Zin in Lesgeven

Lita keek naar het journaal en hoorde over het lerarentekort en besloot dat het een oproep voor haar was. Henry kreeg van ouders die de squash-les aan de kinderen zagen de vraag of hij geen leraar zou moeten worden. In deze podcast vertellen ze over de ‘click’ die zij met de school voelden toen ze daar rondliepen en dat dat wederzijds was. Peter van der Zwaal en Arend Jan Zwarteveen vragen hen ook waar ze naar uit zien en wat ze zullen moeten leren.

In deze podcast spreken we met Michel Moolenaar directeur van een mbo-opleiding en Han Snijders directeur van een vmbo. Centraal staat de doorgaande lijn in het beroepsonderwijs. Voor het mbo is dat vanuit de aard van de opleiding net iets anders dan voor het vmbo, maar er is een duidelijke overeenkomst naast de beroepscontext is er veel aandacht voor pedagogische en didactische benadering van de leerling en student.

Overstapper Rens Dominicus heeft na een jaar het onderwijs alweer de rug toegekeerd. Hij had een goed contact met de leerlingen en de school had hem graag willen behouden, maar het lukte niet om met de lerarenopleiding een maatwerktraject af te spreken. Antoinette wil twee banen (haar huidige werk als apotheker, een nieuwe baan werk als leraar scheikunde) combineren met de lerarenopleiding. Is dat wel te combineren of haakt zij over een jaar ook af?

Barbara van Dongen en Robert Hommen waren de allereerste gasten van de podcast Zin in Lesgeven. Deze keer zijn de rollen omgekeerd en bevragen zij Peter van der Zwaal en Arend Jan Zwarteveen over de ervaringen van 3 jaar podcasten over de overstap naar het onderwijs. Een terugblik op de afgelopen jaren maar ook de start van een nieuw seizoen.

In deze podcast spreken we met Hilal Bahtimur en Anna Paramythioti. Hilal heeft de training Zin in Lesgeven gevolgd, gaf een mooie baan met doorgroeikansen op en werkt nu in het vmbo. Anna begeleidt als schoolopleider nieuwe docenten zoals Hilal. Ze bezoekt lessen en helpt om van enthousiaste instromers krachtige docenten te maken.

In deze opname spreken we met mensen van het Onderwijsloket Midden-Brabant om te horen wat een belangstellende bij hen kan halen. Het hele scala van oriëntatie en matching wordt besproken.

De stap naar het onderwijs lijkt voor veel masterstudenten niet voor de hand te liggen. Voor hen bestaat Trainees in Onderwijs, dat hen de mogelijkheid biedt om de opleiding tot 1e-graadsdocent te combineren met betaald werk in het onderwijs en een verdiepend programma. Arend Jan Zwarteveen en Peter van der Zwaal spreken met Laurens Roorda (Trainees in Onderwijs) en (oud-)trainees Hanne Boon en Nanne Langhout.

Veel mensen die als second-career teacher de overstap naar het onderwijs maken hebben jaren geleden onderwijs gevolgd en hebben geen goed beeld van het veranderde onderwijslandschap. Arend Jan Zwarteveen en Peter van der Zwaal spreken daarom met onderwijsontwikkelaar Diana Dijkhuis, zij-instromer Quintijn Tempelman en student Helen Visser over het gepersonaliseerde onderwijs van de opleiding Sociaal Werk van ROC Rijn IJssel.

Michelle Veugelers en Remi Huigen hebben met hun team ‘Klaar voor de stap’ (https://voorbereiden.onderwijsloket.com/)  ontwikkeld. Het platform waarop overstappers antwoorden vinden op veel vragen over bijv. de opleiding en klassenmanagement. Johan Rook heeft de beslissing genomen over te stappen en vertelt hoe zijn vragen op het platform beantwoord worden.

Robert Jacobs heeft de tot in de zomer 2023 voor de RAP-regio Nijmegen een programma vormgegeven om het lerarentekort aan te pakken. Nu is hij actief voor de RAP-regio Midden-Brabant. Hij spreekt met arbeidsmarkt-communicatieadviseur Janneke van Suilen o.a. over de vraag hoe je nieuwe potentiële zij-instromers zou kunnen bereiken.

Het Rijswijks Lyceum heeft veel leerlingen met een niet-traditioneel-Nederlandse achtergrond. Diversiteit in het team is een belangrijk punt van aandacht. Door het Haagse programma ‘Wereldburgers voor de Klas’ heeft men mensen aan de school weten te binden die in het land van herkomst in het onderwijs werkten. Mohammed Abualkibash (leraar Engels) en Ramazan Kivrak (was leraar Turks en is nu leraar wiskunde in opleiding) vertellen over hun entree in het Nederlandse onderwijs. Hoe ze zich vastbijten in de Nederlandse taal en hoe ze een Nederlandse onderwijsbevoegdheid halen.

Wouter Eidhof vertelt over zijn oriëntatie op de overstap als commandant bij de landmacht naar de schoolklas. Hij had weliswaar boeiend werk, maar wilde een baan waarin hij niet meer uitgezonden zou worden. Anja Wiersma (Randstad) vertelt over de brede aanpak van de oriëntatie van mensen die zich bij Randstad melden als belangstellende. Wouter heeft in zijn oriëntatie het vmbo ontdekt. Een schooltype waar hij zich verder kan ontwikkelen.

Een van de belangrijke mensen in de school is de conciërge. Martijn Nieuwstraten en René van Nunspeet zijn conciërge op een vmbo-school. Zij vertellen over hun bijdrage aan een rustig en veilig leerklimaat in de school. Zij hebben een andere rol dan docenten en kunnen daarom vaak een verbinding leggen met leerlingen die voor onrust zorgen. Het gesprek levert een mooi beeld op van het leven in een school.

Monique Nelen en Martijn Willemse doen praktijkgericht onderzoek naar de aanpak van ‘lastig gedrag’. Leraren, net gestart of met een lange staat van dienst, ervaren gedrag van leerlingen soms als lastig. Het blijkt dat er met een gerichte aanpak best wat aan te doen is. Als je rekenen kunt aanleren, dan kan je ook gedrag aanleren, vertelt Monique. Het gesprek gaat over de professionele ontwikkeling van leraren. Startend én met veel ervaring.

Robbin ten Bloemendal noemt het een reality check. De ervaringen op de vmbo-school waar zij sinds een maand of acht aan het werk is. Zij heeft zich goed georiënteerd op de overstap. Kende de verhalen en ervaart nu de praktijk. In intervisiebijeenkomsten kan ze een aantal van de vragen die zij krijgt met collega’s bespreken. Glenn Gobind heeft een lange staat van dienst en is nu schoolopleider op een vmbo-school. Hij beschrijft hoe een school de ontwikkeling van startende én ervaren collega’s kan stimuleren.

Len Span zag zichzelf al staan als meester Len maar kwam er tijdens de oriëntatie en de training Zin in Lesgeven achter dat dat voor hem toch niet de goede keuze was. Bram Horstman werd echter bij elke stap die hij zette enthousiaster. Beiden zijn tevreden met de keuze. Het gesprek gaat over het belang van de oriëntatie zodat de juisten ‘ja’ zeggen en de juisten ‘nee’ zeggen.

Dunya, Ilona, Max en Yanela hebben net gehoord dat zij van 5 naar 6 vwo gaan. Zij hebben als ervaringsdeskundigen een duidelijk beeld wat een goede docent doet en wat minder goede docenten vaak missen. Ze praten daar openhartig over. Het gaat over enthousiasme voor de vakinhoud, goed en gevarieerd kunnen uitleggen en ook oog hebben voor verschillen tussen leerlingen.

Het lerarentekort in de stad Groningen en ook in de Ommelanden is op dit moment nog minder groot dan in de Randstad maar ook in deze regio komen in de nabije toekomst tekorten. Ans Koster en Gerda Oedzes bespreken wat een school interessant maakt voor zij-instromers en waardoor zij-instromers interessant zijn voor de school.

Marieke Vos heeft een opleiding communicatiewetenschappen gevolgd en gewerkt in journalistieke en communicatieve functies. Daarna ging zij dans- en theaterproducties voor het onderwijs organiseren, zo kwam de overstap naar docent in het voortgezet onderwijs in beeld. Samen het teamleider Renee Beukers bespreken zij de entree in het onderwijs.

Harold Gerds werkte bij een bank maar haalde uit z’n werk niet de nodige voldoening en stapte over naar het onderwijs. Hij vertelt over de oriëntatie en waarom hij in plaats van voor de klas op een basisschool, zijn eerste liefde, op een mbo terecht kwam. Waarom koos Harold niet voor een PDG, maar voor een 2e-graads-lerarenopleiding? Teamleider Arco van Daalen (ROC Menso Alting) bespreekt zijn rol bij de entree in het onderwijs.

Peter Wiersma en Marianne Veenstra weten zeker dat ze het onderwijs ingaan. Wat maakt dat zij het zo zeker weten? En waarom ga je dan tóch nog de training ‘Zin in Lesgeven’ volgen? Het gaat om het managen van verwachtingen. En ze vertellen over de extra bevestiging die ze hebben gekregen, over het inzicht in wat ze nog te leren hebben om een goede leraar te worden én dat ze zich veel bewuster zijn van hun bekwaamheden.

De mensen die de stap naar het onderwijs maken, zullen allemaal een opleiding moeten doen. Naast de nieuwe ervaringen voor de klas levert dat meestal een stevig programma op. Anja Koning (Terra MBO) en Nelly van Rijn (entree-opleidingen Terra MBO in Emmen) bespreken hoe je ervoor kan zorgen dat de studie, het werk en het persoonlijke en sociale leven in balans zijn.

Het praktijkonderwijs is relatief onbekend, maar is voor een kleine groep kwetsbare jongeren die niet gemakkelijk leren dé plek om zich voor te bereiden op de samenleving. Het is geen type onderwijs waar iedereen past, maar Christine Bos en Brenda de Heij wél. Wij spreken over de leerlingen in het praktijkonderwijs, hun keuze voor juist deze doelgroep, de opleidingskeuze en hun ervaringen als startende docenten.

Thomas Klein en Martijn van Eck werken op de vmbo-afdeling van het Mondial College in Nijmegen als directeur en docent HBR. Thomas haalt graag zij-instromers in de school. Zij hebben actuele kennis van het bedrijfsleven en een goed netwerk. Martijn was kok kreeg in zijn opleiding een klik met de vmbo-ers van het Mondial College.

Henk Hagoort heeft als voorzitter van de VO-raad te maken met het complexe probleem van de lerarentekorten. Hij gaat in deze podcast in gesprek met Peter van Dijk over de aanpak van deze lerarentekorten. Peter is rector/bestuurder van CSG De Goudse Waarden. Hij heeft dagelijks met dit probleem te maken op de werkvloer van zijn scholen.

Elsa Veldman en Martijntje Kloosterman kijken terug op hun start in het onderwijs in de jaren ’80 en gaan op zoek naar antwoord op de vraag wat een goede school is om als (startende) leraar te gaan werken. Het gaat om persoonlijke groei, betrokkenheid bij elkaar, vertrouwen geven aan elkaar en het stellen van stimulerende eisen. Je voelt jezelf ook gezien. Dat is congruent met wat je als docent van je leerlingen mag verwachten. Elsa en Martijntje hebben door hun jarenlange ervaring ook een antwoord op de vraag wat ‘Het Goede Hout’ is. Het gaat om betrokkenheid bij de leerling in zijn (haar) groei. Je wilt het kind bereiken.

Annewieke Stoel en André Postma werken voor Hatseklas dat zich inzet om het personeelstekort in het onderwijs in Overijssel en delen van Drenthe, Gelderland en Flevoland te voorkomen of aan te pakken. Beide gasten hebben een uitgebreide achtergrond in het onderwijs. Annewieke is als instroommakelaar in gesprek met mensen die een overstap overwegen. André bespreekt in de podcast wat er gedaan wordt in de samenwerking met schoolbesturen en opleidingen. Ze treffen maatregelen om de tekorten tegen te gaan, bijvoorbeeld door actief te werven en door zich samen in te zetten om personeel in het onderwijs te houden.

Is de hybride docent een goed antwoord op de tekortvakken? En is het een grote meerwaarde dat mensen én in de praktijk blijven werken én van daaruit wekelijks ook lesgeven. Jorn de Booys (mbo Rijn-IJssel) denkt dat dat inderdaad het geval is. Samen met Durk de Boer (Hogeschool Windesheim) is hij het platform hybridetechniekdocent.nl gestart. In deze podcast gaan we met hen in gesprek over de mogelijkheden die hybride docentschap biedt. En: hoe je dat in de praktijk kunt organiseren. Het vraagt wel wat van alle betrokkenen. Als het lukt is het een meerwaarde voor diezelfde betrokkenen.

Jacquelien Fuijkschot en Maureen Oostenbrink hebben in de loop van 2022 de keuze gemaakt om als docent voor de klas te gaan staan. Zij vertellen over hun zoektocht naar geluk. Elk heeft een eigen stijl. Maureen maakt de keuze in kleine stapjes en heeft vooraf niet het volledige plan van oriëntatie en opleiding gemaakt. Jacquelien werkt veel meer planmatig. Beiden hebben veel gehad aan gesprekken die zij met allerlei mensen gevoerd hebben, dat is echt een aanrader. Verder is het advies goed na te denken over de doelgroep. Zij bespreken de verschillende opleidingsvarianten zoals de zij-instroomroute en de deeltijdopleiding en vertellen dat zij de opleiding boeiend vinden én zwaar.

Renate heeft een eigen loonwerkbedrijf en werd gestrikt om docent te worden op het mbo. Hetty heeft na 25 jaar, naast haar werk in de gehandicaptenzorg, ook een baan in het mbo gevonden. Zij vertellen hoe het is om als hybride docent in twee organisaties te werken. De verantwoordelijkheid te hebben voor twee banen. Het vraagt flexibiliteit want er zijn ook dingen die moeten gebeuren op dagen dat je eigenlijk niet op school bent, maar je krijgt er ook veel voor terug.

Wat zijn de behoeften van het onderwijspersoneel? En hoe zorgen scholen ervoor dat het school een uitdagende en inspirerende werkplek blijft? Vanuit de RAP Regio Zwolle e.o. is er onderzoek gedaan naar beroepsbeelden en ontwikkelbehoeften van leraren in het po, vo en mbo. Het gaat om thema’s als werk-privébalans, ervaren werkdruk, beroepsbeelden en professionalisering. Arend Jan Zwarteveen en Peter van der Zwaal gaan in deze podcast in gesprek met drie docenten.

We spreken met Wiegert Linde, zij-instromer in het voortgezet onderwijs en zijn begeleider, schoolopleider Carel Woudt over het oriënteren op de overstap naar het onderwijs en het leren in het eerste jaar als docent. Het startte bij de vraag ‘kan ik dit werk tot mijn pensioen blijven doen?’ Na gesprekken met familie en vrienden en heeft hij lessen bijgewoond om zijn beeld over lesgeven te toetsen aan de werkelijkheid. Carel bespreekt waar hij op let als hij iemand ziet die de overstap overweegt. Hij vertelt hoe er op zijn school gezorgd wordt voor een veilig leerklimaat.

Er komt veel op je af, als je de overstap naar het onderwijs maakt, dat is de korte samenvatting van het gesprek dat we hadden met Pim Struik en Rob Kollmann. Pim en Rob hebben in augustus de overstap gemaakt vanuit het bedrijfsleven naar docent natuurkunde. We bespreken met hen de vraag hoe je als professional die in de vorige baan ‘alles’ al kon, de vaardigheden krijgt die je als docent nodig hebt.

Wij spreken met Roderik Rot en Matthijs den Haan. Beiden rector-bestuurders die problemen hebben alle vacatures in te vullen. Zij zoeken docenten die in staat zijn een relatie aan te gaan met jongeren en een verbinding met hen te maken. Zij bieden voor nieuwe docenten een rijke leeromgeving met begeleiding op maat. Het lerarentekort dwingt hen tot creativiteit. Niet alle regels kunnen naar de letter uitgevoerd worden. Het gaat om bekwaamheden. Niet om alleen om bevoegdheden.

Rolf Eikenhout en Allard Oterdoom zijn onze partners bij dit gesprek. Het gesprek gaat o.a. over leren, professionele ontwikkeling, een veilig leerklimaat. Rolf heeft als schoolleider geprobeerd startende docenten zich te laten ontwikkelen en Allard doet dat vanuit zijn rol van schoolopleider.

Met een 2e-graadslerarenopleiding kan je leraar worden op het mbo, maar veel mbo-docenten kiezen voor een PDG-opleiding (pedagogisch-didactisch getuigschrift). Wat moet je doen om een PDG te verkrijgen? Aan het woord zijn Gert Stegeman van de lerarenopleiding van Hogeschool Windesheim en Martiene Enserink van Landstede MBO. Zij bespreken verschillen tussen de PDG en de 2e-graadsopleiding en de manier waarop de PDG op Landstede MBO wordt aangeboden.

Van sommige vo-scholen gaan veel meer leerlingen naar een lerarenopleiding dan van andere blijkt uit onderzoek. Dat is opmerkelijk? Zijn de docenten op de scholen die veel doorstroom naar de lerarenopleiding hebben meer ambassadeur van hun vak dan op die andere scholen? Gaat dat dan intuïtief of bewust? Arend Jan en Peter gaan hierover in gesprek met twee docenten van het Haagse Lyceum De Populier: Oud-leraar Bart Verbaan en zijn oud-leerling en collega Jeroen van den Ende. Karin Baarda van het Expertisepunt LOB geeft een reactie op dit gesprek.

Maryse en Carola hebben in 2021 de stap naar het voortgezet onderwijs gemaakt. Zij hebben zich, voor zover dat door corona mogelijk was, goed georiënteerd. Zij vertellen over rijke ervaringen: mooie vergezichten, maar ook diepe dalen! Zij hebben het vooral over de begeleiding: hoe zorg je voor je eigen vangnet? Welke afspraken maak je met de school en met wie in de school?

Er bleef iets knagen bij Ritske. Ze had best een mooie baan als jurist, maar was dat het nou wel? Zou juf op een basisschool misschien iets voor haar zijn? Na wat zoeken kwam ze in contact met het landelijke Onderwijsloket.com.  Met een van de adviseurs besprak zij haar mogelijkheden en haar twijfels. Zij maakte een plan, heeft zich goed op de mogelijkheden georiënteerd en is ondertussen met de opleiding tot docent voor het basisonderwijs begonnen. We spreken Ritske, samen met Sarah, één van de adviseurs van het onderwijsloket, o.a. over de rol van het onderwijsloket bij dit soort vragen en wie er bij het onderwijsloket kan aankloppen?

In april 2022 waren we te gast op het Walburg College in Zwijndrecht om daar de training Zin in Lesgeven te verzorgen. Onder de deelnemers Piet van Everdingen en Pim Renkema, die ook aan andere onderdelen van het programma van Leraar van Buiten hadden deelgenomen. Piet en Pim hadden zo hun aarzelingen bij de overstap. Iedereen heeft dat, vandaar dat een brede oriëntatie zo belangrijk is. Maar sommige mensen zijn ‘fundamentele’ twijfelaars. Dat was aanleiding voor een goed gesprek over de vraag ‘hoe ga je om met twijfel’?

Het heeft wel 10 jaar geduurd voordat Benjamin zijn bevoegdheid als docent geschiedenis haalde. Het leek niet belangrijk, hij kreeg toch wel – tijdelijk – werk op verschillende scholen. In overleg met Voion, het arbeidsmarktfonds voor het voortgezet onderwijs spreken we met hem en met Sjoerd. Sjoerd is begeleider voor de opleidingsschool en heeft Benjamin uiteindelijk geholpen met het behalen van zijn bevoegdheid. Nu is Benjamin bezig met zijn tweede bevoegdheid. Hoe zorgt hij ervoor dat dat sneller gaat lukken? En kan de school hem daarbij ondersteunen? Tot slot reflecteert directeur Els de Bock van de Rotterdamse lerarenopleiding op het gesprek.

Marleen Severijnen, Jens Favier en Laurens Roorda zijn adviseurs bij het Onderwijsloket. Zij ondersteunen veel mensen bij de eerste stappen van de oriëntatie op het onderwijs. Welke vragen komen zij vooral tegen en hoe vaak worden die vragen gesteld? Hoe kun je het Onderwijsloket vinden? En wanneer verwijzen zij door naar een regionaal loket?

Je hebt een leuke baan en fijne collega's, wat beweegt je dan om over te stappen naar het onderwijs? Floor heeft na goed nadenken besloten de stap te wagen en gaat via het zij-instroomtraject als docent in het basisonderwijs aan de slag. Justin merkte dat de snelle commerciële wereld hem steeds minder voldoening gaf. Via een versnelde deeltijd-PABO komt hij voor de klas als meester Justin.

In overleg met Voion, het arbeidsmarktfonds voor het vo, spreken we in een extra lange uitzending met Els de Bock, Maaike Boomstra en Maarten van Heumen over ‘groenpluk’ en ‘langstudeerders’. Els de Bock is directeur van de lerarenopleiding van de Hogeschool Rotterdam. Maarten is een typisch voorbeeld van groenpluk. Hij werd al in het tweede jaar van zijn opleiding ‘gespot’ door de schoolleiding als een aanwinst voor de school en kreeg een kleine baan aangeboden, het jaar daarop een wat grotere en voordat Maarten het wist was hij fulltime docent. Hij vergat af te studeren en bleef bijna 16 jaar onbevoegd totdat Maaike hem ging coachen en Maarten eindelijk zijn bevoegdheid haalde.

Arend Jan Zwarteveen en Peter van der Zwaal maakten de afgelopen maanden 14 podcast- gesprekken met mensen die de overstap willen maken, gemaakt hebben of de overstap organiseren en begeleiden. Was het leuk? Wat is het belang van de podcast voor de overstappers? Zijn er veel luisteraars? Het is midden in de zomervakantie als zij ‘met de benen op tafel’ terugkijken op het afgelopen seizoen en vooruitblikken op het seizoen 2022-2023.

Ruud van Diemen, bevlogen onderwijsdirecteur bij de Techcampus en Jolande Rijnders, directeur HRM, beiden van ROC Mondriaan hebben uitgesproken ideeën over hun medewerkers. Zij werken graag met mensen die uit de bedrijfspraktijk komen, ongeveer 60% van de mensen die het onderwijs verzorgen is second career teacher. Maar niet iedereen is welkom. Je moet vakkennis hebben en liefde voor de doelgroep van jongvolwassenen hebben of kunnen ontwikkelen. Zij pleiten voor een goede oriëntatie en een goede begeleiding van startende zij-instromers.  En ze zijn ervan overtuigd dat zij-instromers een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van hun studenten. Studenten die later ‘ het cement vormen van onze samenleving’ , volgens Ruud.

Anja van Vliet, onderwijsmanager van de lerarenopleiding van de Hogeschool Rotterdam en Jeffrey Klavert, docent Nederlands en zij-instromer gaan in gesprek over de opleiding. Ze zijn het erover eens dat een ‘growth mindset’ een belangrijke voorwaarde is: het geloof dat je nog wat te leren hebt en dat je dat kan leren. Dat het allemaal niet gelijk goed hoeft te gaan. En dat het niet allemaal gelijk goed gaat, daarover weet Jeffrey ondertussen mee te praten. Met vallen en opstaan leert hij het vak. Anja en Jeffrey zijn het eens over het volgende: onderwijzen is een vak!

Hoe ga je van een algemeen beeld ‘dat het wel leuk is om leraar te worden’ naar de zekerheid dat je gaat springen? We spreken met Andrea Baldacci en Jan Willem van Os, die zich beiden uitgebreid georiënteerd hebben. Ze zijn op bezoek geweest bij verschillende scholen, hebben zich verdiept in het opleidingsprogramma en hebben ter afronding, de driedaagse training Zin in Lesgeven gevolgd. We spraken hen een dag na de training over de oriënterende activiteiten die hen deden besluiten te gaan solliciteren? Wat hen de energie gaf om ‘ja’ te zeggen?

Hoe gaan scholen om met het lerarentekort? Welke verwachtingen hebben zij van zij-instromers?  Luister dan eens naar twee personeelsfunctionarissen die vertellen waar zíj opletten bij de briefselectie en het sollicitatiegesprek. Monique Baggerman (CVO Rotterdam e.o.) en Rutger Hofman (ROC Zadkine Rotterdam) geven mooie tips om ‘hoger op de stapel’ te komen en wat je zeker bij het gesprek aan de orde moet stellen.

Janneke Dronkers is het onderwijs ingerold als zij-instromer. Zij kent het basisonderwijs als juf,  ook als directeur en nu als projectleider. Zij werkt nu samen met o.a. Helprich ten Heuw, opleidingsmanager van de educatieve opleidingen van Windesheim Almere, aan de aanpak van het lerarentekort in het project Flevowijs (Flevoland). Zij-instromers spelen hierin een belangrijke rol.

De overstap naar het mbo is een interessante mogelijkheid voor mensen die veel ervaring in hun beroep hebben en ook op andere terreinen willen groeien. Patrick Rambaldo en Lorenzo Sendar zijn daar goede voorbeelden van. Patrick heeft jaren als ambulancebroeder gewerkt. De stap daarna naar nurse practioner was nog niet voldoende. Hij is ruim een jaar geleden als docent op het mbo begonnen. Zeker nu zijn docentenopleiding is begonnen, leert hij elke dag bij. ‘Jezelf ontwikkelen’ staat ook centraal in de biografie van Lorenzo die met zijn ervaring uit het bedrijfsleven zijn studenten weet mee te nemen.

Gijs de Bruijn en Hugo Vijver hebben allebei een jong gezin en ervaren hoe het is om van baan te veranderen, een studie te beginnen en je rol in het gezin goed op te pakken. Zij spreken met Arend Jan en Peter over de opleidingskeuze die ze gemaakt hebben, Hugo koos de deeltijdopleiding en Gijs het zij-instroomtraject, over de stappen die ze gezet hebben in de oriëntatie en over de regie die zij hebben genomen over de route van hun keuze.

Petra Husman is als zij-instromer het basisonderwijs ingekomen en nu coördinator zij-instroom, schoolopleider en nog veel meer in Almere. Zij voert selectiegesprekken met kandidaten. Ze is bovendien coach en veldassessor. Zij heeft een goed zicht op de kwaliteiten die scholen zoeken. Ook haar gespreksgenoot Lourens van der Leij heeft vanuit zijn rol als assessor bij Winderheim een goed zicht op de kwaliteiten van de mensen die kansrijk zijn om aan het zij-instroomtraject te beginnen.   Zij spreken met ons over díe kwaliteiten. Vanuit de vraag: ‘Wie zijn de juisten?’

Sandra Faerber en Kelly Blom staan allebei nét voor de klas. Zij kennen elkaar en Arend Jan van de training Zin in Lesgeven en hebben daar nog meer zin kregen om juf te worden. Zij hebben het assessment voor de zij-instroom met goed gevolg doorlopen en gaan met elkaar en met Arend Jan en Peter in gesprek over de oriëntatie, het assessment en de feitelijke start. Ze zijn beiden deelnemers aan het project Flevowijs.

Een paar jaar geleden werkten Liesbeth Vink en Romy Claassen met veel plezier in de zorg. Nu zijn ze allebei docent bij ROC Mondriaan en delen ze hun ervaringen met studenten. Zij kozen elk voor een ander opleidingstraject. Liesbeth heeft een lerarenopleiding gevolgd en Romy koos voor het pedagogisch didactisch getuigschrift (PDG). Wat waren hun overwegingen en wat hun ervaringen?   Een ding is zeker. Ze zijn tevreden met hun opleidingskeuze en blij met de overstap naar het mbo.

Catherine Bij de Vaate is dit jaar als docent Frans begonnen en nog steeds enthousiast. Taco van der Harst werkt nu drie jaar als docent scheikunde in het voortgezet onderwijs. Hij heeft zijn onderwijsbevoegdheid kort geleden gehaald. Hoe kijken zij naar de overstap? Hoe ervaren zij het om na een rijke internationale loopbaan weer ‘onderaan’ te beginnen?   Is de ervaring die je uit eerder werk en uit je gezinsleven meeneemt een voordeel? En hoe is het om weer een studie te starten? Catherine ziet aan de reacties van de leerlingen dat zij niet alles goed doet. En Taco? Ook hij kijkt met gemengde gevoelens naar het lesgeven. Het nieuwe werk haalt je zeker uit je comfortzone.

De eerste weken zijn voor de meeste zij-instromers heel intensief, je komt (bijna) zonder ervaring voor de klas te staan. Sjoerd Hoekstra (Helinium, Hellevoetsluis) en Jeroen Vrolijk (Johan de Witt Scholengroep, Den Haag) begeleiden op hun school de zij-instromers en bespreken hun ervaringen. Zij gaan in het gesprek in op de vraag wat een zij-instromer nodig heeft en waarin dat verschilt van de vraag van de starter die aan zijn eerste baan begint. Welke vragen over de begeleiding moet een zij-instromer zeker stellen in het sollicitatiegesprek?

Claudia Dominicus en Vivan de Bruijn zijn dit jaar begonnen als docent Nederlands. Claudia in het vo en Vivan in het mbo. Zij hebben allebei een achtergrond in de communicatie en willen niet meer de hele dag achter het beeldscherm zitten. Het gesprek gaat over de oriëntatie: Hoe hebben ze zich op de beslissing over te stappen voorbereid? Wat hebben ze gedaan om het zeker te weten? In het gesprek gaat het over de activiteiten die zij gedaan hebben om zich te oriënteren op de overstap en over de vraag waarom je voor een bepaald type school (vmbo of mbo) kiest. Vivan en Claudia hebben ook adviezen aan mensen die zich nu voorbereiden over de overstap.

In aflevering 1 spreken we met Barbara van Dongen (directeur Corbulo College Voorburg) en Robert Hommen (adviseur bij CAOP). Zij blijken allebei als zij-instromer de hobbelige weg naar het onderwijs te hebben afgelegd. Vanuit hun huidige positie hebben ze wel een beeld bij de overstap. In de podcast gaat het over de vraag wat we van zij-instromers vragen, waarom we ze nodig hebben en wie succesvol zijn. Ook de lerarenopleidingen zijn onderwerp van gesprek.

Trailer bij de Podcast Zin In Lesgeven