Sema Demirkan ile Şefkat

Bu meditasyon kendime şefkat için, ama kendime ve hissedebilen acı çeken tüm varlıklar için aynı anda çalışabilir miyim? Bunu araştırıyoruz. Bu içerik Stanford Üniversite' sinde geliştirilen Şefkat Programı CCT' den adapte edilmiştir.

En sevdiğimiz şefkat şairlerinden Naomi Shibab Nye' dan ortak insanlığımıza dair bu yürek ısıtan sıcacık kısa öyküyü Sema Demirkan çevisiyle Merve Can seslendirdi. Olaylar havalimanında gelişiyor.

4 aşamalı bu meditasyon Plum Village' de Thich Nhat Han tarafından uygulatıldığı şekliyle temel mindfulness meditasyonudur.

Kalbi Uyandırmak Eğitim Serisi' de Plum Village Meditasyonlarını uyguluyoruz. İlk modül ev ödevlerinden biri olan bu sade meditasyon 2 dakika ile meditasyona başlamak isteyen herkes tarafından günün her anı uygulanabilir.

Şefkatli beden tarama meditasyonunda dikkati nazikçe tüm beden bölgeleri üzerine yönlendirip gezdiriyoruz. Ağrı, acı, zorlayıcı deneyimler için kendimize şefkat ve nezaketi, nötr ve hoşa giden duyumsamalar için de şükran ve minnet hislerine izin vermeyi araştırıyoruz. Günlük olarak beden gevşetici olarak kullanılabileceği gibi, ihtiyaca binaen belli aralıklarla da yapılabilinir.

Clarissa Estes' ten Kırmızı Ayakkabılar masalından bir bölüm okudum. "El yapımı bir hayata geri dönmek, zedelenmiş içgüdüleri iyileştirmek" Sevdiğim bir parçayı okuyup aralara bir kaç cümle de o anda içimden yükselenleri ekledim. Kurtlarla Koşan Kadınlar' ı okumayı, sesli okumayı, üzerine düşünmeyi on beş yıldır yapsam da yürüdüğüm yollarda her zaman bana eşlik edebilmesi Estes'e, metne ve evrensel bilgeliğe derin saygımı ve hayranlığımı beslemeye devam ediyor.

Mindful Self Compassion (MSC) ana meditasyonlarından biri olan bu meditasyonda nefes alış verişlerle şefkat alma ve verme dengesini gözetmeyi öğreniriz. Bu meditasyona "kendimizi kaybetmeden başkalarını sevmek" diyenler de var. Şefkat vermeye dair ileri seviye meditasyonlara bizi hazırlar. Bilhassa fazlasıyla kendisiyle meşgul, farkında olmadan kaçınılmaz olarak bencil ve kendisi içerisine hapsolmuş modern insan için güzel bir başlangıç adımı. Şefkat yolunda ehil ve güvenlice ilerlemek için bu meditasyonu yapmadan belli bir süre sevilen biri ve kendimiz için metta meditasyonlarını uygulamak iyi olur.

Pali dilinde sevgi, dostluk, iyi niyet gibi karşılıkları olan metta, sevgi ve iyi niyet kaynağımızı beslemek için çok önemli bir uygulamadır. Kelimelerin gücü, dikkat ve konsantrasyon, iyi niyeti beslemek bu meditasyonda birleşiyor. Hissedebilen tüm canlılara mettayı genişletmek için kendimizi de bu çemberin dışında bırakamayız. Her şeyden önce, canımız yandığında duruma ve kendimize güçle, nezaketle, cesaretle, nazikçe yaklaşabilmemiz için kendimize karşı iyi niyetimizin beslenmiş olması gerekir. Bu meditasyona metta dışında şefkat ifadeleri de ekledim. Sevilen biri için metta meditasyonundan sonra bu meditasyona geçilebilir. Metta uygulamaları bununla sınırlı değildir, kademe kademe ve yavaş ilerliyoruz.

Kırılganlık (vulnerability) ve fazla paylaşma (oversharing) üzerine Ht Hayat için yazdığım bir yazıyı okuyup, okurken de aklıma gelen ancak yazıya sığmayan bazı detaylara da yer verdiğim bir sohbet oldu. Gerçek olmak, otantik olmak için kırılganlıkları sosyal medyada paylaşmak bir gereklilik midir? Kırılganlıkla oversharing arasında ne fark var? Peki insanlar neden oversharing yapar? Bir şey paylaşırken kırılganlığa tutunmamak için faydalı sorular neler?

Şefkatin yin ve yang parçaları nelerdir? Denge yin ya da yang' dan yana bozulduğunda neler olabilir? Her ikisinin sağlıksız formları ve olası yanlış anlamalar nelerdir? Spiritüel bypass nedir? gibi başlıkları barındıran bu sohbette yin ve yang'ın şefkat bağlamında dengesine dair alt başlıklar ve olası iç çalışma konuları var.

Şefkat nedir ve ne değildir? konusuna giriş yaptığım bu sohbette şefkatin tanımı, bedenimizdeki karşılıkları, empati ile farkları, acı ve zorlayıcı yaşantılarla ilişkimize bakmayı teşvik var.

Clarissa Estes' in çok sevdiğim bu şiirini dilimize çevirmekten büyük bir haz duydum. Damla Çeliktaban' la paylaştığım ilk taslak sonrası ondan feyz alarak baştan ve kendi sesimi yansıtacak şekilde üzerinde çalıştım. Ötekileştirilmiş ve özlemleri, umutları ve ihtiyaçlarını dile getirmesi ve seslerini duyurmaları insafsızca engellenmiş - sınıf, etnik köken, cinsiyet kaynaklı- sesi kısılmış her grup ve bireyin acısıyla beraber sesimizi geri almanın mümkünlüğüne dair umudum aynı anda yüreğimi kaplıyor. Aşkla üzerinde çalışıp seslendirdiğim bu şiirin çevirisini, ailemin "yazar olma, kitap yazma" hayalleriyle dalga geçilmiş yaralı, öfkeli ve susmuş kadınlarına, ve bunları hayal etmesi dahi yasak olan daha evvelki nesil kadın atalarıma ithaf ediyorum.

Yüzümüzde kolaylıkla gülümseme ve içimizde kolaylıkla sevinç uyandıran, komplike bir ilişki içinde olmadığımız bir canlıya karşı doğallıkla hissettiğimiz sevgi, onun iyiliğini isteme, dostluk hislerinin bedenimizde nasıl bir karşılığı var; bunu araştırarak başladığımız temel bir metta (sevgi, ya da sevecen nezaket) yolculuğu bu. Bunu sık sık tekrar edersek, bedenimizde ve beynimizde izler bırakıyor. Metta meditasyonları kendimiz ve dünyayla olan bağımızın niteliği üzerine bir çalışmadır, ve şefkati geliştirmek için metta çalışması güneş gibi bir kaynaktır.

Yatıştırıcı, nazik bu nefes çalışmasında kendimize ve oturuşa getirdiğimiz dikkatin niteliğine uyanık kalmayı araştırırız. Nefesin bedende yarattığı haz ve rahatlama yaratan duyumlara açıklık ile beraber nefesi izleme halindeki yumuşak ve kararlı tavır bizi ehilce nefeslerimizi izlemek için destekler. Meditatör gibi hissedip, meditasyon "yapmadığımız", sadece nefesle olmayı araştırdığımız bu meditasyonu temel nefes farkındalığı meditasyonu olarak kullanmak her seviyeye uygun bir uygulamadır. Nefesleri asker gibi çok ciddi bir tavırla gözetleme alışkanlığı olanlara da bu tavrı hatırlamak çok iyi gelecek.

Gün içinde zorlayıcı duygu, deneyim, hallerde uygulayabileceğimiz 10 dakikalık şefkatli bir mola. Akışı bu formal meditasyonla öğrendikten sonra zamanını ve içeriğini kendinize göre ayarlayabilir ve zorlandığınız zamanlarda ihtiyaç duydukça hatırlayabilirsiniz.