kyiv.

Ruim een jaar geleden maakten we met Rigterink een eerste balans op: is wederopbouw in Oekraïne al nodig? En zo ja, wat is daar dan voor nodig? En hoe bouw je Oekraïne 'beter' terug dan voorheen?

Met Rigterink van de Europese Bank voor Reconstructie en Wederopbouw (EBRD), maar ook met ondernemer en hulpverlener Jeroen Ketting en met journalist Matt Steinglas maakten wij een vijfdelige serie. Hoe krijg je Oekraïne groener, digitaler en minder corrupt? Het was een eerste vergezicht.

Nu, in maart 2024, gaat het ook nog steeds over financiële stabiliteit en functionerende energie-infrastructuur. Dat zijn de levensbehoeften voor een land dat wordt aangevallen door een ander land.

Rigterink praat ons bij over zijn recente bezoek aan Oekraïne, waar hij sprak met onder meer premier Sjmyhal, diverse ministers en vooral heel veel bedrijven. Hoe ziet de toekomst van Oekraïne er met name financieel uit? En Floris vraagt Rigterink naar het lot van de Oekraïense regio's die aan Rusland grenzen. Een regio als Sumy is wel door Oekraïne bevrijd, maar ligt nog steeds onder vuur. Wat kan de EBRD voor de Oekraïense provincies dichtbij Rusland betekenen?

Shownotes:

Wil je meer weten over dit onderwerp? Dan hebben we een aantal luistertips.

Het interview met Jürgen Rigterink vond plaats voordat het onderzoek van BNR werd gepubliceerd. Ook de massale aanval op het Oekraïense energienetwerk door Rusland kwam later.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Gast:

Jürgen Rigterink, EBRD-topman - vice-president bij de Europese Bank voor Reconstructie en Wederopbouw (EBRD), ook wel bekend als de 'Oost-Europa-bank'.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Onze oproep op X luidde: 'Met onze vaste moppentapper en knettergoede Ruslandcorrespondent Joost Bosman bespreken we morgenochtend in Perestrojkast de Russische presidentsverkiezingen. Heb je een vraag voor hem, stel die hieronder.'

En die vragen kwamen. Over de Russische presidentsverkiezingen komend weekend. Zoals: 'Waarom blijven we het eigenlijk verkiezingen noemen als de eindstand al (grotendeels) vaststaat?' En vragen over Joosts zijn correspondentschap. Zoals: 'Wat is voor Joost het moment dat hij zegt tot hier en niet verder ik vertrek?' Joost is immers nog een van de twee overgebleven Nederlandse correspondenten in Rusland. 

Er viel nog veel meer met onze sterreporter te bespreken. Het is immers bijna een maand na het overlijden van Aleksej Navalny en dat roept de vraag op: werpt zijn dood een schaduw over de Russische presidentsverkiezingen? Joost bezocht vorige week nog Navalny's graf en zag dat de bezoekers blijven komen, en dat is niet zonder risico. 

Natuurlijk komt Joost met een mop en we hebben een bijzonder bericht over een Tsjechisch gala.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Ster van de show:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze extra podcast proberen we je uit te leggen waarom premier Mark Rutte nou ineens met Volodymyr Zelensky in het Oost-Oekraïense Charkiv is opgedoken. En wat houdt die veiligheidsovereenkomst van 10 jaar nou in? 

De audio in deze explainer komt van de persconferentie die Mark Rutte vanmiddag met Zelensky in Charkiv gaf. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïners zijn ‘hot’, in de mode. Oekraïne is een hype. Niet alleen journalisten, fotografen, hulpverleners en buitenlandse politieke leiders weten de weg te vinden naar Oekraïne. Ook schrijvers reizen naar een land in oorlog. Zoals Jaap Scholten, Tommy Wieringa en Manon Uphoff, én Lisa Weeda en Jelle Brandt Corstius. 

De laatste twee brachten dit jaar een boek uit met de oorlog in Oekraïne als rode draad. Dans dans revolutie van Lisa Weeda (bestel) en Jelle Brandt Corstius met Spullen brengen(bestel). Beiden reisden af naar Oekraïne sinds de grootschalige invasie in februari 2022. Wat hebben zij te zoeken in Oekraïne? Zien Lisa en Jelle een land in oorlog als inspiratiebron? Je hoort het in deze 218e aflevering van de Perestrojkast.

Helaas zonder de mop van Joost. Hij had het te druk met Poetins toespraak. Jelle neemt zijn plaats in en komt er achter dat een mop goed vertellen best lastig is.

Shownotes:

-Oekraïne-artikel door Simone Peek in NRC: Vlak achter de vuurlinie willen Oekraïners alleen maar dat het vechten stopt. ‘Er sterven hier honderden mensen per dag’.

-Michiel Driebergen en de podcast Oorlogskinderen in Oekraïne, bij Bureau Buitenland.

-We can only be enemies, Peter Pomerantsev in The Atlantic.

-Drie zakken dameskleding, twee cakes Kyiv en een sniper, Jaap Scholten.

-Jelle's boekentip: Poorten van Europa, Serkhii Plokhy.

-Lisa's boekentips: This is not propaganda, Peter Pomerantsev, De glazen tuin, Tatiana Tibuleac en Goodbye Eastern Europe, Jacob Mikanowski.

-Geert Jans boekentip: Een kleine, koppige stad, Andrew Harding.

-Floris' boekentip: Ukraine, the forging of a nation, Yaroslav Hrytsak.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Schrijvers:

Lisa Weeda

Jelle Brandt Corstius

De enige, echte moppentapper:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne duurt nu 2 jaar. Voor BNR is het dé gelegenheid om de geopolitieke kopstukken van de zender weer bij elkaar te roepen in een alliantie onder leiding van Liesbeth Staats. In 4 afleveringen praten we je bij over deze oorlog. Met in deze vierde en voorlopig laatste aflevering een vooruitblik op het komende oorlogsjaar.

Luister ook |De Alliantie

De geopolitieke kopstukken van BNR

Luister ook |De Oostflank - Europa's grens onder hoogspanning

Jaar van overbrugging

De heren zijn het erover eens dat 2024 een overbruggingsjaar wordt. Mogelijk dat Oekraïne in 2025 met nieuwe Westerse wapens weer terug kan slaan. In de tussentijd zal Poetin nog pogingen ondernemen om verder op te rukken in Oekraïne. Bernard Hammelburg wijst ook op alle verkiezingen die er in onder meer Amerika zijn. Rob de Wijk sluit niet uit dat Rusland op een gegeven moment wél wil praten.

Luister ook |Dossier Europa

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne duurt nu 2 jaar. Voor BNR is het dé gelegenheid om de geopolitieke kopstukken van de zender weer bij elkaar te roepen in een alliantie onder leiding van Liesbeth Staats. In 4 afleveringen praten we je bij over deze oorlog. Met in de derde aflevering aandacht voor het Oekraïense moreel.

Luister ook |De Alliantie

De geopolitieke kopstukken van BNR

Luister ook |De Oostflank - Europa's grens onder hoogspanning

'Ik heb geen lift nodig, maar wapens'

President Zelensky werd aan het begin van de oorlog geroemd om de manier waarop hij een ballingschap van de hand wees. 'Ik heb geen lift nodig, maar wapens.' Het moreel en de Oekraïense strijdlust zijn er voor verantwoordelijk geweest dat Oekraïne de Russische aanval voor een groot deel heeft afgeslagen en veel terrein heeft teruggewonnen. Toch is vijftien procent van Oekraïne nog altijd bezet door Rusland. Nu de oorlog twee jaar duurt ziet Floris Akkerman het moreel afnemen bij de Oekraïners.

Luister ook |Dossier Europa

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne duurt nu 2 jaar. Voor BNR is het dé gelegenheid om de geopolitieke kopstukken van de zender weer bij elkaar te roepen in een alliantie onder leiding van Liesbeth Staats. In 4 afleveringen praten we je bij over deze oorlog. Met in de tweede aflevering aandacht voor het afgelopen oorlogsjaar met het mislukte Oekraïense tegenoffensief.

Luister ook |De Alliantie

De geopolitieke kopstukken van BNR

Luister ook |De Oostflank - Europa's grens onder hoogspanning

Tegenoffensief

Oekraïne probeerde kostte wat het kost een doorbraak te forceren in 2023. Maar in tegenstelling tot een jaar eerder lukte dat deze keer niet. Het grootste succes van Oekraïne was het toebrengen van zware verliezen aan de Russische vloot op de Zwarte Zee. Op het land was het juist Rusland wat toesloeg na zware gevechten in Bachmoet en Avdiivka. Bij het opnemen van deze podcast was Avdiivka nog niet gevallen, maar dat is inmiddels wel gebeurd.

Toch kunnen we onszelf ook de vraag stellen of de doelen wel realistisch waren. Hebben we de Russen niet stelselmatig onderschat en Oekraïne toch ook overschat? Feit is wel dat de Westerse steun vaak te laat kwam en te weinig was.

Luister ook |Dossier Europa

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne duurt nu 2 jaar. Voor BNR is het dé gelegenheid om de geopolitieke kopstukken van de zender weer bij elkaar te roepen in een alliantie onder leiding van Liesbeth Staats. In 4 afleveringen praten we je bij over deze oorlog. Met in de eerste aflevering aandacht voor de Westerse steun voor Oekraïne.

Luister ook |De Alliantie

De geopolitieke kopstukken van BNR

Luister ook |De Oostflank - Europa's grens onder hoogspanning

Brozere steun vanuit het Westen

Het afgelopen jaar bewees dat de Westerse steun brozer is geworden. Europese landen doen er langer over om tot akkoorden te komen en we lopen tegen de grenzen op van wat we kunnen doen. In de Verenigde Staten is ondertussen te zien dat president Biden steeds moeilijker geld vrij weet te krijgen in het Huis van Afgevaardigden, waar de Republikeinen het voor het zeggen hebben.

Als je alle steun bij elkaar optelt zie je dat Europa meer doet dan de Amerikanen, maar die doen dan weer meer op militair vlak. In Europa is Nederland het vijfde land qua steun voor Oekraïne, voor een groot land als Frankrijk.

Luister ook |Dossier Europa

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Terwijl de aandacht in westerse media vooral uitgaat naar Oekraïne, krijgt Moldavië weer een dreigement aan de broek: "We verwachten dat Chisinau begrijpt wat een 'militair scenario' inhoudt". Was getekend, de Russische onderminister van Buitenlandse Zaken, in Izvestija. En ook de baas van deze Michail Galoezin liet zich niet onbetuigd. Sergej Lavrov zei afgelopen week in de Doema op te zullen komen voor de "Russische burgers in Moldavië." 

Het is niet voor het eerst dat een pro-Europese regering en president in Moldavië te maken hebben met destabiliserende opmerkingen vanuit Rusland. Op alle gebieden proberen de huidige beleidsbepalers in Chisinau weerstand te bieden tegen Russische retoriek en hybride oorlogsvoering, en een ingegane koers richting Europa recht te houden.

Eén van de onderdelen van de moeizame relatie tussen de huidige regering in Moldavië en het Kremlin is 'energiepolitiek'. Voor de nieuwe BNR-podcastserie De Oostflank heeft Geert Jan een studieproject van Moldavië gemaakt. En die aflevering is nu óók te beluisteren in de Perestrojkast. Veel plezier!

Aangever:

Floris Akkerman

Afmaker:

Geert Jan Hahn

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Onvergetelijk en uniek was het afgelopen 12 februari in Nieuwspoort. Waar wij live ons vijfjarig bestaan vierden samen met Kysia Hekster, Bob Deen en meer dan 150 toeschouwers. Dank voor jullie komst. 

We stonden stil aan de hand van foto’s bij de pre-geboorte van de Perestrojkast, 10 jaar geleden in Donetsk. We hadden een mooi gesprek met Kysia en Bob over 10 jaar oorlog in Oekraïne. Plus publieksvragen, een prachtige mop van Joost en een geweldige Perestrojkwis.

Voor wie er niet live bij was, we hebben van deze avond een podcastaflevering gemaakt. Hierin krijg je het gesprek met Kysia en Bob te horen: over de vooravond van de Russisch-Oekraïense oorlog, naïviteit en het gebrek aan urgentie bij het Westen en hoe moeilijk het is om vredesonderhandelingen te houden. En we laten ook de mop van Joost horen. Die wij zowaar begrijpen.

Op naar de volgende vijf jaar. 

Jarige hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Verjaardagsgasten:

Kysia Hekster

Bob Deen

Vrolijke noot:

Joost Bosman

Met dank aan:

Haagsch College

BNR

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De vooraanstaande Russische oppositievoerder Aleksej Navalny is op 47-jarige leeftijd overleden. De strafkolonie waar Navalny gevangen zat meldt dat hij onwel werd tijdens een wandeling. De precieze doodsoorzaak is niet bekend. Vanuit de hele wereld stromen de reacties binnen.

In deze extra uitzending praat Liesbeth Staats met buitenlandcommentator Bernard Hammelburg en makers van de BNR Perestrojkast Geert Jan Hahn en Floris Akkerman.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het hoge woord is eruit: Valerii Zaloezjny krijgt een 'functie elders'. De legerleider, die Volodymyr Zelensky aan het begin van de Russische invasie in Oekraïne dagelijks om 04:50 uur bijpraatte over de oorlog, is aan de kant geschoven. Waarom?

Julia Soldatiuk-Westerveld van Instituut Clingendael praat ons bij over de beweegredenen van Zelensky en de risico's die deze verwijdering van een opperbevelhebber in oorlogstijd met zich mee brengt.

Host:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Gast:

Julia Soldatiuk-Westerveld

De Allerlaatste Kaarten:

PERESTROJKAST LIVE! 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Sinds de Russische inval in Oekraïne is Europa veranderd. Meer eenheid, grotere defensiebudgetten en een gezamenlijke strategie tegen Rusland. Maar vooral Oost-Europa ervaart de praktische kant van de oorlog. Want wie weet wat Poetins einddoel is? Onze verslaggevers nemen je in De Oostflank mee naar de oostgrens van Europa.

Luister ook |1. Finland is altijd klaar voor oorlog

Luister ook |2. Griekenland: 'the pin of the map'

De oorlog heeft ertoe geleid dat Finland lid is geworden van de NAVO. Het land deelt een grens van drieduizend kilometer met Rusland. Moldavië ziet al sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie een Russisch leger binnen zijn landsgrenzen in de afvallige regio Transnistrië. En Polen wil maar liefst vier procent van het bbp in defensie investeren.

Door de oorlog in Oekraïne hebben de omringende landen veel mensen op moeten vangen die gevlucht zijn voor de oorlog. In Polen alleen al zijn dat er een miljoen. En via Griekenland komen er ook vluchtelingen uit andere delen van de wereld Europa binnen, denk aan het onrustige Midden-Oosten en Afrika. Hoe beïnvloedt dit een land als Griekenland? En wat betekent dit voor het Europese vluchtelingenbeleid?

In de podcast De Oostflank neemt BNR je mee naar deze regio. BNR-verslaggevers Martijn de Rijk, Geert Jan Hahn en Stefan de Vries reizen af naar Finland, Polen, Moldavië en Griekenland om te zien wat de impact van deze crises zijn op deze landen. Ze doen verslag en vertellen aan Nina van den Dungen wat ze hebben gezien en welke rol Europa hierin speelt.

Over de makers:

Nina van den Dungen is presentator van BNR. Ze maakt onder meer de programma’s Beter en Doorgelicht.

Martijn de Rijk is algemeen verslaggever van BNR. Eerder maakte hij onder meer de podcast Hoge Bomen over de NS. Voor De Oostflank heeft hij Griekenland bezocht.

Geert Jan Hahn is Europa-verslaggever voor BNR en maker van de BNR Perestrojkast. Voor De Oostflank heeft hij Moldavië bezocht.

Stefan de Vries is Europa-correspondent voor BNR. Voor De Oostflank heeft hij Polen en Finland bezocht.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïne graaft zich in. 2024 wordt bij gebrek aan munitie, materieel en mensen ogenschijnlijk het jaar van de verdediging. En dus werken de Oekraïners sinds enkele maanden aan verdedigingslinies. Niet alleen langs de frontlijn, maar ook langs de grens met Belarus. 

Tot nu toe was de bouw van dit soort verdedigingslinies vooral een lokaal of regionaal burgerinitiatief. Nu trekt Kiev de coördinatie naar zich toe. Betrekkelijk laat, stelt Francis Farrell van The Kyiv Independent die dit onderwerp op de voet volgt. Zo ondervroeghij Zelensky ook laatst naar zijn prioriteit bij deze fortificaties - zeker nu Rusland weer wat meer het initiatief op de grond krijgt.  

Met enige regelmaat reist Farrell naar het front. Hij praat ons in deze BNR Perestrojkast bij over hoe die linies eruit zien en over de vele dilemma's. "Bouw je zo'n linie voor of achter Koepjansk?"

Host:

Geert Jan Hahn

Gast:

Francis Farrell

Shownotes:

PERESTROJKAST LIVE! 

Ukraine finally moves to fortify front line, but could it be too little too late?

Ukraine struggles to ramp up mobilization as Russia's war enters 3rd year

Muziek

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Stel, je wint parlementsverkiezingen. En je kunt weer premier worden. Ook al heeft een deel van de bevolking je een paar jaar terug nog weggejaagd. En stel, je zet je vrienden op belangrijke posities in het land. Diezelfde vrienden die een paar jaar terug nog zijn weggejaagd. Dan zet je het land dus weer naar je hand. Met alle gevolgen van dien.

Deze aflevering gaat niet over of Robert Fico met zijn SMER-partij de parlementsverkiezingen op een vrije maar mogelijk niet eerlijkemanier heeft gewonnen. Daarvoor verwijs ik je naar dit rapport. En naar dit artikel, met daarin een rol voor Hongarije. 

Deze aflevering gaat wel over hoe het sinds eind oktober met Slowakije gaat. Hoe Robert Fico personen als Robert Kalinak en Tibor Gaspar weer rehabiliteert. Op een manier die schadelijk zou zijn voor de positie van Slowakije in Europa en de westerse wereld, zo lezen we in deze recentepublicatie van Tomas Madlenak. Want sommige Europese inlichtingendiensten durven niet meer alle informatie met Slowakije te delen. En dan moeten de presidentsverkiezingennog komen.

En dus gaat Slowakije weer de straat op. Omdat hervormingen worden teruggedraaid, bekende namen weer op het toneel verschijnen en omdat pro-democratische Slowaken de moord op Jan Kuciak niet zijn vergeten. 

Host:

Geert Jan Hahn

Gast:

Tomas Madlenak

Moppie:

Joost Bosman

Absent:

Floris Akkerman

Shownotes:

PERESTROJKAST LIVE! ER ZIJN NOG KAARTEN!

The Killing of a Journalist

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is oorlog in Polen. Niet eentje met geweren gelukkig, maar tussen politici. Met aan de ene kant premier Donald Tusk en zijn coalitie en aan de andere kant PiS, de partij die het van 2015 tot 2023 het voor het zeggen had in Polen. Tot die historische verkiezingsuitslag voor het parlement op 15 oktober vorig jaar: Polen keerde zich af van het autoritaire beleid van PiS.

PiS werd de grootste, maar niet groot genoeg om een meerderheidscoalitie te vormen. Tusk met zijn Burgerplatform kon dat wel met twee andere partijen. Sinds die 15e staat de Poolse politiek bol van spanningen. Het komt neer op een krachtmeting tussen de oude en de nieuwe regering.

Michiel van Blommestein, die ons door de verkiezingsuitslag leidde op 15 oktober tijdens een X-spaces, probeert enige helderheid te scheppen in dit politieke gevecht. Makkelijk is dat niet, geeft hij zelf toe. 

Het laatste nieuws dat ons bereikte na deze aflevering is dat president Andrzej Duda gratie verleent aan de twee PiS-parlementariërs Mariusz Kamiński en Maciej Wąsik. Hoe dat precies zit, legt Michiel uit. 

Wegens technische problemen vanuit BNR geen mop van Joost, helaas. 

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Duider:

Michiel van Blommestein

Afwezig:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het derde oorlogsjaar komt eraan, beter gezegd het tiende oorlogsjaar. Oekraïne verkeert in een ongunstige positie na het uitblijven van doorslaggevend oorlogssucces dit jaar. Het Westen aarzelt over verdere militaire en financiële steun, treuzelingen die je in Washington en Berlijn vaker hebt gezien deze oorlog.

Dus wil het Westen wel dat Oekraïne Rusland verslaat, of in ieder geval dat het niet verliest? Wat staat de Oekraïners te wachten als Rusland het land inneemt? En, is er ergens, buiten het slagveld om, toch reden tot optimisme voor Oekraïne? En, moet er minder worden gekeken naar momentopnames tijdens de oorlog? 

Dat bespreken Dick Berlijn, voormalig commandant der strijdkrachten, Michiel Driebergen en Floris deze 211e aflevering. Michiel is vanuit Kyiv co-host, bij afwezigheid van Geert Jan die geniet van een welverdiende vakantie.

Liedjes

Dick Berlijn waarschuwt tegen het intrekken van Westerse militaire en financiële steun. Juist die hulp wordt bediscussieerd in Westerse hoofdsteden. 'De andere kant opkijken zal niet helpen', zegt de voormalig commandant der strijdkrachten. Tegelijkertijd, zegt hij, is het van belang om je in Rusland te verdiepen. 'Ken je vijand.' Maar, stelt hij ook, het Westen moet zelf ook kijken naar wat het fout heeft gedaan in de relatie met Rusland.

Het sluit aan bij Berlijns oproep in Perestrojkast-aflevering #64 in 2020. Hierin pleit hij samen met Ellen Rutten, hoogleraar Russische en Slavische studies, voor meer kennis over Rusland. 

In de Oekraïense hoofdstad is Michiel getuige van opnieuw een historisch moment voor Oekraïne. En de Trouw- en Bureau Buitenlandverslaggever is ontroerd door Oekraïense muziek die hij hoort deze aflevering. Floris reisde mee rond Charkiv met een groep soldaten die muziek spelen voor andere soldaten als therapeutische sessie. Fragmenten van hun liedjes hoor je in deze aflevering. 

De vrolijke noot komt van Joost.

Dan iets anders, voor in de agenda. Op 12 februari is er een speciale live-editie van BNR Perestrojkast. We bestaan dan 5 jaar en de oorlog in Oekraïne duurt dan al 10 jaar. Geert Jan Hahn en ik duiken in de oorlog die de toekomst van Europa bepaalt. Dit doen we met twee keigoede gasten: Kysia Hekster en Bob Deen. Voor meer info, ook over de kaartverkoop, klik hier.

Host:

Floris Akkerman

Gast-host:

Michiel Driebergen

Voormalige commandant der strijdkrachten:

Dick Berlijn

Vrolijke noot:

Joost Bosman

Poolse vakantievierder:

Geert Jan Hahn

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een speciale Perestrojkast vanuit Nederland, Oekraïne en Rusland. Terwijl Joost Bosman nog altijd in Moskou zit, is Floris Akkerman momenteel op 25 kilometer van de Russische grens verwijderd; hij zit in Soemy. Hoe beleven zij deze decembermaand, waarin Oekraïne in de hoek zit waar de klappen vallen en Poetin zich de koning te rijk lijkt te voelen?

Ook in deze Perestrojkast: gesprekken met de huidige minister van Buitenlandse Zaken, Hanke Bruins Slot én de voormalige minister van Buitenlandse Zaken, Wopke Hoekstra. Geert Jan sprak ze deze week allebei. Bruins Slot was net op bezoek bij Zelensky, Hoekstra gaat als Klimaat-eurocommissaris in Dubai met allerlei andere landen en werelddelen onderhandelen, maar: 'Met Rusland valt eigenlijk niet meer te praten'.

Nederland:

Geert Jan Hahn 

Oekraïne:

Floris Akkerman

Rusland:

Joost Bosman

Beluister ook:

Helga Salemon en Geert Jan in BNR De Wereld, over Oekraïne en Rusland.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Poetin-connaisseur Mark Galeotti kijkt speciaal voor BNR Perestrojkast terug op 2023. En vooruit naar 2024. "Poetin weet dat dit voor hem een cruciaal jaar wordt."

Nadat we eerder analyseerden hoe de oorlog in Oekraïne verloopt, is het nu tijd voor een blik door de ogen van de aanstichter van dit alles: Vladimir Vladimirovich Poetin. De deskundige om hierover aan de tand te voelen is Mark Galeotti, auteur van verschillende bestsellers over het Kremlin, de Russische geschiedenis en Poetin zelf. Maker ook van de podcast 'In Moscow's Shadows'. 

Galeotti overziet 2024 als een 'overgangsjaar' voor Oekraïne en de westerse bondgenoten. De steun moet worden opgebouwd en uitgebouwd, nadat de verwachtingen in 2023 te hoog gespannen waren. Tegelijkertijd lijkt 2024 voor Poetin een cruciaal jaar te worden. Aan de ene kant staat de Kremlin-keizer er goed voor. En mikt hij volgens Galeotti naast een militaire impasse vooral op politieke overwinningen buitenshuis. Maar wat als Donald Trump niet de nieuwe Amerikaanse president wordt?

Groot fan van Galeotti's podcast is BNR-collega Martijn de Rijk. Martijn en Geert Jan spreken Galeotti tijdens een bezoek aan Amsterdam - waar hij samen met journalist Pjotr Sauer een bredere presentatiegeeft over de stand van zaken in Rusland. 

De nabeschouwing wordt verzorgd door Floris en Joost - die ook onlangs Galeotti en enkele Russische politicologen sprakover de ambities van Poetin in 2024.

SHOWNOTES:

Galeotti-fans:

Geert Jan Hahn 
Martijn de Rijk

Nabeschouwers:

Floris Akkerman
Joost Bosman

Muziek:

Putin Putout

Luisteren:

Galeotti over Poetin-mythes

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Triomfantelijk stuurde Viktor Orban vorige week een tweet de wereld in met: ‘De wind van verandering is hier! Gefeliciteerd Geert Wilders met het winnen van de Nederlandse verkiezingen!’ Vergezeld met een gifje van Wind of Change, het wereldberoemde nummer van de Scorpions.

Blijdschap dus bij de Hongaarse premier, een aanhanger van het Kremlin en Oekraïne-criticus. Ook de Russische televisie was opgetogen. In Kyiv zal de uitslag tandenknarsend zijn ontvangen. Verschillende emoties dus. In deze aflevering kijken we naar reacties uit Centraal- en Oost-Europa en de impact van Wilders’ overwinning op onze regio. Moet Kyiv in mineur zijn? Is Moskou terecht blij? Gaat Nederland het Hongarije van Orban en het Polen van PiS achterna?

Daarvoor hebben we een expert in huis gehaald die de ochtend na de verkiezingsuitslag al druk bezig wat met het tikken van een stuk voor Raam op Rusland, getiteld: Moskou gnuift, Kyiv gruwt.Hubert Smeets volgt zowel de Russische als de Nederlandse politiek. 

En de mop komt als vanouds van Joost Bosman.

Shownotes:

-Gelekte documenten bewijzen tot nu toe onbekende connecties tussen Rusland en de PVV-Follow the money

-From F-16s to frozen assets: How Dutch far-right's win could impact Ukraine-Kyiv Independent, met Geert Jan.

-Wat kan en moet Nederland leren van Hongarije en Polen, na de verkiezingsuitslag?-John Morijn

-Wat Wilders met Europa wil-NRC

-Verkiezingsprogramma PVV

-Verkiezingsprogramma NSC

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Kremlin- en Binnenhofwatcher:

Hubert Smeets

Binnenhofduider in Rusland:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het ziet er op dit moment niet goed uit voor Oekraïne in 2024. En daarmee ook niet voor het Westen, dat Oekraïne zegt te steunen. Maar ook het Kremlin lijkt niet het beoogde succes te kunnen behalen. Een oorlog met alleen maar verliezers? Of zijn er toch nog lichtpuntjes? Dit bespreken we met Bob Deen en George Dimitriu.

Wat als je de politieke en culturele kant van de Russo-Oekraïense oorlog wilt combineren met een harde militaire analyse bij het gevechtsveld? Dan breng je dus twee collega's van de Security Unit van Instituut Clingendael bijeen, met kaarten en foto's van het front.

Een half jaar na onze eerste bijeenkomst in Den Haag én na de start van de langverwachte Oekraïense tegenaanval discussiëren Dimitriu en Deen opnieuw onder toeziend oog van de Perestroj-cast over verwachtingen, middelen, doelen en gevolgen. 

Tweeluik

In dit tweede deel van het tweeluik (deel 2 komt vrijdag online) kijken we vooruit naar volgend jaar. Welke kansen dienen zich aan voor Oekraïne, westerse bondgenoten en Rusland? Wat is Oekraïne van plan met de Krim? En welke impact gaan verkiezingsuitslagen hebben op deze oorlog?

Deel 1

Hoe het Oekraïense tegenoffensief tot nu toe verliep, hoor je in deel 1 van dit tweeluik.

Te gast op Clingendael:

Geert Jan Hahn 

Floris Akkerman

Dynamisch duo:

Bob Deen

George Dimitriu

Muziek:

Okean Elzy

Chervona Kalyna 2

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hij wil niet zeggen dat-ie gelijk had, maar hij had het natuurlijk wel: George Dimitriu zei in aflevering 177 al dat je niet teveel van Oekraïne mocht verwachten bij het tegenoffensief. De defensiedeskundige en voormalig bataljonscommandant zag Oekraïne niet te de successen boeken waar het samen met het Westen op hoopte. Maar ook Rusland had onrealistische verwachtingen, stelt onderzoeker Bob Deen in deze speciale Perestrojkast.

Wat als je de politieke en culturele kant van de Russo-Oekraïense oorlog wilt combineren met een harde militaire analyse bij het gevechtsveld? Dan breng je dus twee collega's van de Security Unit van Instituut Clingendael bijeen, met kaarten en foto's van het front.

Een half jaar na onze eerste bijeenkomst in Den Haag én na de start van de langverwachte Oekraïense tegenaanval discussiëren Dimitriu en Deen opnieuw onder toeziend oog van de Perestroj-castover verwachtingen, middelen, doelen en gevolgen. 

Tweeluik

In dit eerste deel van het tweeluik (deel 2 komt vrijdag online) blikken we terug op de verwachtingen vanuit zowel Oekraïens, Westers als Russisch perspectief. En we willen weten waarom al die inzet tot nu toe tot relatief weinig Oekraïens succes heeft geleid - wat Dimitriu 'een treurige constatering' noemt.

In het tweede deel blikken we vooruit op de winter en op het jaar 2024. Wat is Oekraïne van plan met de Krim? En welke impact gaan verkiezingsuitslagen hebben op deze oorlog?

Te gast op Clingendael:

Geert Jan Hahn 

Floris Akkerman

Dynamisch duo:

Bob Deen

George Dimitriu

Muziek:

Chervona Kalyna 1

Chervona Kalyna 2

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Riemen vast! Het startsein voor de Poolse parlementsverkiezingen is gegeven. Op 15 oktober gaat één van de belangrijkste landen van Europa naar de stembus. En in deze 'Polkast' praten we je helemaal bij!

Wij bespreken de belangrijkste thema's. Van veiligheid tot economie, en van de rechtsstaat tot Tusk-haat. Natuurlijk hebben we ook aandacht voor de laatste 'Poll of Polls of Poles'. En: waarom zijn de Poolse parlementsverkiezingen eigenlijk belangrijk voor Nederland?

Kingmaker

De verkiezingen beloven zeer spannend te worden. Geen van de twee grootste partijen lijkt te kunnen rekenen op een absolute meerderheid. Regeringspartij PiS, dit najaar acht jaar aan de macht, staat voor in de peilingen. De "Burgercoalitie" onder leiding van Donald Tusk, die premier van Polen was in de zeven jaar voordat PiS regeerde, weet het gat nog niet op eigen kracht te dichten. Een derde partij is daarentegen wél in opkomst: Konfederacja. Waarom deze partij 'kingmaker' kan worden na de verkiezingen, bespreken we in deze Polkast.

Pausdag

De campagne voor de Poolse verkiezingen is kort maar krachtig: slechts 2 maanden, nadat president Andrzej Duda (tot zijn presidentschap lid van PiS) deze week de verkiezingsdatum bekend maakte. De datum van 15 oktober is mogelijk ook onderdeel van de verkiezingscampagne, omdat deze samenvalt met de jaarlijkse 'Pausdag', ter ere van de Poolse paus Johannes Paulus de Tweede. Met name PiS, dat zich in het parlement had ingezet voor deze feestdag, hoopt hun electoraat hiermee makkelijker naar de stembus te krijgen.

Ook een referendum over de privatisering van staatsbedrijven staat voor 15 oktober op de agenda - zo heeft PiS-partijleider Jaroslaw Kaczynski aangekondigd. Dit referendum past in het het beeld dat PiS graag wil neerzetten van zichzelf als partij: Polen voor de Polen en wars van buitenlandse invloeden, met name van Duitsland. Hiermee moet ook de wind uit de zeilen van Donald Tusk worden genomen, die steevast door PiS als verlengstuk van Brussel en Berlijn én sinds kort ook van Moskou wordt neergezet.

Polish your Polish:

Met het losbarsten van de verkiezingscampagne start ook 'ons' werk. BNR Perestrojkast volgt de komende twee maanden nadrukkelijk de Poolse parlementsverkiezingen, van campagne tot aan uitslag en de gevolgen. Tegelijkertijd verdiepen we ons ook in thema's waar Polen de afgelopen jaren grote indruk mee heeft gemaakt, zoals economie, defensie en sociale zekerheid. Zijn deze successen toe te schrijven aan de PiS-regering, aan het 'voorwerk' van Donald Tusk of misschien wel aan allebei? En wat kunnen we in de EU en Europabreed van Polen leren, dat zich in sneltreinvaart heeft ontwikkeld tot één van de belangrijkste landen op ons continent? Daarover in september en oktober meer. Vanuit Polen zelf, Brussel, Straatsburg en Amsterdam.

Polkast: aflevering 0

Deze eerste Polkast is in feite aflevering '0'. Een grote introductiepodcast over wat er is gebeurd, wat er staat te gebeuren en wat er op het spel staat. Lang niet alle onderwerpen komen aan bod en lang niet alle onderwerpen worden in deze 'episode zero' even uitgebreid behandeld. Maar we hopen wel dat je interesse in Polen en de verkiezingen hiermee is aangewakkerd. Stuur ons dan ook gerust een mail of bericht op Twitter ('X') voor ideeën of invalshoeken. 

Poolsterren:

En uiteraard zou deze aflevering niet mogelijk zijn zonder onze 'deskundigen':

-  Iwona Guść, cultuurhistoricus aan de Erasmus Universiteit met Wroclawiaanse wortels.

- Caroline Verduin, Raadslid voor D66 in Den Haag, kent veel Polen in Nederland én Polen is haar moederland.

- John Morijn, bijzonder hoogleraar recht en politiek in de internationale betrekkingen aan de Groningse rechtenfaculteit. Weet heel veel van het Poolse recht. En heeft ook goed contact met Poolse rechters.

Shownotes:

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Moppenman in Moskou:

Joost Bosman

Allemaal op Pool Position:

Iwona Guść

Caroline Verduin

John Morijn

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Is het einde van PiS nabij? Of mogen progressieve Polen na de eerste exit polls nog niet te vroeg juichen?  Vanuit Studio Warschau praten we je in deze extra Polkast bij over de voorlopige uitslag, met Polencorrespondent Michiel van Blommestein.

Wat zeggen de exitpolls, waarin de regerende PiS, 36,6%, Burgerplatform van Donald Tusk 31%, Derde Weg 13,5%, Lewica 8% en Konfederacja 6,4% scoorden? Wat kan men met die uitslag? En wat zegt de recordopkomst van ruim 73 procent?

En we hebben nog veel meer vragen! Betekent dit het einde van PiS? Beleeft Polen de glorieuze terugkeer van Donald Tusk? Hoe gaat het nu verder? We proberen er kort maar krachtig antwoord op te geven, en je in 25 minuten bij te praten!

Wil je meer weten over Polen? Luister dan onze afleveringen terug die we maakten in de aanloop naar de parlementsverkiezingen. Vrijheid, economie, de relatie met Oekraïne, demografie, veiligheid, defensie - het komt allemaal aan bod. En voor wie er geen genoeg  van kan krijgen, er verschijnt nog een bonusaflevering over onze avonturen in Terespol, een bijzonder Pools stadje aan de grens Belarus - waar keiharde geopolitiek wordt bedreven. Hou ons in de gaten!

Voor wie van cijfers houdt, hier zie je de voorlopige uitslagen in statistieken. 

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Polish Host:

Michiel van Blommestein

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het leek zo’n hechte vriendschap tussen Oekraïne en Polen. Toen Rusland vorig jaar Oekraïne binnenviel, stonden de Polen direct klaar om Oekraïense vluchtelingen op te nemen. Warschau stuurde wapens en geld naar het buurland. De Poolse president Duda bezocht als eerste buitenlandse politicus Kyiv na de Russische invasie.

Totdat er in de aanloop naar de Poolse parlementsverkiezingen van vandaag een kink in de kabel kwam in die hechte vriendschap. De afgelopen maandenen werd er geruzied over Oekraïense graantransporten, was er Poolse onduidelijkheid over de levering van wapens aan Oekraïne en beweerde Warschau dat het niet was uitgenodigd voor een defensieforum in Oekraïne. Het ging er even niet zo vriendelijk aan toe.

Waar kwamen deze spanningen vandaan en tot hoever gaat die vriendschap tussen beide landen? 

Floris ging met zijn opnamerecorder Warschau in en sprak over de relatie tussen beide landen met twee Polen, een deskundige en een gevluchte Oekraïense die een eigen bedrijf heeft opgericht in Polen.

Krijg je net als wij geen genoeg van de Poolse parlementsverkiezingen? Luister vanavond dan ook via X Spaces naar onze live verkiezingsavond vanuit Warschau.

Shownotes

Poolse excuses aan Oekraïne

30.000 Oekraïense bedrijven in Polen

Warschau blij over graangesprekken met Oekraïne

Oekraïense vluchtelingen vangen het Poolse personeelstekort op

Een jaar oorlog in Oekraïne: vluchtelingen bewijzen hun waarde in Polen

Hoe de Oekraïners de motor van de Poolse economie werden

Hosts

Geert Jan Hahn 

Floris Akkerman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ooit was er handel en levendig grensverkeer. Tegenwoordig zit aan de andere kant het grote gevaar. Wagner. Belarussische helikopters. Gedumpte migranten uit het Midden-Oosten. Het Poolse grensdorp Terespol, met aan de andere kant van de grens Belarus, ondervindt de gevolgen van de geopolitieke ontwikkelingen. 

Een dag voor de Poolse parlementsverkiezingen zochten Geert Jan en Floris in Terespol uit hoe deze ontwikkelingen hun weerslag hebben op de bewoners en de lokale economie. Al wandelend door het dorp en omgeving ontmoetten zij winkeliers, bewoners, de grenspolitie, de burgemeester, taxichauffeurs en een fietser die een kijkje geven hoe Terespol aankijkt tegen Wagner, buurland Belarus, de parlementsverkiezingen en de relatie met Rusland en China. Hun stemmen hoor je in deze aflevering.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Landheer:

Krszystof Iwaniuk

Hulplijn:

Michiel van Blommestein

Speciale dank aan/Special thanks to:

Ela uit Terespol/from Terespol

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nog twee nachten slapen en dan zijn de Poolse parlementsverkiezingen. Komende zondag gaat Polen naar de stembus. In deze speciale Perestrojkast, want opgenomen in Warschau, gaan we kijken hoe de verkiezingen eruit zien.

Welke partijen doen er mee? Hoe zit het met kiesdrempels? Wanneer weten we de exitpolls en de uitslag? Waarop stemmen jongeren?

Samen met Polen-correspondent Michiel van Blommestein gidsen we je door deze aflevering. Dat doen we vanuit zijn kantoor midden in een PiS-wijk.

De komende dagen komen we met meer uitzendingen in het kader van onze Polkast-serie. Zaterdag eentje van buiten Warschau over de relatie met Oekraïne en Belarus. Zondag een live verkiezingsavond via X Spaces met de eerste exit polls, duiding, luistervragen en met Michiel. Maandagochtend over als het eerste verkiezingsstof is neergedaald en de winnaars en verliezers hun zegeningen tellen. 

Host

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Poolse gastheer

Michiel van Blommestein

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Former mayor of Słupsk, founder of political alliance Lewica and a prominent member of the Polish social-democrats Robert Biedroń spoke with BNR in Strasbourg about illiberal democracies and strategic voting.

The interview took place in light of the parliamentary elections in Poland this Sunday, on 15 October. Mr. Biedroń is currently serving as a Member of the European Parliament.

Next Friday, on 13 October, we will bring you updates live from Warsaw on the Polish elections, with Michiel van Blommestein. These updates are part of the BNR Polkast series in the run up to Polish elections. BNR Polkast is a spin-off of BNR Perestrojkast, the Dutch-leading podcast that fully focuses on developments in Central and Eastern Europe.

Host in Strasbourg:

Geert Jan Hahn

Our guest:

Robert Biedroń

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is het schrikbeeld van de de Britse Labour-voorman Keir Starmer: een Poolse economie die de Britse economie aan het eind van dit decennium voorbijstreeft. En dat zóu kunnen, stelt politiek econoom Ron Stoop. Maar Polen kampt zelf ook met de nodige problemen. Want hoe ga je om met een krimpende beroepsbevolking, terwijl je eigen mensen in het buitenland werken en je zelf liever geen mensen van buitenaf binnenhaalt? 

In onze zoektocht naar hoe het land Polen ervoor staat, bespreken wij de belangrijkste thema's. Van veiligheid tot economie, en van de rechtsstaat tot Tusk-haat. Natuurlijk hebben we ook aandacht voor de laatste 'Poll of Polls of Poles'.

Deze Polkast-aflevering hebben we vooral oog voor demografie en het arbeidspotentieel van Polen, en het 'personenvervoer'. Is Polen langzamerhand een immigratieland aan het worden? Of kan het, zoals Japan, kiezen voor minder economische groei omdat het ook wil kiezen voor een restrictief migratiebeleid? En hoe verleid je Polen die in het buitenland werken om weer 'thuis' te komen?

Politiek econoom Ron Stoop, werkzaam voor economenvakblad ESB, werkte van 2016 tot en met 2020 in Polen. Hij zag dat daar een weerbare, shockbestendige economie was ontstaan. Dat is een conclusie die ook Andrzej Kubisiak trekt. Hij is plaatsvervangend hoofd van het Poolse Instituut voor Economie (PIE) in Warschau. Geert Jan zoekt hem op in de hoofdstad en praat met Kubisiak over de recente historie van de Poolse economie en welke rol daarin is weggelegd voor politieke partijen als Kaczynski's Recht en Rechtvaardigheid of Tusk's Burgerplatform.

Aflevering 199 gaf ons een indruk van de stand van de Poolse economie en of Polen in bepaalde mate als rijk land kan worden gekwalificeerd. In aflevering 200 praten we daar met zowel Ron Stoop als Andrzej Kubisiak over door, waarbij we inzoomen op de uitdagingen die Polen te wachten staat. En welke rol er in die nieuwe Poolse economie is weggelegd voor Oekraïners, Belarussen, Centraal-Aziaten, Senegalezen en Vietnamezen.

Polish your Polish:

Met het losbarsten van de verkiezingscampagne startte ook 'ons' werk. BNR Perestrojkast volgt deze twee maanden nadrukkelijk de Poolse parlementsverkiezingen, van campagne tot aan uitslag en de gevolgen. Tegelijkertijd verdiepen we ons ook in thema's waar Polen de afgelopen jaren grote indruk mee heeft gemaakt. Naast defensie hebben we het dan ook over economie en sociale zekerheid. Zijn deze successen toe te schrijven aan de PiS-regering, aan het 'voorwerk' van Donald Tusk of misschien wel aan allebei? En wat kunnen we in de EU en Europabreed van Polen leren, dat zich in sneltreinvaart heeft ontwikkeld tot één van de belangrijkste landen op ons continent?  Vanuit Polen zelf, Brussel, Straatsburg en Amsterdam komen deze vragen langs.

De BNR Polkast-serie tot nu toe:

We hopen dat je interesse in Polen en de verkiezingen hiermee is aangewakkerd. Stuur ons dan ook gerust een mail (Perestrojkast at BNR punt nl) of bericht op Twitter('X') voor ideeën of invalshoeken.

Poolsterren:

En uiteraard zou deze aflevering niet mogelijk zijn zonder onze 'deskundigen':

Ron Stoop is een Nederlandse politiek econoom met een recente geschiedenis in Polen. Hij woonde en werkte daar van 2016 tot en met 2020. Ook zijn partner komt uit Polen. Met veel oog voor de geschiedenis analyseert hij de stand van het land. Daarnaast is hij bekend van economenvakblad ESB en van twitterdraadjes. 

Andrzej Kubisiak is een internationaal vermaarde econoom en veelgevraagd duider met expertise op het gebied van demografie en migratie. Momenteel is hij naast onderzoeker en analist ook plaatsvervangend hoofd van het Poolse Instituut voor Economie in Warschau. Andrzej is een trotse vader van twee kinderen.

Foto's en video's van het gesprek met onze gasten? Check hier.

- Eerdere Perestrojkast-afleveringen over Polen? Hier vind je een aantal!

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Moppenman over Polen:

Joost Bosman

Wij namen Poolshoogte bij...:

Ron Stoop

Andrzej Kubisiak

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Op 15 oktober gaat één van de belangrijkste landen van Europa naar de stembus. En in deze 'Polkast' bespreken we de vraag: is Polen een rijk land? We duiken in de Poolse economie, haar weerbaarheid en welvarendheid met Ron Stoop en Andrzej Kubisiak. 

In onze zoektocht naar hoe het land Polen ervoor staat, bespreken wij de belangrijkste thema's. Van veiligheid tot economie, en van de rechtsstaat tot Tusk-haat. Natuurlijk hebben we ook aandacht voor de laatste 'Poll of Polls of Poles'.

Deze Polkast-aflevering hebben we vooral oog voor de economie van Polen. Begint die economie niet verdacht veel op een West-Europese economie te lijken? En is de Poolse economie dankzij of ondanks de politiek een succes?

Politiek econoom Ron Stoop, werkzaam voor economenvakblad ESB, werkte van 2016 tot en met 2020 in Polen. Hij zag dat daar een weerbare, shockbestendige economie was ontstaan. Dat is een conclusie die ook Andrzej Kubisiak trekt. Hij is plaatsvervangend hoofd van het Poolse Instituut voor Economie (PIE) in Warschau. Geert Jan zoekt hem op in de hoofdstad en praat met Kubisiak over de recente historie van de Poolse economie en welke rol daarin is weggelegd voor politieke partijen als Kaczynski's Recht en Rechtvaardigheid of Tusk's Burgerplatform.

Aflevering 199 geeft ons een indruk van de stand van de Poolse economie en of Polen in bepaalde mate als rijk land kan worden gekwalificeerd. In aflevering 200 praten we daar met zowel Ron Stoop als Andrzej Kubisiak over door, waarbij we inzoomen op de uitdagingen die Polen te wachten staat. Denk daarbij aan een oude beroepsbevolking en een mentale transitie van emigratie- naar immigratieland.

Daarover op woensdag 11 oktober meer, in aflevering 200.

Polish your Polish:

Met het losbarsten van de verkiezingscampagne startte ook 'ons' werk. BNR Perestrojkast volgt deze twee maanden nadrukkelijk de Poolse parlementsverkiezingen, van campagne tot aan uitslag en de gevolgen. Tegelijkertijd verdiepen we ons ook in thema's waar Polen de afgelopen jaren grote indruk mee heeft gemaakt. Naast defensie hebben we het dan ook over economie en sociale zekerheid. Zijn deze successen toe te schrijven aan de PiS-regering, aan het 'voorwerk' van Donald Tusk of misschien wel aan allebei? En wat kunnen we in de EU en Europabreed van Polen leren, dat zich in sneltreinvaart heeft ontwikkeld tot één van de belangrijkste landen op ons continent?  Vanuit Polen zelf, Brussel, Straatsburg en Amsterdam komen deze vragen langs.

De BNR Polkast-serie tot nu toe:

We hopen dat je interesse in Polen en de verkiezingen hiermee is aangewakkerd. Stuur ons dan ook gerust een mail (Perestrojkast at BNR punt nl) of bericht op Twitter('X') voor ideeën of invalshoeken.

Poolsterren:

En uiteraard zou deze aflevering niet mogelijk zijn zonder onze 'deskundigen':

Ron Stoop is een Nederlandse politiek econoom met een recente geschiedenis in Polen. Hij woonde en werkte daar van 2016 tot en met 2020. Ook zijn partner komt uit Polen. Met veel oog voor de geschiedenis analyseert hij de stand van het land. Daarnaast is hij bekend van economenvakblad ESB en van twitterdraadjes. 

Andrzej Kubisiak is een internationaal vermaarde econoom en veelgevraagd duider met expertise op het gebied van demografie en migratie. Momenteel is hij naast onderzoeker en analist ook plaatsvervangend hoofd van het Poolse Instituut voor Economie in Warschau. Andrzej is een trotse vader van twee kinderen.

Foto's en video's van het gesprek met onze gasten? Check hier.

- Eerdere Perestrojkast-afleveringen over Polen? Hier vind je een aantal!

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Moppenman over Polen:

Joost Bosman

Wij namen Poolshoogte bij...:

Ron Stoop

Andrzej Kubisiak

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Polish deputy director of PIE Andrzej Kubisiak spoke with BNR in Warsaw ahead of the parliamentary elections.

The interview took place in the office of the Polish Economic Institute in Warsaw. Mr. Kubisiak is specialist on economy, demography and migration. We've discussed the recent history of Polish economy, its resilience and how an ageing population is a major challenge for the labour market.

This Saturday, on 7 October, the Dutch version of this interview will be published - commented by Dutch political economist and former Varsovian Ron Stoop- as part of the BNR Polkast series in the run up to Polish elections.

BNR Polkast is a spin-off of BNR Perestrojkast, the Dutch-leading podcast that fully focuses on developments in Central and Eastern Europe.

Host in Warsaw:

Geert Jan Hahn

Our guest:

Andrzej Kubisiak

Music:

Tusk

Oda do radości

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Riemen vast! Het startsein voor de Poolse parlementsverkiezingen is gegeven. Op 15 oktober gaat één van de belangrijkste landen van Europa naar de stembus. En in deze 'Polkast' bespreken we de vraag: is Polen wel een vrij land? We bespreken het thema 'vrijheid' met Dore van Duivenbode en Agnieszka Pomaska.

In onze zoektocht naar hoe het land Polen ervoor staat, bespreken wij de belangrijkste thema's. Van veiligheid tot economie, en van de rechtsstaat tot Tusk-haat. Natuurlijk hebben we ook aandacht voor de laatste 'Poll of Polls of Poles'. Deze aflevering hebben we vooral oog voor vrijheid.

Polen groeit in alle opzichten. Maar er woedt ook een strijd. Een cultuur-oorlog zelfs, volgens sommigen. Waarbij conservatieve en progressieve stromingen rechtstreeks tegenover elkaar staan. Beide stromingen voelen zich namelijk beknot, beperkt en aangevallen - in die vrijheden. 

Welke vrijheden staan er onder druk en volgens wie? Overschaduwt het thema ‘vrijheid’ ook de inhoud van de verkiezingen? En is het terecht dat er soms hele grote woorden gebruikt worden?

Parlementslid Agnieszka Pomaska ontmoeten we op een verkiezingsavond in Gdansk, in de legendarische Stocznia - de scheepswerf waar historische stakingen plaatsvonden. Welke thema's domineren volgens haar de verkiezingen - en hoe kunnen we ze plaatsvinden binnen die cultuuroorlog? 

Extra duiding daarbij komt van Dore van Duivenbode, die we verwelkomen in onze studio in Amsterdam. Deze Pools-Nederlandse journalist schittert momenteel op de Nederlandse televisie met haar serie 'Gazeta, Poolse krant in nood'. De TV-recensent van De Volkskrantnoemt deze serie ‘een indrukwekkend portret van bijzonder gedreven journalisten'. Dore van Duivenbode volgt acht maanden lang de redactie van het onafhankelijke Gazeta Wyborca. En maakt het belang van vrijheid en persvrijheid in het bijzonder van dichtbij mee.

Polish your Polish:

Met het losbarsten van de verkiezingscampagne start ook 'ons' werk. BNR Perestrojkast volgt deze twee maanden nadrukkelijk de Poolse parlementsverkiezingen, van campagne tot aan uitslag en de gevolgen. Tegelijkertijd verdiepen we ons ook in thema's waar Polen de afgelopen jaren grote indruk mee heeft gemaakt. Naast defensie hebben we het dan ook over economie en sociale zekerheid. Zijn deze successen toe te schrijven aan de PiS-regering, aan het 'voorwerk' van Donald Tusk of misschien wel aan allebei? En wat kunnen we in de EU en Europabreed van Polen leren, dat zich in sneltreinvaart heeft ontwikkeld tot één van de belangrijkste landen op ons continent?  Vanuit Polen zelf, Brussel, Straatsburg en Amsterdam komen deze vragen langs.

Polkast: aflevering 3

Na een grote introductiepodcast over wat er is gebeurd, wat er staat te gebeuren en wat er op het spel staat, diepen we een aantal thema's uit. Dat doen we met Poolse gasten, gasten in Polen en andere Europese duiders. We hopen dat je interesse in Polen en de verkiezingen hiermee is aangewakkerd. Stuur ons dan ook gerust een mail of bericht op Twitter ('X') voor ideeën of invalshoeken.

Poolsterren:

En uiteraard zou deze aflevering niet mogelijk zijn zonder onze 'deskundigen':

De Pools-Nederlandse journalist Dore van Duivenbode nam haar intrek op de redactie van  Gazeta Wyborcza, de grootste nog onafhankelijke krant van Polen. Zij zag daar van dichtbij hoe de Poolse persvrijheid en democratie op omvallen staan en maakte daarover Gazeta, Poolse krant onder vuur.

Agnieszka Pomaska is een Poolse politica die al sinds 2009 in het Poolse parlement zit namens Burgerplatform (PO/KO), de partij die nu geleid wordt door Donald Tusk.

Foto's en video's van het gesprek met onze gasten? Check hier.

- Eerdere Perestrojkast-afleveringen over Polen? Hier vind je een aantal!

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Moppenman over Polen:

Joost Bosman

Wij namen Poolshoogte bij...:

Dore van Duivenbode

Agnieszka Pomaska

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Polish politician Agnieszka Pomaska - member of Polish Parliament since 2009  - spoke with BNR in Gdańsk ahead of the parliamentary elections.

The interview took place in European Solidarity Centre, after a meet up of Pomaska's party Civic Platform with party members and potential voters. 

This Friday, on 29 September, the Dutch version of this interview will be published - commented by Dutch-Polish journalist Dore van Duivenbode - as part of the BNR Polkast series in the run up to Polish elections. BNR Polkast is a spin-off of BNR Perestrojkast, the Dutch-leading podcast that fully focuses on developments in Central and Eastern Europe.

Host in Gdańsk:

Geert Jan Hahn

Our guest:

Agnieszka Pomaska

Music:

"Po co wolność"

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nagorno-Karabach is niet meer. Per 1 januari 2024 houdt de zelfverklaarde republiek op te bestaan, zo bracht het bestuur vandaag uit. Hiermee komt het gebied direct onder  Azerbeidzjan te staan. Het is een gevolg van de eendaagse oorlog vorige week toen Azerbeidzjan de enclave aanviel. Dat veroorzaakte een exodus van tienduizenden vluchtende etnische Armeniërs uit de enclave. Zij voelen zich niet veilig nu Azerbeidzjan Nagorno-Karabach definitief onder zijn bewind gaat scharen. 

Als er een land de Armeniërs in Nagorno-Karabach wél had kunnen beschermen dan was dat Rusland, maar de daar gestationeerde Russische vredestroepen hielden zich vooral afzijdig toen Azerbeidzjan vorige week het vuur opende op de enclave. De bijna 2.000 Russische vredessoldaten zaten er sinds de tweede oorlog om Nagorno-Karabach drie jaar geleden, gewonnen door Azerbeidzjan. Maar wat hebben de etnische Armeniërs en Armenië zelf eigenlijk aan Rusland gehad?

We hebben het erover met NRC-correspondent Eva Cukier, net terug uit de regio en een van de schaarse Armenië-deskundige van ons land. Over de rol van Rusland, waarom Poetin zonder morren de dood van zes Russische soldaten slikt en de imperiale ambities van de Azerbeidzjaanse president Ilham Alijev. Vaststaat, zegt ze, dat dit conflict in de Zuidelijke Kaukasus nog niet ten einde is.

Shownotes:

-Meer van Eva’s stukken over en rond Nagorno-Karbach (reportages en analyses) lees je hier, hier en hier. 

-Armenië staat er alleen voor in de Kaukasus, artikel uit het Reformatorisch Dagblad uit 2021.

-Een uitgebreid Clingendael-rapport over de Zuidelijke Kaukasus met heldere kaartjes van de Kaukasus.

-Hoe de Russische media moeten berichten over de oorlog in Nagorno-Karabach.

Hosts

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Armenië-deskundige

Eva Cukier

Volhouder

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Riemen vast! Het startsein voor de Poolse parlementsverkiezingen is gegeven. Op 15 oktober gaat één van de belangrijkste landen van Europa naar de stembus. En in deze 'Polkast' bespreken we de vraag: is Polen het sterkste land van Europa? Te gast zijn Radek Sikorski en Ivo van de Wijdeven.

In onze zoektocht naar hoe het land Polen ervoor staat, bespreken wij de belangrijkste thema's. Van veiligheid tot economie, en van de rechtsstaat tot Tusk-haat. Natuurlijk hebben we ook aandacht voor de laatste 'Poll of Polls of Poles'. Deze aflevering hebben we vooral oog voor buitenlandse veiligheid en defensie.  Polen is hard op weg om dé militaire macht van Europa te worden. Maar wat zit daarachter? Waarom voelt Polen zich toch zo 'onveilig' en 'onzeker'? Of is het ‘schijn-onzekerheid’? Want hoe meer je als land bezig bent met je eigen veiligheid, hoe meer vijanden je misschien ook ziet.

Wij zijn ook benieuwd naar de vraag of al deze investeringen in defensie een specifieke wens van de huidige PiS-regering is, onder leiding van partijvoorzitter Jaroslaw Kaczynski? Of: had Radek Sikorski als voormalig minister van buitenlandse zaken en nationale defensie hetzelfde gedaan?

Met Ivo van de Wijdeven kijken we daarnaast naar het historische perspectief en sentiment bij het interview met Sikorski. En uiteraard is er ook aandacht voor de band tussen Oekraïne en Polen en de graanruzie: zijn de PiS-klachten oprecht of verkiezingsgebral?

In het verlengde daarvan: misschien interessant om zelf eens in de cijfers te duiken. De steun van Polen aan Oekraïne is groot, zoals wij in onze podcast ook aangeven. Maar kijk ook eens naar andere landen, zoals Nederland.

Polish your Polish:

Met het losbarsten van de verkiezingscampagne start ook 'ons' werk. BNR Perestrojkast volgt de komende twee maanden nadrukkelijk de Poolse parlementsverkiezingen, van campagne tot aan uitslag en de gevolgen. Tegelijkertijd verdiepen we ons ook in thema's waar Polen de afgelopen jaren grote indruk mee heeft gemaakt. Naast defensie hebben we het dan ook over economie en sociale zekerheid. Zijn deze successen toe te schrijven aan de PiS-regering, aan het 'voorwerk' van Donald Tusk of misschien wel aan allebei? En wat kunnen we in de EU en Europabreed van Polen leren, dat zich in sneltreinvaart heeft ontwikkeld tot één van de belangrijkste landen op ons continent?  Vanuit Polen zelf, Brussel, Straatsburg en Amsterdam komen deze vragen langs.

Polkast: aflevering 2

Na een grote introductiepodcastover wat er is gebeurd, wat er staat te gebeuren en wat er op het spel staat, diepen we een aantal thema's uit. Dat doen we met Poolse gasten, gasten in Polen en andere Europese duiders. We hopen dat je interesse in Polen en de verkiezingen hiermee is aangewakkerd. Stuur ons dan ook gerust een mail of bericht op Twitter ('X') voor ideeën of invalshoeken.

Poolsterren:

En uiteraard zou deze aflevering niet mogelijk zijn zonder onze 'deskundigen':

Radoslaw Sikorskiis oud-stakingsleider in Polen. Hij is voormalig oorlogsjournalist. Oud-minister van defensie namens PiS (Recht en Rechtvaardigheid). Oud-minister van buitenlandse zaken namens PO (Burgerplatform). Voormalig voorzitter van het Poolse parlement. Getrouwd met auteur Anne Applebaum. En tegenwoordig europarlementariër in de EVP-fractie. Sikorski publiceerde deze zomer een artikel in Foreign Affairs: Europe’s Real Test is Yet to Come. 

Ivo van de Wijdeven is historicus, schrijver, publicist en voormalig adviseur op Algemene Zaken onder premier Mark Rutte. Bekend van De Macht van het Verleden en van De Rafelranden van Europa, waar snel een nieuwe versie van uitkomt. Ivo schreef ook onlangs deze analyse over Polen als militaire macht in wording.

Foto's en video's van het gesprek met onze gasten? Check hier.

- Eerdere Perestrojkast-afleveringen over Polen? Hier vind je een aantal!

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Moppenman in Moskou:

Joost Bosman

Wij namen Poolshoogte bij...:

Radek Sikorski

Ivo van de Wijdeven

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Former Minister of Foreign Affairs (2007-2014) and former Minister of National Defense (2005-2007) Radek Sikorski spoke with BNRin Strasbourg about European security and defense, the EU as a geopolitical player and the role that Poland can play to increase the bloc's security and defence capacities.

The interview took place in light of the SOTEU 2023 speech, delivered by President von der Leyen ánd in light of the parliamentary elections in Poland on 15 October.

Next Friday, on 22 September, the Dutch version of this interview will be published - commented by Dutch historian and publicist Ivo van de Wijdeven - as part of the BNR Polkast series in the run up to Polish elections. BNR Polkast is a spin-off of BNR Perestrojkast, the Dutch-leading podcast that fully focuses on developments in Central and Eastern Europe.

Host in Amsterdam:

Floris Akkerman

Host in Strasbourg:

Geert Jan Hahn

Our guest:

Radek Sikorski

Music:

Fleetwood Mac

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Moldovan president Maia Sandu gave an exclusive interview to the podcast Perestrojkast during her visit to the Netherlands. A conversation about threats from Russia, hope for European integration, but also about the neutral position of her country. "If Moldovans do not want to join NATO, then we must take that wish seriously."

Nowadays Maia Sandu's policy is based on two main directions. She tries with all her might to rid her country of Russian influences in Moldova. At the same time, it is seeking connections with the European Union. Sandu feels this need more than ever since the Russian invasion of neighboring Ukraine last year - she emphasized once again during her visit to the Netherlands on Monday 4 and Tuesday 5 September.

Russian troops in Moldova

The challenges for the president are tremendous. Moldova, not a member of NATO and the EU, must internally deal with Russian influences in the areas of energy, politics, media, religion, language and two rebellious regions. One of those regions, Transnistria, has been occupied by Russia for more than 30 years - with actual troops on the ground. The Kremlin may also have dreamed of taking Moldova last year, once Ukraine was brought to its knees. It turned out differently.

On the other hand, the war in Ukraine has accelerated Moldova's EU accession process. Last year, the 27 EU leaders agreed that Ukraine and Moldova will become candidates for membership of the European Union. Now Sandu must prepare her country for that membership.

Moscow out- Brussels in

These two directions - getting away from Moscow and getting closer to Brussels - are discussed during this exclusive interview with Sandu. A conversation with the president about a country under constant threat - from hybrid warfare to energy protests.

In the Dutch version episodes of Perestrojkast traditionally ends with a joke by the great Moscow correspondent Joost Bosman. Unfortunately he couldn’t be reached. And unfortunately president Sandu couldn’t help us either with a joke. But thanks to Albanian prime minister Edi Rama this English episode finishes with a smile. At a forum in Slovenia he makes a joke about Putin, Prigozhin and the famous Russian time zones.

Hosts

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

The president

Maia Sandu

Joking prime minister

Edi Rama

Shownotes

-Interview with Sandu on Canadian CBC News. 

-About pro-Kremlin propaganda in Moldavië.

-Report Clingendael over Moldavië

-Fake news in Moldavië

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een exclusief interview met de Perestroj-cast viel de Moldavische president Maia Sandu ten deel, tijdens een bezoek aan Nederland. Een gesprek over bedreigingen uit Rusland, hoop op Europese integratie maar óók over de neutrale positie van haar land. 'Als Moldaviërs geen lid willen worden van de NAVO, dan moeten we die wens serieus nemen.'

Maia Sandu bewandelt twee hoofdpaden. Uit alle macht probeert ze haar land te verlossen van Russische invloeden in Moldavië. Tegelijkertijd zoekt ze aansluiting met de Europese Unie, op allerlei manieren. Sandu voelt deze noodzaak meer dan ooit sinds de Russische invasie vorig jaar in buurland Oekraïne - zo benadrukt ze eens te meer tijdens haar bezoek aan Nederland, op maandag 4 en dinsdag 5 september.

Russische troepen in Moldavië

De uitdagingen voor de president zijn groot. Moldavië, geen NAVO- en EU-lid, moet intern afrekenen met Russische invloeden op het gebied van energie, politiek, media, religie, taal en twee opstandige regio’s. Eén van die regio's, Transnistrië, wordt al meer dan 30 jaar bezet door Rusland - met ook daadwerkelijk troepen op de grond. Het Kremlin droomde mogelijk ook van een inname van Moldavië afgelopen jaar, zodra Oekraïne op de knieën zou zijn gekregen. Het liep anders.

Aan de andere kant heeft de oorlog in Oekraïne het proces naar EU-toetreding voor Moldavië versneld. Vorig jaar gingen de 27 EU-leiders ermee akkoord dat Oekraïne én Moldavië kandidaat-lid worden van de Europese Unie. Nu moet Sandu haar land klaarstomen voor dat lidmaatschap, om niet een te zwakke schakel te zijn die door andere EU-leden niet wordt gepruimd.

Afrit Moskou - oprit Brussel

Deze twee paden - van afrit Moskou naar oprit Brussel - komen aan bod tijdens dit exclusieve interview met Sandu. Een gesprek met de president over een land onder constante dreiging - van hybride oorlogsvoering tot energieprotesten.

Sandu komt niet met een mop. Onze Joost ook niet. Onze pop-up-studio in een hotelkamer in Den Haag kon veel - maar een verbinding met Moskou was ons te gortig. In plaats daarvan wel een mop van Edi Rama, de praatgrage premier van Albanië, die vorig jaar bij ons te gast was. Tijdens een forum in het Sloveense Bled - hetzelfde forum overigens waar Charles Michel potentiële EU-lidstaten een toetreding vanaf 2030 belooft - vertelt hij een mop over Poetin, Prigozjin en Russische tijdzones.

Hosts

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Dé president

Maia Sandu

Moppentappende premier

Edi Rama

Shownotes

-Interview met Sandu op het Canadese CBC News. 

-Over pro-Kremlin propaganda in Moldavië.

-Rapport Clingendael over Moldavië

-Nepnieuws in Moldavië

See omnystudio.com/listener for privacy information.

320 meter onder de Oost-Oekraïense grond ligt nog een front, om in de bewoordingen van mijnwerker Dmytro Kovaltsjoek te blijven. Het energiefront. Samen met zijn collega's haalt hij dag in, dag uit steenkool uit een mijn. Hard nodig met het oog op de aanstaande winter. De afgelopen Oekrainse winter stond vooral in het teken van de Russische aanvallen op energievoorzieningen om het land in de kou te zetten.

Maar terwijl de steenkolen onmisbaar zijn voor elektriciteit en verwarming - volgens het Britse ministerie van Defensie helpen steenkolen de Oekraïners straks de winter door - kampt de steenkoolindustrie met een aantal plagen. Gekleed als een mijnwerker met een zuurstoffles bij de hand daalde Floris 320 meter af om te kijken hoe het de Oekraïense steenkoolindustrie, de trots van de Donbas, vergaat tijdens de oorlog, met een bijzondere rol voor vrouwen.

Kleine correctie 1: het gaat niet om zeshonderd mijnwerkers in deze mijn, zoals in de podcast wordt gezegd, maar om 676. 

Kleine correctie 2: Deze aflevering is opgenomen voor de extra aflevering naar aanleiding van de dood van Prigozjin. Vandaar dat aan het begin van deze steenkoolmijnpodcast wordt gezegd dat het om de 190e aflevering gaat, maar dat nummer gaat naar de Prigozjinpodcast, hier te beluisteren. 

Omdat het onderwerp hem zo aan het hart ligt, komt onze nog immer in Moskou verblijvende Joost met maar liefst twee moppen over steenkoolmijnen.

Host:

Geert Jan Hahn

Mijnwerker:

Floris Akkerman

Hofnar:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een extra aflevering van de Perestrojkast met het laatste nieuws over de aannemelijke dood van Jevgeni Prigozjin. Oligarch, leider van de Wagnergroep en muiter van Moskou. Heeft de Russische president Vladimir Poetin dan alsnog toegeslagen?
----------------------------------------------

De Perestroj-cast schakelt daarom met onze man in Moskou, Joost Bosman. 

Let op: vanmiddag om 17:10 praten Joost en Geert Jan je op BNR wederom bij over de laatste stand van zaken. Te beluisteren via www.bnr.nl/live.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Man in Moskou:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Na de Zwarte Zee is ook de Donau het strijdtoneel geworden van de Russische oorlog in Oekraïne. Met de bezetting van Slangeneiland kwamen de Russen natuurlijk eerder al vrij dichtbij. Met het bombarderen en blokkeren van de graanhavens Odesa, Tsjornomorsk en Joezjniy idem. Maar die kleine, ongevaarlijke en zelfs verwaarloosde Donauhaventjes ontliepen elke dans. En werden een veilige haven voor een deel van het Oekraïense graan voor de wereldmarkt.

Maar sinds begin augustus worden ook de havens van Reni en Izmail bestookt door raketten en drones. Nog steeds vindt er veel overslag plaats, maar ook schade en angst. Welke impact heeft de oorlog op dit waterrijke drielandenpunt, met Moldavië én NAVO-lid Roemenië?

De Perestroj-cast sprak met Mathias Von Tucher, directeur van Danube Logistics SRL - op papier zelfs een Nederlands bedrijf. Danube Logistics is de havenexploitant van de Moldavische haven van Giurgiulesti, de buurhaven van het Oekraïense Reni. Hij vertelt over wat zijn haven kan betekenen voor Oekraïne als het gaat om export én import, hoe het belang van de Donaudelta voor Oekraïne en Oekraïens graan is toegenomen, welke discussie die toename oplevert met buurlanden als Roemenië en Moldavië én waarom er ondanks alles toch nog sprake is vanbusiness as usual. Aan die mooie, blauwe Donau.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Moppenman in absentia:

Joost Bosman

Havenbaas:

Mathias Von Tucher

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Riemen vast! Het startsein voor de Poolse parlementsverkiezingen is gegeven. Op 15 oktober gaat één van de belangrijkste landen van Europa naar de stembus. En in deze 'Polkast' praten we je helemaal bij!

Wij bespreken de belangrijkste thema's. Van veiligheid tot economie, en van de rechtsstaat tot Tusk-haat. Natuurlijk hebben we ook aandacht voor de laatste 'Poll of Polls of Poles'. En: waarom zijn de Poolse parlementsverkiezingen eigenlijk belangrijk voor Nederland?

Kingmaker

De verkiezingen beloven zeer spannend te worden. Geen van de twee grootste partijen lijkt te kunnen rekenen op een absolute meerderheid. Regeringspartij PiS, dit najaar acht jaar aan de macht, staat voor in de peilingen. De "Burgercoalitie" onder leiding van Donald Tusk, die premier van Polen was in de zeven jaar voordat PiS regeerde, weet het gat nog niet op eigen kracht te dichten. Een derde partij is daarentegen wél in opkomst: Konwederacja. Waarom deze partij 'kingmaker' kan worden na de verkiezingen, bespreken we in deze Polkast.

Pausdag

De campagne voor de Poolse verkiezingen is kort maar krachtig: slechts 2 maanden, nadat president Andrzej Duda (tot zijn presidentschap lid van PiS) deze week de verkiezingsdatum bekend maakte. De datum van 15 oktober is mogelijk ook onderdeel van de verkiezingscampagne, omdat deze samenvalt met de jaarlijkse 'Pausdag', ter ere van de Poolse paus Johannes Paulus de Tweede. Met name PiS, dat zich in het parlement had ingezet voor deze feestdag, hoopt hun electoraat hiermee makkelijker naar de stembus te krijgen.

Ook een referendum over de privatisering van staatsbedrijven staat voor 15 oktober op de agenda - zo heeft PiS-partijleider Jaroslaw Kaczynski aangekondigd. Dit referendum past in het het beeld dat PiS graag wil neerzetten van zichzelf als partij: Polen voor de Polen en wars van buitenlandse invloeden, met name van Duitsland. Hiermee moet ook de wind uit de zeilen van Donald Tusk worden genomen, die steevast door PiS als verlengstuk van Brussel en Berlijn én sinds kort ook van Moskou wordt neergezet.

Polish your Polish:

Met het losbarsten van de verkiezingscampagne start ook 'ons' werk. BNR Perestrojkast volgt de komende twee maanden nadrukkelijk de Poolse parlementsverkiezingen, van campagne tot aan uitslag en de gevolgen. Tegelijkertijd verdiepen we ons ook in thema's waar Polen de afgelopen jaren grote indruk mee heeft gemaakt, zoals economie, defensie en sociale zekerheid. Zijn deze successen toe te schrijven aan de PiS-regering, aan het 'voorwerk' van Donald Tusk of misschien wel aan allebei? En wat kunnen we in de EU en Europabreed van Polen leren, dat zich in sneltreinvaart heeft ontwikkeld tot één van de belangrijkste landen op ons continent? Daarover in september en oktober meer. Vanuit Polen zelf, Brussel, Straatsburg en Amsterdam.

Polkast: aflevering 0

Deze eerste Polkast is in feite aflevering '0'. Een grote introductiepodcast over wat er is gebeurd, wat er staat te gebeuren en wat er op het spel staat. Lang niet alle onderwerpen komen aan bod en lang niet alle onderwerpen worden in deze 'episode zero' even uitgebreid behandeld. Maar we hopen wel dat je interesse in Polen en de verkiezingen hiermee is aangewakkerd. Stuur ons dan ook gerust een mail of bericht op Twitter ('X') voor ideeën of invalshoeken. 

Poolsterren:

En uiteraard zou deze aflevering niet mogelijk zijn zonder onze 'deskundigen':

-  Iwona Guść, cultuurhistoricus aan de Erasmus Universiteit met Wroclawiaanse wortels.

- Caroline Verduin, Raadslid voor D66 in Den Haag, kent veel Polen in Nederland én Polen is haar moederland.

- John Morijn, bijzonder hoogleraar recht en politiek in de internationale betrekkingen aan de Groningse rechtenfaculteit. Weet heel veel van het Poolse recht. En heeft ook goed contact met Poolse rechters.

Shownotes:

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Moppenman in Moskou:

Joost Bosman

Allemaal op Pool Position:

Iwona Guść

Caroline Verduin

John Morijn

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Geert Jan verbleef een maand lang in Letland en Litouwen - gastheer van de NAVO-top. Heeft de Litouwse regering te hoog ingezet op afspraken over een NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne? En waarom zegt de Belgische premier De Croo dat Zelensky toch wel 'bekomt' wat hij wil? 

Floris vraagt Geert Jan het zomerse hemd van het lijf. Want naast de NAVO-top in Vilnius reisde de helft van de Perestroj-cast ook uit vrije wil door Litouwen en Letland.  Daarover hoor je meer in deel 1.

In dit tweede deel steelt daarnaast Dovile Jakniunaite de show. Zij was in april te gast in Den Haag om te praten over Rusland-scenario's. Wat heeft de muiterij van Jevgeni Prigozjin voor impact op die scenario's en de toekomst van Rusland? En wat voor impact heeft de verhuizing van Wagner naar Belarus op de veiligheid en vooral het gevoel van veiligheid op Litouwen?

En met onze Man in Moskou praten we over een nieuwe rechtszaak tegen Aleksej Navalny en de drone-aanvallen op een wolkenkrabber. Om vervolgens op te krabbelen met een mop.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Man in Moskou:

Joost Bosman

"Een van de betere Rusland-kenners van Europa":

Dovile Jakniunaite

SHOWNOTES! (inclusief Balticum-vakantietips, net als #185)

Muziek:

Gopnik in The Summer!

Umamy!

Tevis Dej!

Inhoudelijk:

Meer over Gopniki en Adidas in #2

Interview met de Litouwse president Gitanas Nauseda in #172

Boekentip Floris

Voor de vakantiegangers:

Het strand van Liepaja

Bezettingsmuseum Riga

Koude Oorlog-museum Plateliai

Geheime Sovjet Bunker in Ligatne

Stenen werpen naar Kaliningrad

De vuurtoren van Kolka

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Mag Ajax zakendoen met een Russische voetbalclub? Moet het westen Odesa beschermen? En mogen Oekraïense burgemeesters geld uitgeven aan fonteinen en de plantsoenendienst?

Dilemma's die allemaal voortvloeien uit de Russische aanvalsoorlog in Oekraïne.

Dit en veel meer hoor je in een extra lange editie van deze Perestrojkast. Een dubbelgesprek met de Nederlands-Oekraïense schrijfster Lisa Weeda, oud-Rusland-correspondent Hubert Smeets, onder leiding van Perestrojkast-host Geert Jan Hahn. Een aflevering over ethiek, moraal, regels naleven en hokjesdenken. Over of iets mag, kan of wenselijk is. Over anderhalf jaar oorlog en alle kwesties en discussies die daarmee samenhangen. En dat in 'slechts' honderd minuten.

Spoorboekje:
[00:00 - 03:00] Introductie
[03:00 -04:20 ] Benefietwedstrijd Ajax - Sjachtar Donetsk, zomer 2022.
[04:20 - 06:50] Zwarte Zee-residentie Lisa Weeda
[06:50 - 09:00] Hubert Smeets volgt een kleine 35 jaar Rusland en omstreken
[09:00 -23:10 ] Het dilemma: het Russische narratief bij Odesa
[23:10 - 27:30 ] Poetin betrekt Polen erbij
[27:30 - 49:30 ] Het dilemma: hoe beschermt het Westen Odesa?
[49:30 -1:09:00 ] Het dilemma: mag of kan Ajax zakendoen in Rusland?
[1:09:00 -1:21:00 ] Hokjesdenken en cancel culture
[1:21:00 -1:27:40 ] Het dilemma: wordt alles ten oosten van de Elbe op waarde geschat?
[1:27:40 -1:38:00 ] Het dilemma: mag Oekraïne geld besteden aan fonteinen en de plantsoenendienst?
[1:38:00 - EINDE] Mop via YouTube. En hard lachen. 

Geniet ervan, op weg naar uw vakantie-adres.

De mop is niet van Joost, maar van YouTube.

Host:

Geert Jan Hahn

Over de NAVO en AJAX 

Hubert Smeets

Over cancel culture, Kremlin-narratieven en hokjesdenken

Lisa Weeda

On the Road again:

Floris Akkerman

Volgende keer beter:

Joost Bosman

SHOWNOTES! 

'Ajax sponsort indirect de oorlog'

Podcast met onder meer aandacht voor beoogde transfer Ajax

Oleg Tinkov keert zich tegen de oorlog - en is boos op Krasnodar-eigenaar Galitsky.

De Zwarte Zee-residentie van Lisa Weeda

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Geert Jan verbleef een maand lang in Letland en Litouwen. Deels omdat het kon. Deels omdat het moest. Wat merkt hij in Letland en Litouwen van de oorlog die nu in Oekraïne woedt, van de doorgeslagen buren in Rusland en Belarus en van de veiligheid die de NAVO zeggen te bieden?

Floris vraagt Geert Jan het zomerse hemd van het lijf. Want naast de NAVO-top in Vilnius reisde de helft van de Perestroj-cast ook uit vrije wil door Litouwen en Letland. Een bruiloft van een vriend van de show bracht hem in het buitengewone Birini-Paleis. Op het bacchanaal dat hier plaatsvond, wordt ook nog kort teruggeblikt met onze fellow traveler Joost Bosman. Hij maakte de oversteek vanuit Moskou - overigens niet zonder slag of stoot.

Deze aflevering van BNR Perestrojkast is daarmee een vrolijkere vakantie-editie dan je wellicht van ons de laatste tijd gewend bent. Tegelijkertijd is dit voor de makers ook een feest, want de Perestrojkast is van origine niet in het leven geroepen om alleen maar te praten over oorlog en vrede. Álles moet immers de komende dagen, weken, maanden, jaren in de BNR Perestrojkast aan bod kunnen komen - en daar hoort zeker ook reizen door Centraal- en Oost-Europa bij. 

Tegelijkertijd vallen in deze aflevering van de Perestrojkast ook wel weer de namen van Poetin en Prigozjin, van Zelensky en Biden. Maar we hebben het ook over Gopniki - één van onze favoriete onderwerpen. En over muziek. En kamperen bij een Koude Oorlog-museum. En over Bruce Springsteen, want een podcast zonder The Boss (en de Oekraïense gitaarvan Stevie van Zandt) is volgens Floris als een dag niet geleefd.

Geniet dus van deze BNR Perestrojkast en check ook onze shownotes, die een aanvulling zijn op deze aflevering. En....op de volgende....(cliffhanger)

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Man in Moskou:

Joost Bosman

"Een van de betere Rusland-kenners van Europa":

Dovile Jakniunaite

SHOWNOTES! (inclusief Balticum-vakantietips)

Muziek:

Gopnik in The Summer!

Umamy!

Tevis Dej!

Inhoudelijk:

Meer over Gopniki en Adidas in #2

Interview met de Litouwse president Gitanas Nauseda in #172

Boekentip Floris

Voor de vakantiegangers:

Het strand van Liepaja

Bezettingsmuseum Riga

Koude Oorlog-museum Plateliai

Geheime Sovjet Bunker in Ligatne

Stenen werpen naar Kaliningrad

De vuurtoren van Kolka

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat heeft Madonna's Holiday in hemelsnaam te maken met het Oekraïense tegenoffensief? Begin juli dook op sociale media een Oekraïens filmpje op waarin met de muziek van Holiday werd aangekondigd dat de Krim een hete en stormachtige zomer te wachten staat. Het was na een maand Oekraïens tegenoffensief. 

Maar hoe moet je dit internetfilmpje duiden? Is het een grap? Misleiding? Voor het antwoord komt Paul Ducheine aan het woord. Samen met Dave Maasland is hij te gast in deze aflevering die werd opgenomen tijdens de afgelopen REKA-conferentie, een evenement waarin experts, beleidsmakers, ondernemers en journalisten hun hersens breken over Oost-Europa.

In deze 184e Perestrojkast gaat het over cyber en misleiding tijdens het Oekraïense tegenoffensief. Welke rol spelen deze twee elementen daarin? Hoe goed zijn Oekraïne en Rusland momenteel in cyber en misleiding? Moeten beide componenten tijdens een tegenoffensief hand in hand gaan gaan met artillerie, tanks, drones? Als een orkest?

Dit is on-officieel deel twee van de Perestrojkast over cyberwarfare tijdens de oorlog in Oekraïne. Dave hoorde je al  in aflevering 160: Waar blijven die massale Russische cyberaanvallen op Oekraïne?Hij is cybersecurity expert en CEO van cybersecuritybedrijf ESET Nederland. Paul Ducheine is brigade-generaal en hoogleraar cyberwarfare aan de Defensie Academie. 

En, gelukkig, gelukkig, daar is dan eindelijk weer een mop van Joost, voor de fijnproever.

Cyberwarfare-experts in wording

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Cyber- en misleidingexperts

Dave Maasland 

Paul Ducheine

Verloren zoon

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wagner-baas Jevgeni Prigozjin zette dit weekend Rusland op zijn kop met zijn muiterij. Woedend beschuldigde hij ervan dat de Russische krijgsmacht zijn privéleger had aangevallen. Hij haalde Poetins argumenten om de oorlog tegen Oekraïne te beginnen onderuit en zijn huurlingenleger nam een militair hoofdkwartier in Rostov aan de Don in. Tot slot leek hij met zijn leger op te rukken naar Moskou.

Maar hij bereikte Moskou niet. Hij zag af van zijn mars naar de Russische hoofdstad af en draaide zich om. Aan de basis van deze beslissing zou een afspraak liggen tussen hem en Poetin na bemiddeling door de Belarussische president Aleksandr Loekasjenko. Zo zou Prigozjin worden verbannen naar Belarus en zouden zijn mannen niet vervolgd worden voor de muiterij. 

Maar wat is er precies afgesproken tussen Poetin en Prigozjin en hoe gaat het nu verder? En wat zijn de overeenkomsten met de geschiedenis? Te gast, vanaf Texel, is oud-Ruslandcorrespondent voor NRC Michel Krielaars, schrijver van boeken over Rusland als De klank van de heilstaat, het brilletje van Tsjechov en Dit volk heeft zijn god op aarde, ooggetuigen van de Russische geschiedenis. Dit weekend schreef hij voor NRC het stuk Poetin creëerde zijn eigen tegenstander.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

„Wat een mens ook gedaan heeft in zijn leven, hij verdient een laatste rustplaats.” Het zijn de woorden van de gedreven en veerkrachtige Joeri Dmitriev die in de Russische deelrepubliek Karelië onderzoek deed naar massagraven, van executies onder Stalin. Dmitriev spreekt de woorden uit in de documentaire The Dmitriev Affair door filmmaker Jessica Gorter, nu te zien in de bioscoop.

Dmitriev kent het Stalin-systeem door en door en daarmee ook het Poetinsysteem. Hij weet wat hem te wachten staat als hij doorgaat met onderzoeken naar Stalins repressie. Hij weet ook wat de wereld te wachten staat, voorspelt hij alvast in 2016, zes jaar voor de Russische invasie in Oekraïne. 

Jessica Gorter (ook van de documentaires 900 dagen en De rode ziel) maakte een verpletterende documentaire. Na afloop was het stil in huis, bij Floris. Een documentaire waarin levens kapot gaan en die Poetins repressie aantoont. Waarmee hij de weg naar de oorlog in Oekraïne plaveide. Joeri zag het aankomen. 

Hierover praat Jessica samen met Hester den Boer in deze Perestrojkast-aflevering. Hester ontmoette Joeri voor haar boek Onderdrukt door de Verlosser: een zoektocht naar Stalins erfenis in het Rusland van nu.Ze maakt hierin een reis langs voormalige Goelagkampen en sprak met oud-gevangenen, nabestaanden en onderzoekers als Dmitriev over Stalins terreur. Door Joeri zijn Jessica en Hester met elkaar in contact gekomen. 

Een kleine teleurstellende mededeling vooraf. Helaas, wederom geen mop. Joost reageerde niet op wanhopig gestuurde app-berichten.

Host:

Floris Akkerman

Aan het feesten in RIga:

Geert Jan Hahn

Filmmaker:

Jessica Gorter

Onderzoeksjournalist en schrijver:

Hester den Boer

Aan het feesten in RIga:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Dnipro is deze oorlog een scheidslijn én een frontlinie. In het zuiden van Oekraïne hebben op de ene oever de Oekraïense troepen zich genesteld, en aan de andere kant van de rivier zitten de Russen. Steden en dorpen in deze gebieden verkeren continu in beschietingsgevaar. Bewoners in de door Rusland bezette gebieden zijn gescheiden van hun familie en vrienden aan de overkant. 

Aan de vooravond van het Oekraïense tegenoffensief, dat ook aan bod komt deze aflevering, trok NRC-verslaggever Simone Peek langs de rivier. En zag de betekenis van de rivier, het water, van de Dnipro voor Oekraïne tijdens deze oorlog. Ze zag hoe de rivier bescherming biedt, maar plots ook kan veranderen in een vijand, zoals bij de vernietiging van de Kachovka-dam. Ze schreef daarover deze prachtige reportage, Opeens is ook het water een vijand

Zelf was ze blij om Kyiv te verlaten. Reizend door het land sprak ze met Oekraïners over hun angsten, de liefde, hoop en wanhoop.

Helaas geen mop deze aflevering. Poetin gooide roet in het eten.

Wel feliciteren we Michiel Driebergen met het winnen van de Zilveren Reismicrofoon voor de podcast Stad in oorlog: Charkiv een jaar onder vuur.

Shownotes (NRC-reportages Simone):

-Sinds Bachmoet heeft hij niets meer gezien. Maar zijn hoofd zit nog vol beelden

-Russische krijgsgevangenen: ‘Het was propaganda, mijn stad was niet in gevaar’

-Weeshuis in Lviv: kralen en My Little Pony om de oorlog te vergeten

Host:

Floris Akkerman

Vakantievierder:

Geert Jan Hahn

Snel afgeleid:

Simone Peek

Grote afwezige:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Josep Borrell, Emmanuel Macron, Olaf Scholz: Servië en Kosovo kennen inmiddels meerdere bemiddelaars die proberen een jarenlang dispuut te beslechten. Maar de Balkan kent inmiddels ook zijn eigen mediators. En: sinds Mark Rutte in hun ogen meer respect toont voor Zuidoost-Europa, is ook de Nederlandse premier een gewaardeerd partnerén brandjesblusser geworden.

Geert Jan is net terug uit Moldavië, waar hij de Europese Politieke Gemeenschap bezocht. Langs de rode loper zag hij tientallen Europese leiders voorbij trekken, die vervolgens in de schaduw in veel te luxe tuinstoelenneerploften. Speciale aandacht had Geert Jan dit keer voor de Balkan: want na een nieuw incident tussen Servië en Kosovo is hij benieuwd naar de sfeer op de Balkan. Bij een wijnkasteel in Moldavië zag Geert Jan hoe Scholz, Rutte, maar ook de Albanese premier Edi Rama - bekendvan de Perestrojkast - probeerde om de soms strijdende partijen te bewegen. Wie doet er water bij de wijn?

Floris komt nog met een ode aan de Oekraïense vrouw. En natuurlijk gaat het ook even over die Oekraïense gitaar.

Shownotes:

Luister naar Marjolein Koster die op bezoek is bij Boekestijn & De Wijk:

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Natalia Gavrilița, who was until recently prime minister of Moldova, appeared at BNR Perestrojkast in The Netherlands to give an early preview of the EPC Summit in Moldova, what Europe means to her country and how her pro-European government tried last winter and spring to deal with an unexpected cascade of crises and rising tensions caused by Russia in Ukraine and (pro-)Russian forces in her country. 'Odesa is just 60 kilometers away, but right now we are more afraid of  hybrid warfare'. 

This interview is mostly unedited and published in its entirety.

Host:

Geert Jan Hahn

Special Guest:

Natalia Gavrilița

BNR Perestrojkast is the one and only podcast in The Netherlands about Central and Eastern Europe, hosted by former correspondents in the region and currently roaming reporters Floris Akkerman and Geert Jan Hahn. Each episode (mainly in Dutch) delves into the complexities of the war in Ukraine, the relation to the EU, the United States, Russia or China and addresses some of the acute problems in the countries itself. Former guests were a.o. Vitaliy Klichko, Svetlana Tikhanovskaya, Edi Rama and Nino Haraatischwili.

Natalia Gavrilița was tot voor kort premier van Moldavië. Eind februari diende zij haar ontslag in, nadat haar regering te maken kreeg met grote protesten - naar eigen zeggen geinitiëerd door vele Russische destabilisatiepogingen. 

In BNR Perestrojkast blikt zij vooruit op de aankomende Europese Politieke Gemeenschap in Moldavië, beschrijft zij wat Europa betekent voor haar en haar land en vertelt ze meer over hoe een nieuwe premier nodig was om niet meer uit te stralen dat zij een regering in crisis leidde. En dan ligt Oekraïne ook nog eens om de hoek. Maar: 'Wij zijn momenteel bedachtzamer op een hybride oorlog met Rusland en Russische krachten dan op een fysieke oorlog.'

Dit interview is in het Engels gehouden en bijna in zijn volledigheid online gezet, voor iedereen die geïnteresseerd is in Moldavië en het verhaal van Gavrilița. Voor de meeste luisteraars van de Perestrojkast dient dit interview als een aanvulling op aflevering #178.

Geert Jan Hahn

Speciale gast:

Natalia Gavrilița

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Alsof je voor het eerst het Eurovisie Songfestival én het EK Voetbal mag organiseren. Tegelijkertijd. Zo moet de aankomende Europese top in Moldavië voelen voor het gastland. Spannend, maar toch ook fijn. Maar wie zijn nou eigenlijk 'de Moldaviërs' die 46 andere Europese leiders mogen verwelkomen tijdens de Europese Politieke Gemeenschap in een wijnkasteel bij Bulboaca? 

Een zoektocht naar Moldavische identiteit staat centraal in deze podcastaflevering. De inbreng komt van Michiel Driebergen, die al jarenlang Moldavië bezoekt voor steengoede reportages. In de BNR-studio in Amsterdam praat hij met Geert Jan over de 'gewone' Moldaviër. Waarbij je jezelf constant de vraag stelt: gaat dit nou over de pro-Europese Moldaviër, de pro-Roemeense Moldaviër, de Gagaoeziër, de pro-Russische Transnistriër?

Ook voormalig premier Natalia Gavrilița kreeg van Geert Jan de vraag 'wat is nou Moldavisch' toen zij onlangs Nederland bezocht. Tot drie maanden terug was Gavrilița nog het hoofd van de pro-Europese Moldavische regering, die dan volgens haar na pro-Russische destabilisatiepogingen weer zijn biezen kon pakken. Hoe kijkt zij naar de identiteitsvraag? Het hele interview met Gavrilița, ook over de Europese Politieke Gemeenschap-top, hoor je in aflevering #179. Evenals een kleine samenvatting in BNR De Wereld.

Daarnaast een kijktip: misschien dat de prijswinnende documentaire Moldova in the DarkvanMirosława van der Boom al wat helderheid verschaft.

Het is niet zo dat de vaste luisteraar van de Perestrojkast onbekend is met Moldavië. Zo zat vriend van de show Michiel Driebergen er bovenop toen de pro-Europese Maia Sandu presidente werd van Moldavië - en dat nog steeds is. Die aflevering terugluisteren - live vanuit Chisinau - kan hier(#76).  Een kleine voorbeschouwing op die verkiezingen bespraken we hier(#73).

Vorig jaar was er nog een mijlpaal voor Moldavië, toen het land een EU-kandidaatlidmaatschapstatus verwierf. Ook dat was vrij vers van de pers voor de luisteraars van de Perestrojkast, want onderzoekers Wouter Zweers en Bob Deen kwamen net terug uit Chisinau om de 'Wind-of-Change-euforie' te beschrijven. Terugluisteren kan hier(#133)

Goed nieuws kwam er voor Moldavië onlangs vanuit Brussel, omdat de eerste gezamenlijke gasinkoop van gas volgens de Europese Commissie een succes was - en ook Moldavië daarvan mee profiteert. Belangrijk, in zijn zoektocht naar een betaalbaar alternatief voor de ontkoppeling van Rusland. Daar lees je hiermeer over.

En dan is daar nog de oorlog in Oekraïne. Gevolg: honderdduizenden vluchtelingen die ook in Moldavië terechtkwamen. Migratie-onderzoeker Gerald Knaus vertelde in de Perestrojkast hoe een luchtbrug aan de Commissie was voorgesteld, maar niet werd overgenomen. Terugluisteren kan hier(#143).

Voor wie houdt van voetbal + politiek + oligarchie is daar nog als laatste terugluistertip een Perestrojkast-aflevering over FC Sheriff Tiraspol, die merkwaardige club uit Transnistrië (het door Rusland illegaal bezette deel van Moldavië) die zo nu en dan zichzelf in Europa op de kaart zet. Terugluisteren kan hier(#103)

En dan nog Bachmoet. De stad die inmiddels volledig in handen lijkt te zijn van Rusland. Michiel is er de afgelopen 10 jaar veel geweest. Ook Joost Bosman bezocht Bachmoet meerdere keren, waaronder één keer met Geert Jan. Samen beginnen ze deze Perestrojkast-aflevering dan ook met hun gedachten aan Bachmoet, onder meer naar aanleiding van de kleine reconstructiedie Michiel maakte voor Dagblad Trouw. 

Uiteraard hoor je Joost aan het einde van deze aflevering ook weer, maar dan met een mop. 

Hosts:

Geert Jan Hahn

Vriend van de Show I:

Michiel Driebergen

Vriend van de Show II:

Joost Bosman

Vriend van Bruce Springsteen:

Floris Akkerman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Je mag niet teveel van Oekraïne verwachten bij een aankomend tegenoffensief, zegt defensiedeskundige en voormalig bataljonscommandant George Dimitriu. Tegelijkertijd moeten we Rusland niet overschatten, stelt onderzoeker Bob Deen. In een speciale Perestrojkast discussiëren deze twee collega's bij Instituut Clingendael een uur lang over de doelen en de gevolgen van een Oekraïense bevrijdingsactie 'die je weet die zal komen'. 

Wat als je de politieke en culturele kant van de Russo-Oekraïense oorlog wilt combineren met een harde militaire analyse bij het gevechtsveld? Dan breng je dus twee collega's van de Security Unit van Instituut Clingendael samen aan een ronde tafel met kaarten van Bachmoet én door Rusland bezet gebied.

To measure or not to measure
Deen en Dimitriu, die sinds de zomer vanuit De Koninklijke Landmacht bij Clingendael werk, kijken in gesprek met Geert Jan Hahn naar de middelen waar Oekraïne over beschikt én waar het Oekraïne aan ontbreekt. Tegelijkertijd bespreken ze de 'onmeetbare' facetten, zoals de wil om te vechten, interne cohesie, command and control, inlichtingenposities en de rol van partizanen. 

Daarnaast is er aan de aandacht voor de meetbare en onmeetbare elementen aan Russische zijde. De verdedigingslinies zien er op satellietbeelden indrukwekkend uit, maar blijven de bezetters wel op hun posities zitten als zij minder wil hebben om zich te verdedigen dan dat de Oekraïners de wil hebben om aan te vallen?

Als het rommelt in Bachmoet, dondert het in het Kremlin?
Een andere vraag die we opwerpen: is het mogelijk om met een succesvol counteroffensief het 'te laten rommelen' in het Kremlin? En kun je de tragische Slag om Bachmoet ook al als onderdeel van die tegenaanval al zien? Politieke observaties van Bob Deen (en ook van Geert Jan en Floris in Oekraïne) duiden er namelijk op dat Oekraïne met de huidige ontwikkelingen bij Bachmoet inzet op 'een psychologische klap', terwijl George Dimitriu militair-strategisch observeert dat dit het gevolg kan zijn van een eventuele omsingeling van Russische troepen (en Wagner) waar Oekraïne op zou inzetten.

Naast de kaarten zijn overigens ook chocolade uit Lviv, biografieën van onder meer Gorbatsjov en Nazarbajev en het bordspel AFU. 

Te gast op Clingendael:

Geert Jan Hahn 

Dynamisch duo:

Bob Deenen George Dimitriu

In de buurt van een blauw-gele gitaar:

Floris Akkerman

Montage:

Elvira Baan

Muziek:

DJ Zavala - Welcome to Ukraine

Foto's:

Zie onze Twitterpagina!

Gametip van Deen:

Hearts of Iron IV

Taaltip van het huis:

'Bezdorizjzja':de zompige lentes in Oekraïne met natte grond, in Rusland bekend als Raspoetitsa. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Daar zijn dan de foto’s. En de video’s. Vlak na aflevering 175 van de Perestrojkast, zul je altijd zien. Maar beelden van een in het openbaar verschenen Aleksandr Loekasjenko, blijven voer voor speculatie. Bob Deen en Geert Jan schoven daarom aan in BNR’s The Daily Move. En die bieden we je graag als nabeschouwing van aflevering 175 aan.

Host:

Geert Jan Hahn & Liesbeth Staats

Gast:

Bob Deen (en Geert Jan)

Afwezig:

Floris

Terug van weggeweest? 

Aleksandr

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Waar is Aleksandr Loekasjenko? De (illegitieme) president van Belarus is sinds een bezoek aan Moskou al bijna een week afwezig. En wat als-ie ineens weer is opgesnord? Kunnen we die vrijgegeven beelden dan vertrouwen?

De argumenten, feiten en speculaties bespreken we in deze Perestrojkort met Franka Hummels, dé Belarus-deskundige van de Benelux.

Host:

Geert Jan Hahn

Gast:

Franka Hummels

Afwezig:

Floris en Aleksandr

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met Vladimir Poetin at Recep Erdogan een ijsje, in Kyiv werd de Turkse president vlak voor het uitbreken van de oorlog groots onthaald. Turkije speelt in de oorlog een dubbelspel: Ankara houdt de deur met Rusland en Oekraïne open. Waarom eigenlijk?

Aan de vooravond van de Turkse presidentsverkiezingen op 14 mei belicht de Perestroj-cast de rol van Turkije tijdens de oorlog in Oekraïne. Hoe is het mogelijk dat Turkije als NAVO-lid op dit moment partner is van zowel Rusland als Oekraïne? En hoewel Erdogan het goed met Poetin lijkt te vinden, zijn er wel degelijk spanningen tussen Rusland en Turkije. Maar wat houdt de twee bij elkaar? Tegelijkertijd staat Turkije Oekraïne ook graag bij in de oorlog. Hoe zit dat? En maakt het wat uit voor de positie van Turkije in deze oorlog als Erdogan de verkiezingen verliest?

Er is maar een meer dan capabele deskundige die het antwoord heeft op al deze vragen: geopolitiek analist Isa Yusibov. Nu nog op vrije voeten. 

Voor luisteraars die alleen voor de mop van Joost inschakelen, deze keer ontbreekt onze man in Moskou. Volgende keer is er wel een mop. Beloofd.

Hosts

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Schaker, Kaukasusdanser, sjasliekliefhebber, waterpijplurker en geopolitiek analist 

Isa Yusibov

Grote afwezige

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

In het ene Oekraïense dorp heerst verdeeldheid en in het andere Oekraïense dorp heerst eensgezindheid. In Komar, in de oostelijke Donetsk-regio, stonden bewoners verheugd op de Russen te wachten toen vorig jaar de oorlog begon. Ze kwamen niet. De pro-Oekraïners in het dorp konden opgelucht ademhalen.

In Kysjtsjentsi, in de centraal gelegen Tsjerkasy-regio, is geen twijfel aan welke kant de dorpsbewoners staan. Ze steunen de Oekraïense krijgsmacht en rouwen om hun zonen die omkomen aan het front. 

Geert Jan bezocht tijdens zijn Oekraïne-reis afgelopen maart Kysjtsjentsi, op ruim 700 kilometer van het oostfront. Floris was in april in Komar, op twintig kilometer van het oostfront. Wat is de impact van de oorlog in deze twee dorpen? Waarom is Komar zo verdeeld en waarom is Kysjtsjentsi dan wél zo uitgesproken pro-Oekraïens.? 

Te gast is Clingendael-onderzoeker Julia Soldatiuk, geboren in Oekraïne. Zij kent de Oekraïense dorpen als geen ander en geeft ook de nodige nuanceringen om te voorkomen dat journalisten te snel een zwart-witbeeld neerzetten. En ook Julia is net terug van een reis naar Oekraïne en deelt haar laatste inzichten met ons.

En Joost bewijst opnieuw zijn veelzijdigheid en komt met een toepasselijke mop.  

Shownotes:

New York, New York 1

New York, New York 2

Novgorodske, New York

Irpin, Hostomel, Boetsja

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Dorpskenner:

Julia Soldatiuk

Alleskunner:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nog 3 maanden, dan vindt de NAVO-top in Vilnius. Wordt het een 'historische' voortzetting van 'Madrid'?Grote vragen op deze top: kan Zweden lid worden, is er NAVO-perspectief voor Oekraïne én: hoe omschrijven we onze relatie met China? Te gast in deze Perestrojkast: gastheer Gitanas Nauseda, de president van Litouwen.

Nauseda was deze week in Nederland om met premier Mark Rutte de agendapunten van de NAVO-top - op 11 en 12 juli in Vilnius - voor te bereiden. Voordat hij Rutte trof in het Torentje, sprak Geert Jan met Nauseda in het Hilton Hotel in Den Haag.

Het interview met Nauseda bespreken we met Koen Verhelst - voormalig correspondent in de Baltische Landen - en Adája Stoetman, defensie- en veiligheidsexpert bij Instituut Clingendael, dat onlangs een bilaterale conferentiemet Litouwse parlementariërs en experts organiseerde óver onder meer de NAVO. Hoe moeten we zijn wensenlijst en uitspraken duiden?

Intussen zit Floris weer in Oekraïne. Via voiceberichten deelt hij zijn ervaringen met ons.

En Joost zit in Moskou. Naast een klassieke mop hebben we een serieus gesprek over zijn situatie in Moskou, evenals die van Vladimir Kara-Moerza en Evan Gershkovich.

Host:

Geert Jan Hahn 

Man in Oekraïne

Floris Akkerman 

Man in Moskou

Joost Bosman

Man in Brussel:

Koen Verhelst

Deskundige in Den Haag: 

Adája Stoetman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Je kunt er in moderne oorlogsvoering niet meer om heen: drones. Van Turkse Bayraktars tot Iraanse kamikazedrones: Oekraïne en Rusland zetten er vol op in. Hoe doen ze dat? 

Drones zijn er niet alleen om bommen en granaten te werpen, maar ook voor verkenning of communicatie-doeleinden. Drones zijn een uitkomst. En na Nagorno-Karabach is Oekraïne een nieuw strijdtoneel voor deze onbemande toestellen. Maar gaan ze ook de doorslaggevende factor zijn in déze oorlog? 

Oekraïne zet in ieder geval in op het formeren van een droneleger. Onderdeel daarvan zijn ook de consumentendrones die jij en ik in de winkel en online kunnen kopen, uit China of de Verenigde Staten. Deze huis-tuin-en-keuken-drones zijn misschien niet zo geavanceerd als militaire broertjes en zusjes, maar blijken toch wel van pas te komen. Het Oekraïense volk ‘droneert’ er in ieder geval lustig op los. 

Om ons door de zwerm aan drones te leiden hebben we Mark Voskuijluitgenodigd. Hij is hoogleraar Wapen- en Luchtvaarsystemen aan de Nederlandse Defensie Academie. Dronedokter Voskuijl doceert de Perestroj-cast in welke drones Rusland en Oekraïne gebruiken, over het nut van drones in een oorlog, of het Oekraïense tegenoffensief een grotere kans van slagen heeft dankzij een droneleger en over waarom tomaten gooien niet de beste optie is om een vijandige drone neer te halen. 

We besteden deze podcast ook aandacht aan NL Arms, volg dat hier.

Gooit tomaten naar kamikazedrones: 

Geert Jan Hahn 

Wordt gek van drones in de duinen: 

Floris Akkerman 

Dronedokter: 

Mark Voskuijl 

Vliegensvlug: 

Joost Bosman

En dan nog dit:

Aflevering 170 is nu al de meest gedownloade en best beluisterde Perestrojkast ooit! We zijn ongelooflijk blij met alle luisteraars. In het bijzonder is het geweldig om deze mijlpaal te mogen bereiken met vriend van de show Michiel Driebergen, die óók al in de allereerste aflevering van de Perestrojkast te horen was!

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zeg je gehaktmolen, dan zeg je Bachmoet. Koste wat kost houdt Oekraïne vast aan Bachmoet. Al maanden wordt er hier gevochten door de Russen en Oekraïners; vele duizenden blazen hier hun laatste adem uit. Concrete cijfers ontbreken, zeker van Oekraïense zijde. Het blijft de vraag oproepen: waarom houdt Kyiv zo vast aan Bachmoet?

Zelensky’s belangrijkste veiligheidsadviseur Oleksii Danilov volgt de strijd vanonder camouflagenetten en sprak erover met Geert Jan. Dat gesprek hoor je zo, waarin Geert Jan het ook met hem had over het moreel van het Oekraïense leger, het tegenoffensief en het eindspel met Rusland.

We bespreken dit interview met een gast die geen introductie nodig heeft. Maar vooruit: hij is dé Oekraïne-verslaggever van de Benelux voor Trouw en op Bureau Buitenland en maker van de VPRO-podcast Stad in oorlog: Charkiv één jaar onder vuur. Michiel Driebergen vertelt over zijn liefde voor Charkiv én Lviv, over het moreel onder de Oekraïense soldaten en waarom hij een stem geeft aan het Oekraïense volk. Vlak na de opname werd bekend dat Michiel ook nog eens is genomineerd voor de Tegel, een journalistieke hoofdprijsvoor zijn werk.

En Joost zou Joost niet zijn als hij ook voor deze aflevering een geschikte mop heeft.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Onze man in Charkiv:

Michiel Driebergen

Reizende moppentapper:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat is winnen? Het is éen van de lastigste vragen om tijdens een oorlog te beantwoorden. De voormalige topgeneraal James Cowan waagt zich in een gesprek met Geert Jan er lichtjes aan. "Mijn zorg is dat, als het Westen niet op een serieuze manier steun biedt, de oorlog doormoddert. Ook in 2024. Het beste wat er nu kan gebeuren, is dat het Westen Oekraïne helpt om deze oorlog zo snel mogelijk te winnen."

Even later stelt Cowan: "Dit zeg ik als oud-militair. Nu ben ik de baas van een internationale humanitaire organisatie, dus ik moet neutraal blijven."

Floris en Geert Jan analyseren het gesprek met de Brit, die na een topcarrière in het Britse leger besloot om de wereld te gaan ontmijnen. Oekraïne is helaas een nieuw dieptepunt: "Dit land is het grootste mijnenveld ter wereld geworden."

In deze Perestrojkast hoor je het hele interview met James Cowan in Kiev, waar Geert Jan hem opzocht in het kantoor van Halo Trust. Meer lezen? Een krantenversiepende Geert Jan op voor het Financieele Dagblad.

Blik op de Balkan

Opdat we de rest van onze regio niet vergeten, besloten Floris en Geert Jan ook hun gedachten over de Balkan te laten gaan. Floris ging te rade bij journaliste en vriendin-van-de-show Marjolein Koster: onder welke voorwaarden roken Servië en Kosovo een vredespijp?

Geert Jan brengt een ode aan Dubravka Ugresic, één van de meest markante schrijfsters van onze tijd. Zij overleed op 17 maart. Geert Jan interviewde haar 10 jaar terug - vlak voordat Kroatië toetrad tot de Europese Unie - en bleef vervolgens haar boeken lezen, gefascineerd als hij was door haar werk en persoon.

Hosts:

Geert Jan Hahn 

Floris Akkerman 

Baas:

James Cowan

Mop:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Geen onderwerp, geen land wordt geschuwd in deze aflevering met Jelle Brandt Corstius en Ruben Terlou. Zelfs een ezel en een karaoke-karavaan komen voorbij. Maar centraal staat deze 168e aflevering natuurlijk Centraal-Azië (inclusief Pakistan), naar aanleiding van Jelle's en Rubens zesdelige VPRO-reisserie Langs de nieuwe zijderoute,momenteel op de televisie.

Want hoe balanceren Kazachstan, Tadzjikistan, Kirgizstan, Oezbekistan en Toerkmenistan tussen de buren Rusland en China? De twee landen azen op invloed in Centraal-Azië. Maar tot hoever gaat deze Russische en Chinese bemoeienis en wat hebben de landen, de inwoners, zelf nog in te brengen? Die vragen krijgen Jelle en Ruben voorgeschoteld. Ze vertellen over hun bijzondere ontmoetingen bij Kirgiziërs in een joert en over emoties aan tafel in Kazachstan. 

Er wordt deze aflevering wat gevraagd van de luisteraar. Het gesprek loopt ietwat anders dan in het draaiboek stond, waardoor we meteen de diepte ingaan. Gelukkig is er lucht op het einde met een begrijpelijke mop door Joost.

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Globetrotters:

Ruben Terlou(denkt aan een eigen podcast. Wie helpt hem?)

Jelle Brandt Corstius (bekend van de podcast Voordat de bom valt)

Mopperaar:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

'Sorry dat ik je heb laten wachten, mijn vriend.' Met een ferme doch amicale handdruk heet Vitali Klitsjko onze Geert Jan welkom in het gemeentehuis van Kiev. 

Zijn werkkamer oogt als een museum. Een oude kaart van Kiev. Een beschadigde helm van een gesneuvelde soldaat in Bachmoet. Sportattributen die verwijzen naar Klitsjko's eigen imposante carrière als bokser, maar ook naar het EK voetbal en andere sportevenementen die in zijn Kiev hebben plaatsgevonden. En een glazen potje met eurocenten, waar de burgemeester een bijzonder verhaal bij heeft.

In een interview van een half uur praten Klitsjko en Geert Jan over het leven in de Oekraïense hoofdstad. Hoeveel mensen zijn er alweer teruggekeerd naar de miljoenenstad? Hoe staat de economie ervoor? Waarom gaan er zo weinig mensen naar een schuilkelder als het luchtalarm gaat? 

Ook gaat Klitsjko in op de imperiale ambities van Vladimir Poetin. 'Poetin wil Kiev nog steeds', stelt hij. Tegelijkertijd stelt Klitsjko ook vast dat Oekraïne vorig jaar 'niet goed was voorbereid' op de Russische opmars richting Kiev. Tijdens het gesprek komt ook de documentaire Dmytro Komarov ter sprake: zeer de moeite waard om eens te bekijken (deel 1 en deel 2)

Andere onderwerpen die de revue passeren zijn Russische propaganda, zijn opvatting over Putin-verstehers en de naderende Olympische Spelen, volgend jaar in Parijs. 'Russische atleten mogen wat mij betreft pas meedoen als zij zich uitspreken tegen Poetin', zegt Klitsjko. 

Floris en Geert Jan reflecteren op het gesprek met Klitsjko. En eindigen deze Perestrojkast met wederom een onbegrijpelijke mop uit Moskou.

Hosts:

Geert Jan Hahn 

Floris Akkerman 

Grote Gast:

Vitali Klitsjko

Mop:

Joost Bosman

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vanuit Oekraïne gaat Geert Jan in gesprek met Oekraïners zelfs. Velen moeten door de oorlog noodgewonden een andere rol aannemen. Ze laten hun normale werk liggen om hun land te helpen. De komende tijd hoor je zijn gesprekken met deze mensen. 

In de tweede aflevering spreekt Geert Jan met Olena Halushka. Zij is een van de bekendste corruptiebestrijders in Oekraïne. Net als veel andere Oekraïners wijkt ze af van haar oorspronkelijke werk. Naast haar werk voor anti-corruptie organisatie Antac zit ze tegenwoordig ook bij het Internationale Centrum voor de Oekraïense overwinning. Met deze organisatie probeert Olena haar steentje bij te dragen in de strijd tegen Rusland. Je kan immers geen corruptie bestrijden in een land dat niet meer bestaat. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Irpin, de stad staat in het internationale geheugen gegrift vanwege de oorlogsverwoestingen die de Russen hier achter lieten. De massale vernietiging, de Russische willekeur, de traumatische verhalen van bewoners maken een onuitwisbare indruk op Geert Jan die deze voorstad van Kyiv de afgelopen dagen heeft bezocht waarbij hij de beroemde 'Brug Des doods' passeerde. In Irpin kreeg hij het angstwekkende verhaal van Alla te horen. 

Het is Geert Jans eerste reis naar Oekraïne sinds Russische invasie vorig jaar. Dus ook de eerste keer dat hij het luchtalarm hoort. Hoe gaan hij en de Oekraïners, een jaar na de invasie, daarmee om? 

Geert Jan was ook een van de uitverkorenen die aanwezig was bij de persconferentie van Volodymyr Zelensky op de herdenkingsdag van de Russische aanval. Hij zag een president die raad weet met dit soort gelegenheden en weet wat te antwoorden. 

Zelensky is het gezicht naar de buitenwereld. Maar iedere Oekraïner heeft een verhaal. Wil je meer horen over een van de 40 miljoen Oekraïners? Luister dan naar de persoonlijke gesprekken die Geert Jan met hen voert en die te horen zijn in onze podcastfeed of online, zoals Ksenia's verhaal.

Hosts:

Geert Jan Hahn (vanuit Kyiv)

Floris Akkerman (vanuit Amsterdam)

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vanuit Oekraïne gaat Geert Jan in gesprek met Oekraïners die in hun land zijn gebleven. Sommigen zijn in hun eigen huis gebleven terwijl anderen in eigen land zijn gevlucht, soms wel duizenden kilometers van hun oorspronkelijke woning vandaan. De komende tijd hoor je zijn gesprekken met deze mensen. 

In de eerste aflevering is Geert Jan in Oezjhorod waar hij spreekt met Kseniia. Zij komt oorspronkelijk uit Donetsk maar is in 2014 gevlucht naar Marioepol. Toen vorig jaar de volledige invasie begon heeft ze ook Marioepol weer moeten verlaten. Nu zit ze net als vele andere gevluchte Oekraïners in het westen van het land. Ze vertelt hoe het is om in je eigen land te vluchten en hoe het gaat met haar familie die is achtergebleven in Donetsk.  

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zal een naoorlogs Oekraïne op eenzelfde manier bestuurd worden als nu? De laatse jaren is er een decentralisatie gaande in het land. Gaan de lokale besturen straks bepalen waar de nieuwe wegen en ziekenhuizen moeten komen? Is dat toch aan Kiev, of gaat Brussel daar misschien wel een rol in spelen?  

In deze vijfde aflevering van de speciale vijfdelige Perestrojkast serie bespreken Floris en Geert Jan samen met experts hoe de bestuursstructuren in Oekraïne er na de oorlog uit gaan zien.  

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Gasten:

Matt Steinglass, The Economist

Jeroen Ketting, jarenlang ondernemer in Oekraïne

Jürgern Rigterink, Vice-president European Bank for Reconstruction and Development (EBRD)

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De wederopbouw biedt ook nieuwe kansen voor de Oekraïense economie. Wordt Oekraïne groen en digitaal of gaat het terug naar grauw en rauw? President Zelenski ziet in ieder geval een duurzame en innovatieve toekomst voor zich. Is dat wel realistisch? Moet het land zich niet focussen op de dingen waar het altijd al goed in was en opnieuw de graanschuur van Europa worden? 

In deze vierde aflevering van de speciale vijfdelige Perestrojkast serie bespreken Floris en Geert Jan samen met experts hoe een naoorlogs Oekraïne er uit zal gaan zien. 

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Gasten:

Matt Steinglass, The Economist

Jeroen Ketting, jarenlang ondernemer in Rusland en Oekraïne

Jürgern Rigterink, Vice-president European Bank for Reconstruction and Development (EBRD)

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is misschien wel de grootste interne plaag sinds de Oekraïense onafhankelijkheid in 1991: corruptie. En daarmee ook de oligarchen. Zij hebben de politiek, media, economie en rechtssysteem in hun greep. Maar tijdens deze oorlog slinkt hun macht. Biedt de oorlog de kans om van ze af te komen? En daarmee ook van de corruptie?

Een pittige taak voor Oekraïne. Zie maar eens van de oligarchen af te komen. Want ook zij zien dat met de wederopbouw miljarden euro's en dollars het land instromen. 

In deze derde aflevering van de speciale vijfdelige Perestrojkast serie bespreken Floris en Geert Jan samen met experts hoe Oekraïne de corruptie en oligarchisering in het land uit kan bannen. Aan het woord komen journalist Matt Steinglass van The Economist, ondernemer in Rusland en Oekraïne Jeroen Ketting en Jürgen Rigterik vice-president bij de Europese Bank voor Reconstructie en Wederopbouw (EBRD).

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Gasten:

Matt Steinglass, The Economist

Jeroen Ketting, jarenlang ondernemer in Oekraïne

Jürgern Rigterink, Vice-president European Bank for Reconstruction and Development (EBRD)

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vele honderden miljarden euros. De schattingen van de Oekraïense schade na een jaar oorlog liegen er niet om, 'al weet niemand het precies'. Het valt trouwens nog mee dat Vadertje Vorst niet gigantisch heeft huisgehouden.

Hoe nu, en straks verder? Hoe bouw je een heel land opnieuw op? Wie coördineert die wederopbouw? Is daarin een rol weggelegd voor Brussel, voor de G7, voor de EBRD, het IMF, Nederlandse bedrijven of kunnen de Oekraïners dat ook zelf bepalen?

Wat als de oorlog voorbij is? De Perestroj-cast denkt in een vijfdelige serie mee over de toekomst van Oekraïne. Met drie experts praten Floris en Geert Jan in deze tweede aflevering over die coördinatie. Maar ook over de schuldenlast van Oekraïne die hoger dan verwacht is, en over of er nou wel of geen grote economische hervormingen op stapel staan. Aan het woord komen journalist Matt Steinglass van The Economist, ondernemer in Rusland en Oekraïne Jeroen Ketting en Jürgen Rigterik vice-president bij de Europese Bank voor Reconstructie en Wederopbouw (EBRD).

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Gasten:

Matt Steinglass, Europa-verslaggever bij The Economist

Jeroen Ketting, oprichter LifeLine Ukraine - daarvoor jarenlang ondernemer in Rusland en Oekraïne

Jürgen Rigterink, EBRD-topman - vice-president bij de Europese Bank voor Reconstructie en Wederopbouw (EBRD), ook wel bekend als de 'Oost-Europa-bank'.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Eén jaar oorlog. En het einde is nog niet in zicht. Toch wordt er al over de wederopbouw van Oekraïne nagedacht. Welke grenzen het land dan heeft, weet niemand nog. Maar winnaars hebben een plan.

Wat als de oorlog voorbij is? De Perestroj-cast denkt in een vijfdelige serie mee over de toekomst van Oekraïne. Met drie experts schetsen Floris en Geert Jan in deze eerste aflevering de contouren van de Oekraïense wederopbouw. Waar moet je globaal aan denken? Hoeveel geld is daarmee gemoeid? En wie bepaalt wat er dan met dat geld gebeurt: westerse overheden, westerse bedrijven of toch Oekraïne zelf? Hoe 'groen' gaat Oekraïne worden? Wat wordt de rol van de oligarchen? Aan het woord komen journalist Matt Steinglass van The Economist, ondernemer in Rusland en Oekraïne Jeroen Ketting en Jürgen Rigterik vice-president bij de Europese Bank voor Reconstructie en Wederopbouw (EBRD).

Hosts:

Geert Jan Hahn

Floris Akkerman

Gasten:

Matt Steinglass, Europa-verslaggever bij The Economist

Jeroen Ketting, oprichter LifeLine Ukraine - daarvoor jarenlang ondernemer in Rusland en Oekraïne

Jürgen Rigterink, EBRD-topman - vice-president bij de Europese Bank voor Reconstructie en Wederopbouw (EBRD), ook wel bekend als de 'Oost-Europa-bank'.

See omnystudio.com/listener for privacy information.