ΜΙΛΑ ΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΑ Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου

Send us a textΠολλά έχουν λεχθεί μέχρι σήμερα για τους χριστιανούς στην Μέση Ανατολή. Ιστορικά, οι χριστιανοί της Ανατολής δεν ήταν και δεν είναι τα παθητικά θύματα μιας ιστορίας που γράφτηκε από άλλους. Ανήκαν και εξακολουθούν να ανήκουν σε κοινωνίες με τις οποίες μοιράζονται χαρακτηριστικά και πολλές φορές συνέβαλαν στη διαμόρφωσή τους. Είναι οι φορείς ενός πολιτισμού που διαμορφώθηκε στην Ανατολή από τις απαρχές του Χριστιανισμού, αλλά και κατά τη διάρκεια διαφόρων κατακτήσεων. Δεν πρέπει ...

Send us a textΗ Βιοαρχαιολογία εξετάζει ανθρώπινα σκελετικά κατάλοιπα από αρχαιολογικές θέσεις με στόχο την άντληση πληροφοριών που σχετίζονται με τη ζωή των ανθρώπων που έζησαν στην αρχαιότητα. Μέσα από την εφαρμογή αναλυτικών και διεπιστημονικών προσεγγίσεων διευρύνει τη γνώση που έχουμε για τους ανθρώπους τους παρελθόντος και τα βιώματά τους. Η βιοαρχαιολογία μπορεί να δώσει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την δημογραφία, υγεία και διατροφή, παθήσεις, μετακινήσεις πληθυσμών αλλά και πληρο...

Send us a textΗ ευρύτερη περιοχή Μαθιάτη είναι γνωστή για τα πλούσια κοιτάσματα της σε ορυκτά(χαλκό, χρυσό, άργυρο κ.ά.), και τον ρόλο που έπαιξε στην αρχαία και σύγχρονη μεταλλευτική οικονομία της Κύπρου. Στις αρχές του 20 ου αιώνα, η μεταλλευτική δραστηριότητα έφερε στο φως σημαντικά ευρήματα για την αρχαία εκμετάλλευση του χαλκού, ωστόσο, οδήγησε στην αλλοίωση του φυσικού και πολιτιστικού τοπίου της περιοχής. Αργότερα, η εγκατάλειψη των μεταλλείων στην περιοχή, οδήγησε σε ένα μεγάλο περιβα...

Send us a textΟι ιστορικές αναδρομές της Κύπρου, και οποιασδήποτε άλλης χώρας, τείνουν να επικεντρώνονται σε πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα. Αναμφίβολα, τέτοια γεγονότα είναι σημαντικά, αλλά αυτή η προσέγγιση αναπόφευκτα αγνοεί σημαντικές πτυχές του παρελθόντος. Το μεγαλύτερο, άλλωστε, μέρος της ιστορίας αποτελείται από τις καθημερινές ασχολίες των ανθρώπων, το περιβάλλον που ζούσαν, το φαγητό τους, τα πιστεύω τους και άλλα.Ένα θέμα που άπτεται όλων αυτών των πτυχών αλλά συχνά απουσιάζει α...

Send us a textΗ Αμαθούντα υπήρξε ένα από τα ανεξάρτητα πολιτειακά κέντρα της Κύπρου κατά τη διάρκεια της Κυπρο-Αρχαϊκής και Κυπρο-Κλασικής περιόδου και μια ακμάζουσα αστική θέση από τους Ελληνιστικούς μέχρι και τους πρώιμους Βυζαντινούς χρόνους. Βρίσκεται σε μια παράκτια θέση στην ανατολική περιφέρεια της Λεμεσού και η ίδρυσή της ανάγεται στις αρχές της Εποχής του Σιδήρου, τον 11ο αι. π.Χ. Η περιοχή όπου άκμασε το αστικό της κέντρο κατοικήθηκε μέχρι και τα πρώιμα βυζαντινά χρόνια, γεγονός που...

Send us a textThe year 1962 was important in the history of relations between the young Republic of Cyprus and the USSR. Almost at the same moment the island has been visited by the first spaceman Yury Gagarin, one of functionaries from the Central Committee of the Communist Party Alexey Romanov and archaeologist Sergey V. Kisseloyff.Sergey Vladimirovich Kisselyoff (1905-1962) – a prominent Soviet archaeologist, vice director of the Institute of Archaeology in Moscow (1945-1951), specialized ...

Send us a textΗ μελέτη της τοπικής ιστορίας μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην έρευνα και στη διεύρυνση της ιστορικής γνώσης από το ειδικό στο γενικό και τανάπαλιν. Η μελέτη της τοπικής ιστορίας είναι απλώς ένα εργαλείο, μία μεθοδολογική προσέγγιση της γενικής ιστορίας. Στην παρούσα διάλεξη θαπαρουσιαστούν τρία παραδείγματα από την κωμόπολη της Αραδίππου από τα πρώτα χρόνια της Αγγλοκρατίας, λίγο καιρό αφότου οι Οθωμανοί παρέδωσαν την Κύπρο στους Βρετανούς. Το πρώτο είναι η δημιουργία του κ...

Send us a textH 187 Μοίρα Πεδινού Πυροβολικού της Εθνικής Φρουράς, αποτελούσε την ισχυρότερη Μοίρα Πυροβολικού. Διέθετε δώδεκα πυροβόλα διαμετρήματος 100 χιλιοστών με μέγιστο βεληνεκές περίπου 21 χιλιόμετρα. Στην Α’ φάση του πολέμου, η Μοίρα δεν τάχθηκε στον προβλεπόμενο χώρο τάξης εξ αιτίας της λανθασμένης απόφασης του ΓΕΕΦ να δώσει προτεραιότητα στη διάσπαση του θύλακα Αγίρτας παρά στο προγεφύρωμα στην Κερύνεια. Εξ άλλου η αποστολή της 187 ΜΠΠ προνοούσε Γενική Υποστήριξη της ΙΙΙ ΑΤΔ (Λευκωσ...

Send us a textΠερίληψη διάλεξης:H διάλεξη παρουσιάζει το πρόγραμμα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών «Τα παραμύθια της Κύπρου από το Λαογραφικό Αρχείο του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών». Τα δημοσιευόμενα παραμύθια αντλούνται από το Λαογραφικό Αρχείο του Κέντρου ΕπιστημονικώνΕρευνών. Η προσέγγιση των παραμυθιών γίνεται μέσω της διεθνώς αποδεκτής σήμερα μεθοδολογίας της ιστορικο-γεωγραφικής σχολής. Η μέθοδος αυτή επιτρέπει την αντιπαραβολή και την ανάδειξη των εντόπιων χαρακτηριστικ...

Send us a textΣύνοψη διάλεξης: Στην παρούσα ηχητική ηχογράφηση θα γίνει προσπάθεια παρουσίασης της ανάπτυξης της γυναικείας εγγραμματοσύνης της Ελληνίδας της Κύπρου και κατά κύριο λόγο της δασκάλας/διδασκάλισσας. Eιδικότερα, η διάλεξη θα εστιάσει στη φιλανθρωπική, κοινωνική και φιλεκπαιδευτική δραστηριότητα των δασκάλων, κατά το πρώτο μισό της Βρετανικής παρουσίας στο νησί. Οι δασκάλες ήταν οι πρώτες εγγράμματες γυναίκες, οι οποίες βοήθησαν την Ελληνίδα της Κύπρου να εξέλθει από τον σκοταδισμ...

Send us a textΠαρόλο που ο διάσημος βρετανός ευπατρίδης και ποιητής Λόρδος Βύρων δεν έφτασε ποτέ στην Κύπρο, η συμβολή του στον εθνικό Αγώνα των Ελλήνων είναι πασίγνωστη. Γεννημένος στο Λονδίνο το 1788 από άγγλο πατέρα και σκωτσέζα μητέρα, έζησε τα περισσότερα από τα 10 πρώτα χρόνια της ζωής στη Σκωτία, μέχρι που να κληρονομήσει τον αριστοκρατικό τίτλο σε ηλικία 11 ετών. Γνώρισε την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα όταν αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ της Αγγλίας και ταξίδεψε από το 1809 ...

Send us a textΠώς προέκυψε μια ιστορική έκθεση με διοράματα και φιγούρες PLAYMOBIL;Oι επιμελήτριες του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου της Ελλάδος στο πλαίσιο του εορτασμούτων 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, λαμβάνοντας υπόψη τον σύγχρονο ρόλο του μουσείου, το οποίο εκτός από επιστημονικό αποκτά εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα, αναζήτησαν πρωτότυπους τρόπους προσέγγισης του νεαρού κοινού.Στόχος τους ήταν να φέρουν τα παιδιά στο Μουσείο και να μάθουν την ιστορία «σαν παιχνίδι».Έτσι δη...

Send us a textΈχει λεχθεί κατ’ επανάληψη πως το κυπριακό βασίλειο των Λουζινιανών είχε πολυεθνικό καιπολυπολιτισμικό χαρακτήρα. Αυτό το γνώρισμα εκδηλώνεται πρωτίστως, ωστόσο, στηνπερίπτωση των βουργεσίων, κοινωνική ομάδα αποτελούμενη κυρίως από έμπορους,νομικούς, γραφείς και τεχνίτες. Οι ευγενείς ήταν ως επί το πλείστο Φράγκοι στην καταγωγή,και οι δουλοπάροικοι Έλληνες. Σε αντίθεση με τα παραπάνω κοινωνικά στρώματα η τάξη τωνβουργεσίων ενσωμάτωνε Φράγκους, Έλληνες, Αρμένιους και Σύριους. Ως ...

Send us a textΗ παρουσίαση αυτή ασχολείται με ένα ευρέως γνωστό, εμβληματικό, αλλά και ταυτόχρονα παραμελημένο κτήριο στη νεκρή ζώνη στη Λευκωσία: το ξενοδοχείο Λήδρα Πάλας. Πρόκειται για ένα κτήριο που, από την ανέγερση του το 1949, μέχρι και σήμερα έχει συνδέσει άρρηκτα το όνομα του με τη σύγχρονη, ταραχώδη ιστορία της Κύπρου. Δεν αποτελεί απλώς ένα πολυτελές ξενοδοχείο, αλλά ένα χώρο ο οποίος αντανακλά τις περισσότερες από τις πιο σημαντικές στιγμές της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας τ...

Send us a textΣτα τέλη του 19ου αιώνα η Κύπρος ήταν φτωχή σε πόρους και φτωχή από αιώνες σκληρήςφορολογίας υπό την οθωμανική κυριαρχία. Επομένως, πολλοί ακτήμονες Κύπριοι αναγκάστηκαν να εργαστούν ως εργάτες στα ορυχεία χαλκού και αμιάντου, κάτω από πολύ σκληρές και επικίνδυνες συνθήκες. Οι κακές συνθήκες εργασίας και τα συχνά ατυχήματα στα κυπριακά ορυχεία οδήγησαν στο να ξεκινήσει ο διάλογος για την εισαγωγή αποτελεσματικής εργατικής νομοθεσίας στην Κύπρο. Εμπόδια στην προσπάθεια για εκσυγχ...

Send us a textΑπό την εποχή της εξημέρωσής τους, στα Νεολιθικά χρόνια, τα μεγάλαβοοειδή διαδραμάτισαν εξέχοντα ρόλο στις ανθρώπινες κοινωνίες, με τεράστιοαντίκτυπο στην οικονομία, τις γεωργικές δραστηριότητες, τις διατροφικές συνήθειες, τιςχερσαίες μεταφορές, τα κοινωνικά δίκτυα και τον πολιτισμό. Εξαιτίας τουεντυπωσιακού τους μεγέθους, της μυϊκής τους δύναμης και των πολλαπλών ιδιοτήτωντους, η αγελάδα και το βόδι λειτούργησαν ως διαχρονικά σύμβολα αλλά και ωςαντικείμενα λατρείας για πολλούς ...

Send us a textΗ εν λόγω ηχητική ηχογράφηση προσφέρει μια σκιαγράφηση του πεδίου τηςτέχνης στην Κύπρο από το 1974, ημερομηνία κατά την οποία το νησί, μετά από τηντουρκική στρατιωτική επέμβαση, αναγκάστηκε να διαχωριστεί. Η διάλεξη αποτελείμέρος ερευνητικής μελέτης με τίτλο « Η τέχνη στην Κύπρο από το 1974-2014, Από τοδιαιρεμένο χώρο, στο συμβολικό τόπο», η οποία εκπονήθηκε το Φεβρουάριο του2015 στο Παρίσι. Αντικείμενα της συγκεκριμένης έρευνας είναι η έννοια του χώρου,της μνήμης και της ιστορί...

Send us a textΦέτος συμπληρώνονται 450 χρόνια από την ολοκληρωτική κατάληψη της Κύπρουστην εξουσία των Οθωμανών, μετά την παράδοση τον Αύγουστο του 1571 τηςΑμμοχώστου στους εχθρούς, οι οποίοι ως γνωστό είχαν παραβεί τους όρους. Δύομήνες μετά, οι συνασπισμένες χριστιανικές δυνάμεις είχαν δώσει τη δική τουςαπάντηση στους Οθωμανούς για τη μεγάλη απώλεια της Κύπρου. Στις 7 Οκτωβρίουτου 1571 οι ενωμένες χριστιανικές δυνάμεις της Ευρώπης (Sacra Liga) είχαναντιμετωπίσει τον οθωμανικό στόλο στον Κορι...

Send us a textΗ Ελληνική Επανάσταση αποτελεί ορόσημο στην ιστορική πορεία του Νεότερου Ελληνισμού. Οι αγώνες των επαναστατημένων Ελλήνων, για τερματισμό της ξένης κυριαρχίας και δημιουργία αυτόνομης πολιτείας, οδήγησαν το 1830 στην επίσημη ανακήρυξη του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Η Ελληνική Επανάσταση επηρέασε άμεσα και την ίδια την Κύπρο, με τον αντίκτυπο των γεγονότων να εκτείνεται τόσο μακριά στον ιστορικό χρόνο, ώστε η επίδρασή τους να είναι ιδιαίτερα εμφανής ακόμη και στην περίοδο το...

Send us a textΗ εν λόγω ηχητική ηχογράφηση μελετά την ίδρυση της Ανεξάρτητης Δικοινοτικής Κυπριακής Δημοκρατίας μέσα από τις σελίδες τριών τοπικών εφημερίδων. Με αφετηρία τα άρθρα της Ελληνοκυπριακής εφημερίδας Ελευθερία, της Τουρκοκυπριακής Halkın Sesi, και της Αγγλόφωνης Cyprus Mail θα προσπαθήσουμε να ιχνηλατήσουμε τη διαδικασία από-αποικιοποίησης της Κύπρου. Σε αυτό το πλαίσιο θα συζητήσουμε τα όνειρα, τις ελπίδες, τις διαψεύσεις και τους συμβιβασμούς των δυο κοινοτήτων του νησιού. Σ...

Send us a textΟι πρώτοι κάτοικοι της Κύπρου έφτασαν στο νησί πριν 10,000 χρόνια και έκτισαν το πρώτο, γνωστό σε εμάς, νεολιθικό χωριό. Αυτό βρίσκεται κοντά στο σημερινό χωριό Άγιος Τύχωνας στην επαρχία Λεμεσού στην τοποθεσία Κλήμωνας. Οι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν κοντά σε ένα χείμαρρο και σε εύφορα εδάφη εξαιτίας της δράσης του ποταμού. Τα κτίσματα του Κλήμωνα, τόσο οικιστικής χρήσης όσο και κοινοτικής σημασίας, ήταν κτισμένα αποκλειστικά από ωμό πηλό. Η γεωαρχαιολογία με τη χρήση της μικρομορφ...

Send us a textΣτόχος της μελέτης αυτής είναι να καταδείξει τη διαδικασία της πρόσληψης της Κύπρου ως βρετανικής αποικίας από το 1878 έως το 1924, μέσω ταξιδιωτικών κειμένων γραμμένων από συζύγους διπλωματών ή υπάλληλων της βρετανικής κρατικής μηχανής, αποσπασμένων στην Κύπρο που ακολούθησαν τους συζύγους τους, σε όλες τις κυβερνητικές τους θέσεις. Έμφαση δίνεται στο κατά πόσον και με ποιον τρόπο τα περιηγητικά κείμενα που μας κληροδότησαν αντανακλούν τη Βρετανική αποικιοκρατική ρητορική. Οι Β...

Send us a textΗ δεύτερη πανδημία της πανώλης, ο γνωστός Μαύρος Θάνατος ξέσπασε και στο μεσαιωνικό βασίλειο της Κύπρου το 1347 και επέστρεψε σε ακόμη 8 κύματα έως το 1470-71. Στο podcast αυτό, ο Διονύσης Σταθακόπουλος εξετάζει την χρονολογική και γεωγραφική πορεία της νόσου, την πρόσληψή της αλλά και τις κοινωνικές αντιδράσεις σε αυτήν από τους μεσαιωνικούς πληθυσμούς της Κύπρου.Σύντομο βιογραφικό του ομιλητή: Ο Διονύσης Σταθακόπουλος σπούδασε στα πανεπιστήμια Μünster, Βιέννης και Birming...

Send us a textΗ μελέτη για το χαρακτήρα της επιχειρηματικότητας είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την ερμηνεία της οικονομικής δραστηριότητας. Στην περίπτωση της Κύπρου πολύ λίγα γνωρίζουμε για τους πρωταγωνιστές της κοινωνικής και οικονομικής ζωής του νησιού μέχρι και τα μέσα του 20ού αιώνα. Η διάλεξη στοχεύει να φωτίσει ιστορικά άγνωστες πτυχές του φαινομένου της επιχειρηματικότητας στην Κύπρο κατά την Αγγλοκρατία μέσα από τη μελέτη του κοινωνικού προφίλ τριών γενεών μεγαλεμπόρων και επιχειρ...

Send us a textΘεματική Διάλεξης:Κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (περί το 1650-1050 π.Χ.), οι κυπριακές κοινότητες εκμεταλλεύτηκαν, για πρώτη φορά στην ιστορία τους, τη στρατηγική θέση του νησιού ως κόμβο θαλάσσιου εμπορίου, καθώς επίσης και τον φυσικό μεταλλικό πλούτο, δηλαδή τα χαλκοφόρα στρώματα που εντοπίζονται στους πρόποδες του Τροόδους, για να συνδεθούν οικονομικά και διπλωματικά με άλλες πολιτείες της ανατολικής Μεσογείου. Τα μεγάλα παράκτια κέντρα που ιδρύονται και αναπτύσσονται...

Send us a textΠερίληψηΗ σημασία της τέχνης της σκηνοθεσίας αρχίζει να γίνεται αντιληπτή από τα πρώτα βήματα του επαγγελματικού θεάτρου στην Κύπρο γύρω στο 1940, ενώ αρχίζει να καθιερώνεται ως διακριτό θεατρικό επάγγελμα με ντόπιους καλλιτέχνες γύρω στο 1960. Σε αυτά τα δύο ιστορικά ορόσημα εμφανίζονται αντίστοιχα τα ονόματα της Μαρίκας Βάζα -κατά τις δεκαετίες του 1930 και 1940- και της Μόνικας Βασιλείου, που σκηνοθετεί στον ΟΘΑΚ το 1961, δημιουργώντας παράλληλα τον δικό της θίασο στη Λεμεσό ...

Send us a textΣτη διάρκεια της ραδιοφωνικής εκπομπής, η δημοσιογράφος κ. Μαρία Κοζάκου (εκπομπή «Transistor», Δεύτερο Πρόγραμμα 103,7 της ΕΡΤ) συζητά με τις κκ. Σκούταρη και Δημακοπούλου με αφορμή την υπαίθρια έκθεση προσωπογραφιών για το 1821 στην Αθήνα. Γίνεται, επίσης, λόγος για την έκδοση του Ιδρύματος Σύλβιας Ιωάννου και της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος - Εθνικό Ιστορικό Μουσείο: Ἡ Ἱστορία ἔχει πρόσωπο. Μορφές τοῦ 1821 στήν Ἑλλάδα τοῦ Ὄθωνα ἀπό τόν Βέλγο διπλωμάτη Benj...

Send us a textΠερίληψη διάλεξηςΗ διάλεξη παρουσιάζει την επίσκεψη του κυβερνήτη των Δωδεκανήσων MarioLagoστην Κύπρο, τον Οκτώβριο του 1927, και τον απόηχό της. Σε μια έμπρακτη απόδειξη της εθνικής αλληλεγγύης που συνέδεε τα αλύτρωτα μέρη του Ελληνισμού, ο Ιταλός αξιωματούχος συνάντησε την παγερή αδιαφορία των Ελλήνων της Κύπρου και τις έντονες διαμαρτυρίες τους για την καταπιεστική πολιτική που ακολουθούσε την εποχή εκείνη η φασιστική Ιταλία στα Δωδεκάνησα, μια στάση που έτυχε πανελλήνιας επι...

Send us a textΠερίληψη διάλεξης:Στόχος της παρουσίασης είναι να σκιαγραφήσει τον κόσμο της Κύπρου κατά την Πρώιμη και Μέση Εποχή του Χαλκού. Η Πρώιμη και Μέση Εποχή του Χαλκού στην Κύπρο (25ος-17ος αι. π.Χ) θεωρούνται από κοινού η μεταβατική περίοδος πριν την πλήρη ένταξη της Κύπρου, κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού, στον αστικοποιημένο κόσμο επαφών και εμπορίου της ανατολικής Μεσογείου. Παρουσιάζεται ο υλικός πολιτισμός των εν λόγω περιόδων, με αναφορές στον φυσικό πλούτο της Κύπρου, την οικ...

Send us a textΠερίληψη διάλεξης:Η διάλεξη, σε πρώτη φάση, επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο η ένοπλη οργάνωση της ΕΟΚΑ, εκλάμβανε και διαμήνυε μέσα από τα φυλλάδιά της την επέτειο της 1ηΑπριλίου, διαρκούντος ακόμη του αγώνα. Τον τρόπο με τον οποίο νοηματοδοτούσε την επετειακή εκείνη μέρα και τον τρόπο με τον οποίο πλαισίωνε την επέτειο της 1ηςΑπριλίου για να κρατήσει τη λαϊκή υποστήριξη. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στους τρόπους τους οποίους χρησιμοποιούσαν οι Βρετανοί για να κερδίσουν ...

Send us a textΟ Υφυπουργός Παιδείας της Ελλάδος Άγγελος Συρίγος, είναι ο ομιλητής στο νέο επεισόδιο-διάλεξη, με τίτλο «Τα 200 χρόνια από το 1821 και η αυτοσυνειδησία μας».Στην εισήγησή του ο κ. Συρίγος αναφέρεται στη σημασία της επετείου των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, την οποία συνδέει με βασικά σημεία αυτοσυνειδησίας όπως λ.χ. ότι, επρόκειτο για τη δική μας επανάσταση ή γιατί "ποτέ ξένος δεν βοηθεί ξένον, χωρίς μεγαλώτατα κέρδη" . οι Έλληνες πολεμήσαμε για τη συγκρό...

Send us a textΚατά τη διάρκεια της πρώιμης περιόδου της Οθωμανοκρατίας στην Κύπρο, τα μέλη της χριστιανικής ελίτ υπό τους Οθωμανούς ανέπτυξαν διαφορετικές και καμιά φορά αντικρουόμενες ταυτότητες, ώστε να ανταποκριθούν καλύτερα στις συνθήκες κρίσης του Πολέμου της Κύπρου, υπερασπιζόμενοι τα συμφέροντά τους, ανταποκρινόμενοι στη ρεαλιστική ανάγκη της επιβίωσης και περιχαρακώνοντας την πίστη και τις αξίες τους. Οι διακριτές διαστάσεις του ανήκειν βρίσκονταν σε στενή συνάρτηση με τα δίκτυα επικο...

Send us a textΘεματική Διάλεξης:Το αντικείμενο της διάλεξης είναι η βιωματική διάσταση της κοινωνικής ταυτότητας στην προϊστορική Κύπρο. Η προσέγγιση των αρχαιολογικών δεδομένων επιχειρείται μέσα στο πλαίσιο των θεωρητικών προβληματισμών της Αρχαιολογίας του Σώματος με στόχο να διαφωτισθούν θέματα προϊστορικής κοινωνικής οργάνωσης. Η μελέτη εστιάζεται στη Χαλκολιθική (περίπου 4000-2500 π.Χ.) και Πρωτοκυπριακή περίοδο (περίπου 2500-2000 π.Χ.), καθώς οι αρχαιολογικές ενδείξεις για αλλαγές στον ...

Send us a textΟι γάμοι των αριστοκρατών και των βασιλιάδων πάντα προκαλούσαν το γενικό ενδιαφέρον και δη το ενδιαφέρον των ιστορικών καθώς οι λόγοι σύναψης τους δεν αφορούσαν αποκλειστικά στη δημιουργία μιας καινούριας οικογένειας, αλλά στηρίζονταν σε ένα πολιτικό υπόβαθρο. Οι βασιλικοί γάμοι ενίοτε σφράγιζαν μια συμμαχία ή σήμαιναν την εδαφική επέκταση ενός βασιλείου ή ακόμη και τη συνένωση δύο βασιλείων. Εξίσου ανάλογο ενδιαφέρον, αν όχι και μεγαλύτερο παρουσιάζουν τα βασιλικά διαζύγι...

Send us a textΠερίληψη διάλεξης: Ο αποικισμός των νησιών από τον άνθρωπο κατά το Πλειστόκαινο (η χρονική περίοδος 2.588.000 με 11.700 χρόνια περίπου πριν από σήμερα) καθώς και οι τρόποι με τους οποίους προσαρμόστηκαν με επιτυχία στα νέα νησιωτικά περιβάλλοντα, αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θέματα της αρχαιολογικής έρευνας παγκοσμίως. Η Κύπρος αποτελεί ελκυστικό προορισμό για κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες του Πλειστόκαινου ωστόσο μέχρι σήμερα η αρχαιολογική σκαπάνη δεν έχει φέρει στο φως...

Send us a textΘεματική Διάλεξης:Η διάλεξη επικεντρώνεται στα σχέδια λύσης του Κυπριακού που υποβλήθηκαν την περίοδο 1948-1978. Θα αναλυθεί το ιστορικό υπόβαθρο τόσο στο εσωτερικό της Κύπρου όσο και ιδιαίτερα στο διεθνή περίγυρο, η έκβαση των προσπαθειών και των κατά καιρούς πρωτοβουλιών καθώς επίσης τα σημαντικότερα σχετικά γεγονότα που προηγήθηκαν και ακολούθησαν της υποβολής των σχεδίων. Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στους λόγους που οδήγησαν στην υποβολή των σχεδίων λύσης καθώς και στους πα...

Send us a textΠερίληψη ομιλίας:Με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940 η διάλεξη θα εξετάσει τους τρόπους με τους οποίους η περίοδος του Β Παγκοσμίου Πολέμου επηρέασε την Κύπρο. Αρχικά γίνεται αναφορά στην προσφορά των Κυπρίων εθελοντών στον πόλεμο. Στη συνέχεια, εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο η είσοδος της Ελλάδας στον πόλεμο επηρέασε τις πολιτικές εξελίξεις καθώς και την πορεία του ενωτικού κινήματος στην Κύπρο. Όπως θα καταδειχθεί, η περίοδος του πολέμου άλλαξε τόσο τα πολιτικά δεδ...

Send us a textΗ ομιλία θα εστιάσει στην περίοδο του Μεγάλου Σχίσματος της Δύσης (1378-1417) –περίοδος που χαρακτηρίστηκε από ενδιαφέρουσες ανακατατάξεις στο νησί– και στο πώς αυτό επηρέασε τη Λατινική Εκκλησία της Κύπρου, σκιαγραφώντας τη γενικότερη κατάσταση στο Βασίλειο της Κύπρου τη συγκεκριμένη περίοδο από την εσωτερική αυτή διαμάχη της Δυτικής Εκκλησίας. Βασικοί πυλώνες της εισήγησης είναι οι επιστολές και άλλα έγγραφα από τα παπικά κατάστιχα που απόκεινται στο Αρχείο του Βατικανού.&nbsp...

Send us a textΣτην παρούσα ανακοίνωση εξετάζονται τα προσκυνήματα και οι προσκυνηματικές διαδρομές στην Κύπρο κατά τον 16ο αιώνα μέσα από τα αρχαιολογικά δεδομένα και τα ημερολόγια των προσκυνητών. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται σε προσκυνηματικά κέντρα, τα οποία αποτελούσαν πόλο έλξης για Ορθοδόξους και Λατίνους. Επίσης, θίγονται ζητήματα που έχουν να κάνουν με την συμβίωση διάφορων θρησκευτικών πληθυσμών στο νησί κατά την υπό εξέταση περίοδο. Η εν λόγω ανακοίνωση παρουσιάζει μέρος των αποτελ...

Send us a textΟ Γερμανός Κουσκωνάρης ή Κουσκουνάρης, χειροτονείται επίσκοπος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κύπρου (περί το 1575), με την απαρχή της Οθωμανικής κυριαρχίας στο νησί, και αναλαμβάνει την επισκοπή Λευκάρων, Αμαθούντος, Λεμεσού και Κουρίου.Ο λόγιος κύπριος επίσκοπος Γερμανός, εγκαταλείπει οριστικά την Κύπρο γύρω στα τέλη του 1579 ή αρχές του 1580 για τη Δύση, αναζητεί καταφύγιο στην Ιταλία με πρώτο σταθμό τη Βενετία, ενώ απαντά με βεβαιότητα στη Ρώμη ήδη από την 1η Ιουνίου του 1581. ...

Send us a textΟ Δ΄ Βενετοτουρκικός Πόλεμος (1570–73) ή «Πόλεμος της Κύπρου», όπως έμεινε ευρύτερα γνωστός, αποτέλεσε ένα αιματηρό σημείο τομής στην ιστορία του ευρύτερου μεσογειακού κόσμου, με συνέπειες που ξεπερνούν τα στενά συμφραζόμενα της εποχής, φθάνοντας μέχρι τις μέρες μας. Η διάλεξη στόχο έχει να εξετάσει τους ιδεολογικούς κραδασμούς που παρήχθησαν με σεισμικό επίκεντρο τον Πόλεμο της Κύπρου, καθώς και τον αντίκτυπό τους στις χριστιανικές κοινότητες του νησιού. Η παρουσίαση του θέματο...

Send us a textΗ μεγάλη εξέγερση των Ιουδαίων της Διασποράς εναντίον των Ρωμαίων, που ξέσπασε το 115 μ.Χ. στην Κυρήνη της Κυρηναϊκής, και από εκεί εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο, σύντομα έφθασε και στην Κύπρο, όπου, σύμφωνα με τις διαθέσιμες μαρτυρίες, πνίγηκε στο αίμα επιφέροντας ένα ισχυρό πλήγμα εναντίον της ιουδαϊκής παρουσίας στο νησί. Η διάλεξη παρουσιάζει αρχικά στα γεγονότα της εξέγερσης και τις συνέπειες της και ακολούθως επικεντρώνεται στις λιγοστές μεν, πλην ιδιαιτέρως εύγλωττες επιγ...

Send us a textΣτην Κύπρο, κατά τον 18ο αιώνα εγκαινιάζεται μία περίοδος κατά την οποία η οικονομική ανάπτυξη και το άνοιγμα προς τη Δύση ευνοούν ένα ευρύτερο ενδιαφέρον για μια πνευματική ανανέωση στο νησί. Μια έκφανσή του ενδιαφέροντος για μια πνευματική αναγέννηση στο νησί αποκαλύπτει η συγκρότηση αυτή την εποχή ιδιωτικών βιβλιοθηκών. Στη διάλεξη παρουσιάζονται συνολικά εννέα περιπτώσεις ιδιωτικών βιβλιοθηκών που συγκροτήθηκαν από Κυπρίους ή ξένους εγκατεστημένους στο νησί κατά τη διάρκεια ...

Send us a textΗ παρουσίαση αναπτύσσει τα πορίσματα της πρόσφατης έρευνας γύρω από τη στελέχωση της δημόσιας υπηρεσίας κατά την Αγγλοκρατία με έμφαση στη στελέχωση του Τμήματος Δασών. Με την άφιξή τους οι Βρετανοί αντίκρισαν μία εικόνα που πόρρω απείχε από τις αναφορές των περιηγητών και των αρχαίων συγγραφέων που ήθελαν την Κύπρο ως τη δασόεσσα νήσο. Στην παρουσίαση αναλύονται οι ενέργειες των Βρετανών για στελέχωση του τμήματος και προστασία των δασών στο πλαίσιο της γενικότερης μελέτης για ...

Send us a textΗ εξέχουσα θέση που κατείχαν τα λουτρά στο ρωμαϊκό κόσμο αντανακλάται μέσα από τις πολυάριθμες λουτρικές εγκαταστάσεις που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη, καθώς και στις συχνές αναφορές που συναντούμε στην αρχαία γραμματεία. Η σύγχρονη έρευνα φανερώνει ότι το λούσιμο, αν και αποτέλεσε απαραίτητο συστατικό για την καλή υγεία των πολιτών, δεν αφορούσε απλά την καθαριότητα και την υγιεινή του σώματος, αλλά αποσκοπούσε στην ταυτόχρονη απόλαυση και αναζωογόνηση του λουομέ...

Send us a textΗ σημερινή διάλεξη επιχειρεί να φωτίσει κάποιες πτυχές της βιογραφίας της συλλογής κυπριακών αρχαιοτήτων του Βρετανικού Μουσείου, εστιάζοντας στη συγκρότηση και έκθεση της συλλογής κατά την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα (1893-1896). Συγκεκριμένα, θα χαρτογραφήσει τις διαδρομές των κυπριακών αρχαιοτήτων από το σημείο της ανασκαφής τους μέχρι την έκθεσή τους στο Λονδίνο, με στόχο να διασαφηνίσει το χωροχρονικό πλαίσιο της συγκρότησης της συλλογής και της χρήσης της από τ...

Send us a textΜε την κατάκτησή της από τον Άγγλο βασιλιά Ριχάρδο Λεοντόκαρδο το 1191 και για τα επόμενα 380 χρόνια, μέχρι την πτώση της Αμμοχώστου στους Οθωμανούς το 1571, η Κύπρος μπήκε στην σφαίρα του δυτικο-ευρωπαϊκού επεκτατισμού. Η διάλεξη αποσκοπεί στην ανάδειξη της πολύπλευρης συνεισφοράς του Μεσαιωνικού Βασιλείου της Κύπρου στη σταυροφορική προσπάθεια της Λατινικής Δύσης για απελευθέρωση της Ιερουσαλήμ και την προστασία των υπόλοιπων σταυροφορικών κτήσεων στη Συροπαλαιστίνη κατά τον 1...

Send us a textΗ δράση του 361 ΤΠ βρίθει γεγονότων. Δεν θα ήταν υπερβολή να σημειωθεί ότι μέσω της δράσης του Τάγματος παρουσιάζεται μεγάλο κομμάτι των εξελίξεων στο «ανατολικό μέτωπο» του πολέμου καθ’ όλη τη διάρκειά του, από τις 20 Ιουλίου μέχρι και μετά τις 14 Αυγούστου. Αποτέλεσμα της εμπλοκής του Τάγματος στις πολεμικές επιχειρήσεις για την προάσπιση της Κύπρου απέναντι στους Τούρκους εισβολείς, ήταν να πληρώσει βαρύ φόρο αίματος. Πεσόντες 58, αγνοούμενοι 28, τραυματίες 43. Οι ανεπαρκείς ...

Send us a textΑδιαμφισβήτητα, η δεκαετία 1964-1974 αποτελεί μια από τις πιο καίριες χρονικές περιόδους της Κυπριακής Ιστορίας. Η προσπάθεια του Συντάγματος του 1960 να εγκαθιδρύσει ένα ενιαίο κράτος, μιας θεωρητικής συνεργασίας και ειρηνικής συνύπαρξης των δύο κύριων κοινοτήτων στο νησί (Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων), γκρεμίζεται σαν χάρτινος πύργος το Δεκέμβριο του 1963 με το ξέσπασμα των διακοινοτικών ταραχών. Τον Μάρτιο του 1964 ξεκινάει μια διαφορετική περίοδος για το κυπριακό ζήτημα. ...

Send us a textΑδιαμφισβήτητα, η δεκαετία 1964-1974 αποτελεί μια από τις πιο καίριες χρονικές περιόδους της Κυπριακής Ιστορίας. Η προσπάθεια του Συντάγματος του 1960 να εγκαθιδρύσει ένα ενιαίο κράτος, μιας θεωρητικής συνεργασίας και ειρηνικής συνύπαρξης των δύο κύριων κοινοτήτων στο νησί (Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων), γκρεμίζεται σαν χάρτινος πύργος το Δεκέμβριο του 1963 με το ξέσπασμα των διακοινοτικών ταραχών. Τον Μάρτιο του 1964 ξεκινάει μια διαφορετική περίοδος για το κυπριακό ζήτημα. ...

Send us a textΚατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ εναντίον της βρετανικής αποικιακής κυριαρχίας, τόσο οι Έλληνες της Κύπρου όσο και οι Βρετανοί χρησιμοποίησαν διάφορα μέσα προπαγάνδας και την τέχνη της πειθούς (‘art of persuasion’) με στόχο να επηρεάσουν το κοινό τους στην Κύπρο και τη διεθνή κοινή γνώμη, προσφέροντας ο καθένας τους ένα διαφορετικό όραμα για το μέλλον της χώρας. Η διάλεξη, με την ευκαιρία της δημοσίευσης του βιβλίου της Δρος Μαρίας Χατζηαθανασίου με τίτλ...

Send us a textΚατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας και στα πρώτα χρόνια της Αγγλοκρατίας, τα σχολεία, υπό τον έλεγχο και την καθοδήγηση της εκκλησίας θεωρούνταν ως οι θεματοφύλακες της Ελληνικής γλώσσας και παράδοσης και ο σκοπός τους ήταν να αποδείξουν, να ενδυναμώσουν και να διαιωνίσουν την ελληνική ταυτότητα των Ελλήνων της Κύπρου. Το πιο σημαντικό δε ήταν ότι μέσω των σχολείων το ιδανικό της Ένωσης καλλιεργείτο και προωθείτο σε τέτοιο βαθμό που ερχόταν σε αντίθεση με την αντίληψη πο...

Send us a textΑναμφισβήτητα ένας είναι ο εικονογραφικός τύπος που μας έρχεται αμέσως στο μυαλό όταν ακούμε για απεικονίσεις των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στη βυζαντινή τέχνη, και δεν είναι άλλος από την παρουσίαση των δύο αγίων με αυτοκρατορικά ενδύματα και στέμματα να στέκονται δεξιά και αριστερά ενός ξύλινου σταυρού, τον οποίο η χριστιανική παράδοση έχει συνδέσει με το Τίμιο Ξύλο της σταύρωση του Χριστού. Σίγουρα όχι ξένη σε μας η συγκεκριμένη εικονογραφία. Με αρχή της διαμόρφωσής του τ...

Send us a textΗ εικόνα της Κύπριδας Αφροδίτης εξελίχθηκε και διαμορφώθηκε, τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν, στα πλαίσια ενός πολύπλοκου και δυναμικού διαλόγου με σημείο αναφοράς τις διάφορες κοινωνικοπολιτικές διεργασίες που έλαβαν και λαμβάνουν χώρα στο νησί. Στο πλαίσιο του προγράμματος Unlocking the Sacred Landscapes of Cyprus (UnSaLa-CY, http://www.ucy.ac.cy/unsala/), αρχικά, συνοψίζονται τα σχετικά ιστορικά και αρχαιολογικά δεδομένα, επισημαίνοντας βασικά ερευνητικά ζητήματα γύρω από...

Send us a textΗ διάλεξη εξετάζει την πολύπλευρη δράση μίας κορυφαίας φυσιογνωμίας της νεότερης Ιστορίας της Κύπρου, του Mητροπολίτη Πάφου, Τοποτηρητή του Αρχιεπισκοπικού θρόνου, Λεοντίου στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Λεόντιος απετέλεσε την κορυφαία μορφή του εθνικού αγώνα των Ελλήνων Κυπρίων για ένωση με την Ελλάδα κατά τη δύσκολη περίοδο της Παλμεροκρατίας (1933-1939) και του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου (1939-1945). Ανάμεσα σε άλλα πρωτοστάτησε στη διεξαγωγή εθνικών εράνων για την εν...

Send us a textΤο Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου εγκαινιάζει μια νέα διαδικτυακή σειρά ηχογραφημένων διαλέξεων και συνεδρίων, με τον τίτλο «Μίλα μου Ιστορικά». Μια σειρά από έγκριτους επιστήμονες, για διάφορα κυπρολογικά θέματα που σχετίζονται με τα Μουσεία, Συλλογές, Εκθέσεις, Δράσεις του Πολιτιστικού Ιδρύματος αλλά αφορούν και σε άλλα κυπρολογικά θέματα, από όλες τις περιόδους της κυπριακής ιστορίας, αρχαιολογίας, ιστορίας της τέχνης και λογοτεχνίας. Μια σειρά επιστημονικά τεκμηριωμένη κ...

Send us a textO Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος αποτελεί μία από τις πιο ενδιαφέρουσες περιόδους της νεότερης ιστορίας του τόπου μας. Ο Πόλεμος μετέβαλε άρδην τα δεδομένα του Κυπριακού Ζητήματος και δημιούργησε τις προϋποθέσεις οι οποίες, μαζί με άλλες εξελίξεις, οδήγησαν κατά τη δεκαετία του 1950 στο ξέσπασμα του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ. Η διάλεξη θα επικεντρωθεί στη βρετανική πολιτική στην Κύπρο κατά την περίοδο 1939-1945. Θα αναλυθούν οι τρόποι με τους οποίους η συμβολή των Κυπρίων στον...