Bach & Co

Podcast over Bach, aflevering 69

Voor deze aflevering hebben we Jan-Willem Rozenboom als gast uitgenodigd. Naast zijn activiteiten in het populaire genre als pianist van Guus Meeuwis, is Jan-Willem klassiek pianist. Ongeveer 10 jaar geleden heeft hij voor het eerst een tournee gedaan met de Goldberg Variaties, en heeft hij een CD met dit werk van J.S. Bach uitgebracht. Hij had zich toen voorgenomen om na 10 jaar een nieuwe tournee te organiseren met opnieuw de Goldberg Variaties. In de komende maanden toert hij dus opnieuw door het land.
Fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
0. Tune Bach & Co
Uit: Sonate voor viool en klavecimbel nr.4 in c-klein, BWV 1017: (Largo)
Janine Jansen & Friends
Guus Meeuwis en Jan-Willem Rozenboom
1. Brabant
Johann Sebastian Bach
uit: Goldberg Variaties, BWV 988
(CD eigen uitgave JW Rozenboom, opname: juli 2014, Chapel Studio, Tilburg):
2. Aria
3. Variatie 13
4. Variatie 14
5. Variatie 15
6. Variatie 30 Quodlibet
7. Aria da Capo
Uit: Matthäus Passion, BWV 244
8. Aus Liebe Will Mein Heiland Sterben
Soprano Aria (transcriptie voor piano: JW Rozenboom)
(CD: Seven Transciptions, Opname: dec. 2021, Concertzaal Tilburg, Jan-Willem Rozenboom)
Check de website jwrozenboom.nl voor meer informatie en de concertagenda
 
(uitgelichte foto: via jwrozenboom.nl)

Podcast over Bach. Aflevering 68: In memoriam Eduard van Hengel

Na aanleiding van het overlijden van Eduard van Hengel, op 5 september 2024, herhalen we het gesprek dat we in 2021 met hem en zijn vrouw Ria hadden.
Aanleiding voor deze bijzondere ontmoeting was de mooie website van Eduard, met heel veel informatie over de vocale werken van Johann Sebastian Bach, die na eigen onderzoek door hem bij elkaar gebracht en geordend is. Het is een schatkamer voor liefhebbers van cantates en de Passionen van Bach. Door zijn onderzoek maakte Eduard de rijkdom van Bach inzichtelijk. Bij ‘Geen dag zonder Bach’ maken we bij de samenstelling van onze programma’s hier dankbaar gebruik van.
Eduard’s vrouw Ria heeft de teksten van veel cantates van Johann Sebastian Bach naar het Nederlands vertaald. Ria vertelde over haar aanpak, en Eduard leidde ons met fragmenten van de losse cantatedelen langs cantate ‘Du Friedefürst, Herr Jesu Christ’, BWV 116 en ontleedde deze cantate voor ons. Een interessant verhaal. Pak tijdens het luisteren meteen de informatie op zijn website erbij, met alles over BWV 116.
En Ria was steeds stellig, dat ondanks de vele vertalingen van haar hand op de site: het Eduard’s website is! Wij vinden het een monument.
 
0. Tune Bach & Co
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
Uit Sonate voor viool en klavecimbel nr.4 in c-klein, BWV 1017: Siciliano (Largo)
Janine Jansen & Friends
Uit cantate “Du Friedefürst, Herr Jesu Christ”, BWV 116:
1. Choral – Du Friedefürst, Herr Jesu Christ
2. Aria (alt) – Ach, Unaussprechlich Ist Die Not
Elvira Bill, alt
3. Recitatief (tenor) – Gedenke Doch, O Jesu
Julius Pfeifer, tenor
4. Terzett (sopraan, tenor, bas) – Ach, Wir Bekennen Unsre Schuld
Miriam Feuersinger, sopraan. Julius Pfeifer, tenor. Stephan MacLeod, bas.
5. Recitatief (alt) – Ach, Laß Uns Durch Die Scharfen Ruten
Elvira Bill, alt
6. Choral – Erleucht Auch Unser Sinn Und Herz
Alle fragmenten en delen zijn uitgevoerd door het orkest en koor van de J.S. Bach-Stiftung St. Gallen olv. Rudolf Lutz.
 
Foto: Eduard van Hengel in NRC
 

Podcast over Bach
Aflevering 67

In deze aflevering zijn de Peter Kooij (bas), en zijn vrouw de Margot Oitzinger (alt) te gast. Peter wordt binnenkort 70, en wilde ter gelegenheid van zijn verjaardag nog eenmaal alle solo cantates voor zowel bas als alt op deze bijzondere dubbel CD samenbrengen:
Complete Solo Cantatas for Alto and Bass.
Hierop worden Peter en Margot begeleid door L’Orfeo Barockorchester olv. Michi Gaigg.
Vlak voor de opnamen werd de organist ziek, maar gelukkig kon Jan Jansen (tevens Peter Kooij’s zwager) snel invallen. En met wat voor resultaat!

Peter en Margot wilde graag in Bach & Co hun CD nader toelichten, en het werd een bijzonder gesprek met fragmenten van de CD. Deze podcastaflevering is tevens het startpunt van de Peter Kooij week in Geen dag zonder Bach op de Concertzender. Met op elke werkdag van 13.00 -14:00 uur een cantate die op deze prachtige CD staat.
Met fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685 – 1750)
0. Tune Bach & Co
Uit: Sonate voor viool en klavecimbel nr.4 in c-klein, BWV 1017: (Largo)
Janine Jansen & Friends
Van de CD: Complete Solo Cantatas for Alto and Bass
L’Orfeo Barockorchester, olv. Michi Gaigg
Margot Oitzinger, alto / mezzo soprano
Peter Kooij, bass / baritone
Jan Jansen, orgel
1. Uit: Der Friede sei mit dir, BWV 158
Aria con Corale – Welt ade ich bin dein müde
2. Uit: Vergnügte Ruh’ beliebte Seelenlust, BWV 170
Aria – Vergnügte Ruh’ beliebte Seelenlust
3. Uit: Ich will den Kreuzstab gerne tragen, BWV 56
Aria – Ich will den Kreuzstab gerne tragen
4. Uit: Gott soll allein mein Herze haben, BWV 169
Aria – Stirb in mir Welt und all deine Liebe
5. Uit: Ich habe genung, BWV 82
Aria – Ich habe genung
6. Uit: Widerstehe doch der Sünde, BWV 54
Aria – Widerstehe doch der Sünde

Podcast over Bach
Aflevering 66

In deze aflevering is Jaap van der Does te gast.
Jaap heeft onderzoek gedaan naar de bijbelfragmenten, die J.S. Bach heeft gebruikt voor zijn kerkcantates en heeft deze gerubriceerd in ondermeer een mooi handzaam boekje, met de titel:
Luthers Lectionarium,
Bijbelfragmenten bij Johann Sebastian Bachs cantates.
Jaap noemt zichzelf een Historisch Geïnformeerde Luisteraar, is filosoof en vertelt over zijn onderzoek.
Het is mogelijk om via zijn website meer informatie te krijgen, het boekje als pdf gratis te downloaden of tegen kleine vergoeding een boekje te bestellen.
Met fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685 – 1750)
0. Tune Bach & Co
Uit: Sonate voor viool en klavecimbel nr.4 in c-klein, BWV 1017: (Largo)
Janine Jansen & Friends
Martin Luther (1483 – 1546)
1. Mit Fried und Freud fahr ich dahin
Heinrich Schütz: Musikalische Exequien
Vox Luminis, Lionel Meunier
Joachim Burmeister (1564 – 1629)
2. Christe du lamm gottes (Agnus Dei)
Stimmwerck
Johann Sebastian Bach
3. Uit: Das Orgel-Büchlein
No 21, Christe du Lamm Gottes, BWV 619
Ton Koopman, orgel
4. Uit: Herr Jesu Christ, wahr’ Mensch und Gott, BWV 127
Aria/ Die Seele Ruht In Jesu Handen (Soprano)
Chor & Orchester Der J.S. Bach-Stiftung, Rudolf Lutz
Julia Doyle, Sopran
5. Uit: Johannes Passion, BWV 245 – 1725 versie
No. 40 – Christe, Du Lamm Gottes
Collegium Vocale Gent olv. Philippe Herreweghe
 
(Uitgelichte foto: Plafond van de Thomaskirche, Leipzig, via thomaskirche.org)

Podcast over Bach, aflevering 65
‘Bach en de Dood’ – deel 11

In deze aflevering een saluut aan collega en vriend Thijs Bonger, die overleden is op 4 juni 2024.
Verder in deze aflevering de afsluiting van de reeks over ‘Bach en de Dood’, over de Ars moriendi, de stervenskunst. Deze afsluiting is enige tijd geleden al opgenomen.
 
Met fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685 – 1750)
0. Tune Bach & Co Uit: Sonate voor viool en klavecimbel nr.4 in c-klein, BWV 1017: (Largo) Janine Jansen & Friends
Wolfgang Amadeus Mozart (1756 – 1791)
1. uit: Così fan tutte K 588 – Act 1 – Terzettino – Soave sia il vento (Fiordiligi Dorabella Don Alfonso) – Christa Ludwig – Elisabeth Schwarzkopf – Heinrich Schmidt – Karl Böhm – Philharmonia Orchestra, Walter Berry
Johann Sebastian Bach
2. Uit: Ich hatte viel Bekümmernis, BWV 21
Aria (Soprano) “Seufzer, Tränen, Kummer, Not”
Chor & Orchester Der J.S. Bach-Stiftung, Rudolf Lutz
Dorothee Mields, sopraan
3. Uit: Liebster Jesu, mein Verlangen, BWV 32
Aria (Soprano, Bass) ” Nun Verschwinden Alle Plagen”
Chor & Orchester Der J.S. Bach-Stiftung, Rudolf Lutz
Miriam Feuersinger, sopraan; Markus Volpert, bas
Uit: Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit (Actus Tragicus), BWV 106
4. Sonatina
5. Chorus “Gottes Zeit Ist Die Allerbeste Zeit”
6. Aria “Bestelle Dein Haus; Denn Du Wirst Sterben”
Uit: Nach dir, Herr, verlanget mich, BWV 150
7. Aria “Doch Bin Und Bleibe Ich Vernügt” 8. Aria “Zedern Müssen Von Den Winden”
Vox Luminis – Lionel Meunier
Uit: Oster-Oratorium: Kommt, eilet und laufet, ihr flüchtigen Füße, BWV 249
9. Sanfte Soll Mein Todeskummer
Ian Bostridge & Europe Galante olv Fabio Biondi
(uitgelichte foto: Dorothée Mields – foto: Annelies van der Vegt)

Podcast over Bach, afl. 64
Thijs Bonger over Joseph Haydn, deel 2
In deze aflevering is Thijs Bonger te gast. Thijs is collega programmamaker bij de Concertzender en waar wij Johann Sebastian Bach’s leven en muziek proberen te doorgronden, is Thijs in zijn programma’s vooral gefocust op de muziek en het leven van Joseph Haydn. Het stond al veel te lang op ons lijstje om Thijs een keertje voor Bach & Co uit te nodigen.
Govert Jan Bach was helaas verhinderd; de laatste aflevering van een podcast in twee delen over Haydn: Bonger & Co
 
Fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685 – 1750)
0. Tune Bach & Co Uit: Sonate voor viool en klavecimbel nr.4 in c-klein, BWV 1017: (Largo) Janine Jansen & Friends
Joseph Haydn (1732 – 1809)
1. 1e deel uit Strijkkwartet in D gr. op. 64 nr. 5 ‘Lerchen’
door Quatuor Ebène
2. Finale uit Strijkkwartet in D gr. op. 64 nr. 5 ‘Lerchen’
door Quatuor Ebène
3. 2e deel uit Strijkkwartet in g kl. op. 74 nr. 3
door Hagen Quartet.
4. Agnus Dei uit Mis in Es gr. ‘Grosse Orgelmesse’, Hob. XXII:4
Collegium Musicum 90 Choir, Richard Hickox, Collegium Musicum 90, Susan Gritton, Louise Winter, Mark Padmore, Stephen Varcoe & Ian Watson
5. L’anima del filosofo ossia Orfeo ed Euridice. Act II, Cavatina ‘Del mio core il voto estemo’, Euridice. Door sopraan Patricia Petibon en Concerto Köln onder Daniel Harding.
6. Andante con variazioni in f kl. Hob. XVII:6 door pianiste Ragna Schirmer.
7. Idem: einde
8. 1e deel uit Strijkkwartet in Bes gr. op. 76 nr. 4 ‘Sonnenaufgang’ door het Carmina Quartett.
9. inleiding tot Die Schöpfung door Capella Augustina onder Andreas Spering

Wolfgang Amadeus Mozart (1756 – 1791)
10. uit: Così fan tutte K 588 – Act 1 – Terzettino – Soave sia il vento (Fiordiligi Dorabella Don Alfonso) – Christa Ludwig – Elisabeth Schwarzkopf – Heinrich Schmidt – Karl Böhm – Philharmonia Orchestra, Walter Berry
11. Andante uit Sonate voor twee piano’s in D gr, KV 448 door pianisten Radu Lupu en Murray Perahia

Podcast over Bach, afl 63
Thijs Bonger over Joseph Haydn, deel 1

In deze aflevering is Thijs Bonger te gast. Thijs is collega-programmamaker bij de Concertzender en waar wij Johann Sebastian Bach’s leven en muziek proberen te doorgronden, is Thijs in zijn programma’s vooral gefocust op de muziek en het leven van Joseph Haydn.
Het stond al veel te lang op ons lijstje om Thijs een keertje voor Bach & Co uit te nodigen.
Govert Jan Bach was helaas verhinderd; een eerste aflevering van een podcast in twee delen over Haydn: Bonger & Co.
 
 
Fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685 – 1750)
0. Tune Bach & Co
Uit: Sonate voor viool en klavecimbel nr.4 in c-klein, BWV 1017: (Largo)
Janine Jansen & Friends
1. Gigue uit Partita nr. 1 Bes gr. BWV 825
Maria Joao Pires, piano
2. Aria ‘Die Seele ruht in Jesu Händen’ uit Cantate BWV 127
Hannah Morrison (sopraan) en Ricercar Consort onder Philippe Pierlot
3. Sarabande uit Engelse Suite nr. 3 in g kl. BWV 808
Maria Joao Pires, piano
Joseph Haydn (1732 – 1809)
4. Finale uit Symfonie in g kl. nr. 39
Austro-Hungarian Haydn Orchestra onder Adam Fischer
Wolfgang Amadeus Mozart (1756 – 1791)
5. 1e deel uit Symfonie in g kl. nr. 25 KV 183
Academy Of St. Martin-In-The-Fields onder Neville Marriner
Joseph Haydn
Strijkkwartet in f kl. op. 20 nr. 5
6. 1e deel
7. Finale
Auryn Quartet
uit: Symfonie in fis kl. nr. 45 ‘Abschiedssymphonie’
8. Finale
9. 1e deel
Austro-Hungarian Haydn Orchestra onder Adam Fischer
10. Finale uit Strijkkwartet in Es gr. op. 33 nr. 2 ‘The Joke’
Appónyi Quartett
11. 1e deel uit Strijkkwartet in Bes gr. op. 50 nr.1
Tokyo String Quartet
Ludwig van Beethoven (1770 – 1827)
12. 1e deel uit Strijkkwartet in F gr. op. 18 nr. 1
Belcea Quartet
Joseph Haydn
13. 2e deel uit Strijkkwartet in C gr. op. 54 nr. 2
Dudok Kwartet
 
Uitgelichte afbeelding: Joseph Haydn, portret door Thomas Hardy

Podcast over Bach, aflevering 62
‘Bach en de Dood’ – deel 10

In de afleveringen van Bach & Co | Bach en de Dood onderzoeken we hoe de mensen in de tijd van Johann Sebastian Bach omgingen met de dood.
In de nadagen van Bach’s leven stellen we vast dat zijn veerkracht steeds groter wordt als hij ook bij tegenslagen bijna vrolijke muziek gaat componeren, alsof hij in zijn leven genoeg gerouwd heeft. En dan wordt Johann Sebastian Bach langzaam blind. Een ramp voor een componist die z’n muziek moet opschrijven. In 1750 was het gezichtsvermogen van Bach zo achteruitgegaan dat hij besloot zich te laten opereren. Hij koos voor ‘chevalier’ John Taylor, oogchirurg en fameus kwakzalver. Hij werd in korte tijd maar liefst twee keer geopereerd maar werd volledig blind. Na de tweede ingreep ontwikkelde Bach meerdere complicaties, waaronder hoge koorts en een bacteriële infectie. Het ziekbed werd een sterfbed. Bach liet het koraal ‘Wenn wir in höchsten Nöten sein’ op klavecimbel spelen, en gaf aanwijzingen voor veranderingen en zo componeerde hij z’n laatste werk. Met ‘Vor deinen Thron tret’ ich’ componeert hij zich letterlijk de hemel in.

Fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
0. Tune Bach en de Dood
Uit: Ich Hatte Viel Bekümmernis, BWV 21
– Sinfonia
Akademie Für Alte Musik Berlin olv. Bernhard Forck
Isabelle Faust, viool
1. Choral – Wenn wir in höchsten Nöten sein, BWV 668a
Masaaki Suzuki, klavecimbel
2. Vor deinen Thron tret’ ich – BWV 668
Daniel Taylor
3. Uit: Messe h-Moll, BWV 232
XXI. Credo “Et expecto” (Chor)
Chor & Orchester Der J.S. Bach-Stiftung, olv Rudolf Lutz
4. Uit: Bach Musikalisches Opfer, BWV 1079
– 1. Largo
Krijn Koetsveld, Netherlands Bach Ensemble
5. Fürchte dich nicht, ich bin bei dir, BWV 228
Solomon’s Knot
6. Uit: Die Kunst der Fuge, BWV 1080
– Fuga a 3 Soggetti
Masaaki Suzuki, klavecimbel
7: Uit: Die Kunst der Fuge, BWV 1080
– Contrapunctus 1
Stephen Limbaugh, Virus TI Synthesizer
8. Uit: Ich Habe Genug, BWV 82
Aria/ Ich Freue Mich Auf Meinen Tod
Capricornus Consort Basel olv Peter Barczi
Miriam Feuersinger – sopraan
Uit: Messe h-Moll, BWV 232
9. XXVII. Agnus Dei (Alt)
10. XXVIII. Dona nobis pacem (Chor)
Chor & Orchester Der J.S. Bach-Stiftung, olv Rudolf Lutz
Alex Potter, Altus

Podcast over Bach, aflevering 61
‘Bach en de Dood’ – deel 9

In de komende afleveringen van Bach & Co onderzoeken we hoe de mensen in de tijd van Johann Sebastian Bach omgingen met de dood. Deze 11-delige reeks hebben we even moeten onderbreken i.v.m. de Passietijd en onze afleveringen met Nikolaus Matthes en zijn Markus Passion.
1731. Bach sluit naar wat we aannemen zijn passionendrieluik af met de Markus Passion. In de afgelopen afleveringen hebben we Nikolaus Matthes als gast gehad, en vastgesteld dat we eigenlijk niet met zekerheid weten of Bach ooit de Markus Passion heeft gecomponeerd. Het is een aanname. Musicologen gaan er van uit dat Bach hiervoor de muziek van de Trauerode (BWV 198) hergebruikte. Matthes heeft een geheel nieuwe Markus Passion gecomponeerd op de tekst van Pikander, en zelfs hij laat de Trauerode duidelijk terugkomen in zijn nieuw gecomponeerde Markus Passion. In de nadagen van Bach’s leven stellen we vast dat zijn veerkracht steeds groter wordt als hij ook bij tegenslagen bijna vrolijke muziek gaat componeren, alsof hij in zijn leven genoeg gerouwd heeft.
 
Fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
0. Tune Bach en de Dood
Uit: Ich Hatte Viel Bekümmernis, BWV 21
– Sinfonia
Akademie Für Alte Musik Berlin olv. Bernhard Forck
Isabelle Faust, viool
Nikolaus Matthes (*1981)
1. Jesu, geh zu deiner Pein
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
Uit: Laß, Fürstin, laß noch einen Strahl (Trauer-Ode), BWV 198
2. – Lass, Fürstin, Lass Noch Einen Strahl
3. – Der Ewigkeit Saphirnes Haus
Tenor: Gerd Türk;
Bach Collegium Japan, Masaaki Suzuki
Uit: Messe h-Moll, BWV 232
4. I. Kyrie “Kyrie eleison” (Chor)
Chor & Orchester Der J.S. Bach-Stiftung, olv Rudolf Lutz
Uit: Weihnachtsoratorium, BWV 248
5. – Part 1/ Jauchzet, Frohlocket, Auf, Preiset Die Tage
6. – Part 4/ Immanuel, O Susses Wort
Chor & Orchester Der J.S. Bach-Stiftung, olv Rudolf Lutz
Miriam Feuersinger, Sopraan
Tobias Wicky, Bas
Uit: Messe h-Moll, BWV 232
7. XX. Credo “Confiteor” (Chor)
8. XXVII. Agnus Dei (Alt)
Chor & Orchester Der J.S. Bach-Stiftung, olv Rudolf Lutz
Alex Potter, Altus
Uit: Goldberg Variations, BWV 988
9. – Variatio 1
Mahan Esfahani, klavecimbel

Podcast over Bach, aflevering 60
Markus Passion van Nikolaus Matthes, deel 2

In deze aflevering een gesprek met de Zwitserse componist en musicoloog Nikolaus Matthes. Matthes heeft een paar jaar gewerkt aan een geheel nieuwe versie van de Markus Passion gebaseerd op de bestaande tekst van Picander, die Bach ook gebruikte voor zijn Markus Passion. Maar Matthes heeft juist nieuwe muziek gecomponeerd en met een zeer verrassend resultaat. Hoewel het voor Matthes geen doel was om een reconstructie te maken, is hij opgegroeid met de muziek van Bach. Hij heeft daarnaast internationale solisten gekozen die juist veel te horen zijn bij uitvoeringen van werken van Johann Sebastian Bach. En bij het componeren van de nieuwe muziek, was het evangelie van Markus en was de tekst van Picander zijn leidraad. De invloeden van Bach, het idioom van Bach, is duidelijk te horen. Een zeer verrassend werk vinden wij.
Fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
0. Tune Bach & Co
Uit: Sonate voor viool en klavecimbel nr.4 in c-klein, BWV 1017: (Largo)
Janine Jansen & Friends
Nikolaus Matthes (1981)
Uit: Matthes Markus Passion:
1. 37a REZITATIV Er pflegete aber ihnen auf das Oster-Fest
2. 37b CHOR Creutzige ihn – I
3. 37c REZITATIV Pilatus aber sprach zu ihnen
4. 37d CHOR Creutzige ihn – II
5. 43a REZITATIV Und es war um die dritte Stunde
6. 43b CHOR Pfui dich, wie fein zerbrichst du den Tempel
7. 43c REZITATIV Desselben gleichen die Hohen-Priester
8. 43d CHOR Er hat andern geholffen
9. 43e REZITATIV Und die mit ihm gecreutziget waren
10. 44 CHORAL Keinen hat GOtt verlassen
11. 47d SINFONIA
12. 50 CHORUS Bey deinem Grab und Leichen-Stein
13. 13 ARIE – Bariton Ich lasse dich, mein JEsu, nicht
14. 36 ARIE – Bariton Will ich doch gar gerne schweigen
Koor en orkest: Gli Aspetti, olv Nikolaus Matthes. Maya Boog, sopraan; Annekathrin Laabs, alt; Daniel Johannsen en Georg Poplutz, tenoren en evangelisten (deze passion heeft twee evangelisten!); Matthias Helm, bas; Daniel Pérez, bas (Jezus).

Podcast over Bach, aflevering 59. Markus Passion – Nikolaus Matthes, deel 1.

In deze aflevering een gesprek met de Zwitserse componist en musicoloog Nikolaus Matthes. Matthes heeft een paar jaar gewerkt aan een geheel nieuwe versie van de Markus Passion gebaseerd op de bestaande tekst van Picander, die Bach ook gebruikte voor zijn Markus Passion. Maar Matthes heeft juist nieuwe muziek gecomponeerd en met een zeer verrassend resultaat. Hoewel het voor Matthes geen doel was om een reconstructie te maken, is hij opgegroeid met de muziek van Bach. Hij heeft daarnaast internationale solisten gekozen die juist veel te horen zijn bij uitvoeringen van werken van Johann Sebastian Bach. En bij het componeren van de nieuwe muziek, waren het evangelie van Markus en de tekst van Picander zijn leidraad. De invloeden van Bach, het idioom van Bach, is duidelijk te horen. Een zeer verrassend werk vinden wij.
Fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
0. Tune Bach & Co
Uit: Sonate voor viool en klavecimbel nr.4 in c-klein, BWV 1017: (Largo)
Janine Jansen & Friends
Nikolaus Matthes (1981)
Uit: Matthes Markus Passion:
1. 01 CHORUS Geh, Jesu, geh zu deiner Pein
2. 04 REZITATIV Jesus aber sprach Lasset sie zufrieden
3. 05 CHORAL Mir hat die Welt trueglich gericht
4. 09 ARIE – Tenor Mein Heyland, dich vergess ich nicht
5. 21 ARIE – Alt Falsche Welt, dein schmeichelnd Kuessen
6. 25 CHORAL Ich will hier bey dir stehen
7. 27a REZITATIV Und sie fuehreten JESUM zu dem Hohen-Priester
8. 27b CHOR Wir haben gehoeret, dass er sagete
9. 27c REZITATIV Aber ihr Zeugniss stimmete noch nicht ueberein
Koor en orkest van Gli Aspetti olv Nikolaus Matthes
Maya Boog, sopraan; Annekathrin Laabs, alt; Daniel Johannsen en Georg Poplutz, tenoren en evangelisten (deze passion heeft twee evangelisten!); Matthias Helm, bas; Daniel Pérez, bas (Jezus)
 
(Uitgelichte foto: Bettina Brotbek Fotografie)

Podcast over Bach, aflevering 58
‘Bach en de Dood’ – deel 8

In de komende afleveringen van Bach & Co onderzoeken we hoe de mensen in de tijd van Johann Sebastian Bach omgingen met de dood.
1727.
Bach componeert de Leipziger solo cantate voor bas: ‘Ich habe genung’, BWV 82.
We noemen het de voltooid leven cantate van Bach. In deze aflevering luisteren we naar de cantate en proberen deze te doorgronden in het licht van hoe Bach met de dood omging.
De aria ‘Schlummert ein’, als rustpunt via een slaapliedje, als overgave aan dood. Een van de mooiste aria’s van Johann Sebastian Bach naar ons oordeel.
Fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
0. Tune Bach en de Dood
Uit: Ich Hatte Viel Bekümmernis, BWV 21
– Sinfonia
Akademie Für Alte Musik Berlin olv. Bernhard Forck
Isabelle Faust, viool
Uit de cantate ‘Ich have genung’, BWV 82:
1. Aria “Ich Habe Genug”
2. Recitativo/ Ich Habe Genug! Mein Trost Ist Nur Allein
3. Aria/ Schlummert Ein, Ihr Matten Augen
4. Recitativo/ Mein Gott! Wann Kommt Das Schöne Nun!
5. Aria/ Ich Freue Mich Auf Meinen Tod
Le Concert Lorain olv. Stephan Schultz
Christoph Prégardien, bariton
 
Uit de cantate ‘Ich have genung’, BWV 82a:
6. Aria/ Schlummert Ein, Ihr Matten Augen
7. Aria/ Ich Freue Mich Auf Meinen Tod
Capricornus Consort Basel olv. Peter Barczi
Miriam Feuersinger – sopraan
https://www.eduardvanhengel.nl/werken/BWV_82
8. Uit: “Laß, Fürstin, laß noch einen Strahl”, BWV 198:
I. Coro “Laß, Fürstin, laß noch einen Strahl”
Collegium Vocale Gent olv Philippe Herreweghe
(uitgelichte afbeelding: Christoph Prégardien, foto: Jean-Baptiste Millot)

Podcast over Bach, aflevering 57
‘Bach en de Dood’ – deel 7
In de komende afleveringen van Bach & Co onderzoeken we hoe de mensen in de tijd van Johann Sebastian Bach omgingen met de dood.
Bij het maken van de Matthäus Passion ondervond Bach veel weerstand van de gemeenteraad van Leipzig. Het mocht niet te ‘Operahaft’ zijn, en belangrijk, het moest de kerkgangers aanzetten tot berouw, tot tranen. Hoe verwerkt Bach het sterven in her relaas van Mattheus?
Fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
0. Tune Bach en de Dood
Uit: Ich Hatte Viel Bekümmernis, BWV 21
– Sinfonia
Akademie Für Alte Musik Berlin olv. Bernhard Forck
Isabelle Faust, viool
Uit de Mathäus Passion, BWV 244:
1 – 01. Chor. “Kommt, ihr Töchter, helft mir klagen”
2 – 19. Recitative and Chorale. “O Schmerz, hier zittert das gequälte Herz” (Tenor)
3 – 20. Aria and Chorus. “Ich will bei meinem Jesu wachen” (Tenor)
4 – 18. Recitative. “Da kam Jesus mit ihnen zu einem Hofe” (Evangelist, Jesus)
5 – 06. Aria. “Buss und Reu” (Alt)
6 – 52. Arie. “Können Tränen meiner Wangen” (Alt)
7 – 57. Arie. “Komm, süsses Kreuz” (Bass)
8 – 60. Arie und Chor. “Sehet, Jesus hat die Hand” (Alt) 9 – 61. Rezitativ und Chor. “Und von der sechsten Stunde an” (Evangelist, Jesus) 10- 62. Choral. “Wenn ich einmal soll scheiden”
11- 65. Arie. “Mache dich, mein Herze, rein” (Bass) 12- 67. Rezitativ und Chor. “Nun ist der Herr zur Ruh gebracht” (Bass, Tenor, Alt, Sopran) 13- 68. Chor. “Wir setzen uns mit Tränen nieder”
Chor & Orchester Der J.S. Bach-Stiftung, Rudolf Lutz
Sopran: Joanne Lunn
Alt/Altus: Margot Oitzinger
Tenor: Charles Daniels
Bass: Peter Harvey, Wolf Matthias Friedrich
https://www.eduardvanhengel.nl/werken/BWV_244
13. Uit: “Ich Habe Genug”, BWV 82
– Arie, Ich Habe Genug (Bass)
Dunedin Consort – John Butt
Bass: Matthew Brook
 
(uitgelichte afbeelding: De kruisafneming door Peter Paul Rubens, foto: Remi Jouan)

Podcast over Bach, aflevering 56
‘Bach en de Dood’ – deel 6
In de komende afleveringen van Bach & Co onderzoeken we hoe de mensen in de tijd van Johann Sebastian Bach omgingen met de dood.
We kijken hoe Johann Sebastian Bach de dood benadert met de Johannes Passion.
Fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
0. Tune Bach en de Dood
Uit: Ich Hatte Viel Bekümmernis, BWV 21
– Sinfonia
Akademie Für Alte Musik Berlin olv. Bernhard Forck
Isabelle Faust, viool
1.uit: Violin Partita #2 In D Minor, BWV 1004
– Ciaccona & koraal fragmenten
CD: Morimur
The Hilliard Ensemble – Christoph Poppen
2. Gottfried Heinrich Stölzel (1690 –1749)
– Bist du bei mir’, BWV 508 (Aria)
CD: Bach Arias
Kammerorchester Basel – Julia Schröder
Nuria Rial, sopraan
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
3. uit: Johannes-Passion, BWV 245
– Herr, Unser Herrscher – Chor
– Betrachte, Meine Seel – Arioso (B)
– Zerfließe, Mein Herze – Arie (S)
– Und Chor/ Mein Teurer Heiland – Arie (B)
– Ruht Wohl, Ihr Heiligen Gebeine – Chor
– Acht Herr, Lass Dein Lieb Engelein – Choral
Chor & Orchester Der J.S. Bach-Stiftung, Rudolf Lutz
Sopran: Julia Doyle
Altus: Alex Potter
Tenor: Daniel Johannsen
Bass: Matthias Helm
https://www.eduardvanhengel.nl/werken/BWV_245
 

Podcast over Bach, aflevering 55
‘Bach en de Dood’ – deel 5
In de komende afleveringen van Bach & Co onderzoeken we hoe de mensen in de tijd van Johann Sebastian Bach omgingen met de dood.
Maarten Luther stelt dat je klaar moet zijn voor het moment dat je gaat sterven. Hoe verwerkte Bach de dood in z’n narratief en muziek?
In deze aflevering staat cantate: ‘Komm, du süsse Todesstunde’, BWV 161 centraal. Deze cantate is een van Bachs vroege cantates, voor het eerst uitgevoerd op 27 sep 1716 in Weimar.
Fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
0. Tune Bach en de Dood
Uit: Ich Hatte Viel Bekümmernis, BWV 21
1. Sinfonia
Akademie Für Alte Musik Berlin olv. Bernhard Forck
Isabelle Faust, viool
1. Komm, du süsse Todesstunde, BWV 161
I Aria Komm, du süße Todesstunde
II Recitativo Welt deine Lust ist Last
III Aria Mein Verlangen
IV Recitativo Der Schluß ist schon gemacht
V Chorus Wenn es meines Gottes Wille
VI Choral Der Leib zwar in der Erden
CD: J.S. Bach: Christus, Der Ist Mein Leben
Collegium Vocale Gent, Philippe Herreweghe
Alto: Matthew White; Tenor: Hans Jörg Mammel
2. uit: Violin Partita #2 In D Minor, BWV 1004
Ciaccona
CD: Hilary Hahn Plays Bach
Hilary Hahn, viool
3. ‘Bist du bei mir’, BWV 508 (Aria)
CD: Bach Arias
Kammerorchester Basel – Julia Schröder
Nuria Rial, sopraan
 

Podcast over Bach, aflevering 54
‘Bach en de Dood’ – deel 4
In deze afleveringen van Bach & Co onderzoeken we hoe de mensen in de tijd van Johann Sebastian Bach omgingen met de dood.
Maarten Luther stelt dat je klaar moet zijn voor het moment dat je gaat sterven. Hoe verwerkte Bach de dood in z’n narratief en muziek?
In deze aflevering staat cantate ‘Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit’, BWV 106 (‘Actus Tragicus’) centraal.
Deze cantate is een van de eerste cantates die Johann Sebastian Bach maakte. En eigenlijk is dit werk al meteen niet meer te evenaren en grandeur. Het is van een ongelooflijke schoonheid, die als je niet gelooft, je toch een beetje gaat geloven, aldus Govert Jan Bach.
Fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
0. Tune Bach en de Dood
-Uit Ich Hatte Viel Bekümmernis, BWV 21: 1. Sinfonia
Isabelle Faust, viool. Akademie für Alte Musik Berlin olv. Bernhard Forck
1. Uit cantate “Gottes Zeit ist die Allerbeste Zeit” in Es-groot, BWV 106 “Actus Tragicus”
-I. Sonatina
-II.a. Chorus “Gottes Zeit Ist Die Allerbeste Zeit”
-II.b. Arioso “Ach, Herr, Lehre Uns Bedenken”
-II.c. Aria “Bestelle Dein Haus; Denn Du Wirst Sterben”
-II.d. Chorus “Es Ist Der Alte Bund”
Vox Luminis olv. Lionel Meunier
2. Uit “Actus Tragicus” BWV 106
-II.d. Chorus “Es ist der alte Bund” / aria “Es ist der alte Bund”
Marcus Klein, jongenssopraan. Marius van Altena, tenor. Max van Egmond, bas. Collegium Vocale Gent, Hanover Boys’ Choir en Leonhardt-Consort olv. Gustav Leonhardt
3. Uit “Actus Tragicus” BWV 106
-III.a. Aria “In Deine Hände Befehl Ich Meinen Geist”
-III.b. Arioso & Chrorale “Heute Wirst Du Mit Mir Im Paradies Sein”
-IV. Chorus (Chorale) “Glorie, Lob, Ehr Und Herrlichkeit”
Vox Luminis olv. Lionel Meunier
Lees hier meer over cantate BWV 106.
4. Uit vioolpartita nr. 2 in d-klein, BWV 1004
-V Chaconne (kort fragment)
Frank Peter Zimmermann, viool
 
Op foto: beeld jonge Bach in Arnstadt

Podcast over Bach, aflevering 53
‘Bach en de Dood’ – deel 3

In de komende afleveringen van Bach & Co onderzoeken we hoe de mensen in de tijd van Johann Sebastian Bach omgingen met de dood. 
Maarten Luther stelt dat je klaar moet zijn voor het moment dat je gaat sterven. Hoe verwerkte Bach de dood in z’n narratief en muziek?
Luisterend naar cantate BWV 131: Aus der Tiefen rufe ich, Herr, zu Dir, proberen we vast te stellen hoe Bach de theologie verwerkt in z’n muziek. De tekst van de cantate is gebaseerd op Luther’s Duitse versie van Psalm 130. De cantate is geschreven ter gelegenheid van de herdenking van de grote brand van Mühlhausen, waarbij honderden houten huizen verbrandden en vele slachtoffers vielen. Met deze vroege cantate van Johann Sebastian wordt duidelijk dat hij al op 23 jarige leeftijd alle technieken meester is, en weet hoe met de muziek te troosten en zelfs weer opluchting te bieden. De perfecte rouwverwerking.
 
Fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
0. Tune Bach en de Dood
Uit: Ich Hatte Viel Bekümmernis, BWV 21
1. Sinfonia
Akademie Für Alte Musik Berlin olv. Bernhard Forck
Isabelle Faust, viool
1. Psalm 130, Aus tiefer Not schrei ich zu dir
Festliches Reformationskonzert –
Thüringischer Akademischer Singkreis-
Weimarer Barock-Ensemble olv Wolfgang Unger
2. Uit cantate: Aus Der Tiefen Rufe Ich, Herr, Zu Dir, BWV 131
I. Chorus “Aus Der Tiefen Rufe Ich, Herr, Zu Dir”
II. Arioso & Chorale “So Du Willst, Herr, Sünde Zurechnen”
III. Chorus “Ich Harre Des Herrn, Meine Seele Harret”
IV. Aria & Chorale “Meine Seele Wartet Auf Den Herrn”
V. Chorus “Israel Hoffe Auf Den Herrn”
Vox Luminis olv. Lionel Meunier

Johann Bach (1604 – 1673)
3. Unser Leben ist ein Schatten auf Erden
Festliches Reformationskonzert –
Thüringischer Akademischer Singkreis-
Weimarer Barock-Ensemble olv Wolfgang Unger
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
4. Uit: Gottes Zeit Ist Die Allerbeste Zeit In E-Flat Major, BWV 106 “Actus Tragicus”
I. Sonatina
Vox Luminis olv. Lionel Meunier
 
(uitgelichte afbeelding:  Standbeeld van de jonge Bach in Mühlhausen door Florian Trykowski, www.nordthueringen.de)

Podcast over Bach, aflevering 52
‘Bach en de Dood’ – deel 2

In de komende afleveringen van Bach & Co onderzoeken we hoe de mensen in de tijd van Johann Sebastian Bach omgingen met de dood. 
Maarten Luther stelt dat je klaar moet zijn voor het moment dat je gaat sterven. Hoe verwerkte Bach de dood in z’n narratief en muziek?
Een belangrijk grondbeginsel van de theologie van Luther is de ‘vrolijke ruil’ (fröhliche Wechsel). Aan de hand de cantate ‘Christ lag in Todes Banden’ (BWV 4), luisteren we hoe de dan pas 22 jarige Johann Sebastian Bach de theologie van Luther in z’n muziek verwerkt heeft.
Fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
0. Tune Bach en de Dood
Uit: Ich Hatte Viel Bekümmernis, BWV 21
1. Sinfonia
Akademie Für Alte Musik Berlin olv. Bernhard Forck
Isabelle Faust, viool
1. Uit: Magnificat in E-Flat Major, BWV 243a
III Vom Himmel hoch
CD: Magnificat – Christmas in Leipzig
Solomon’s Knot
2. Uit: Weihnachtsoratorium, BWV 248 – II
Frohe Hirten, Eilt, Ach Eilet
Chor & Orchester Der J.S. Bach-Stiftung olv. Rudolf Lutz
Daniel Johannsen, tenor
3. Uit: Missa Brevis in A Major, BWV 234
IV. Qui tollis peccata mundi
Ensemble Pygmalion o.l.v. Raphaël Pichon
4. Uit cantate: Christ lag in Todesbanden, BWV 4
I. Sinfonia
II. Christ lag in Todesbanden
III. Den Tod niemand zwingen kunnt
IV. Jesus Christus, Gottes Sohn
V. Es war ein wunderlicher Krieg
VI. Hier ist das rechte Osterlamm
VII. So feiern wir das hohe Fest
VIII. Wie essen und wir leben wohl
Vox Luminis olv. Lionel Meunier 
(uitgelichte afbeelding:  Portret van Maarten Luther, door Lucas Cranach de Oude, Wikipedia)

Podcast over Bach, aflevering 51
– Bach en de Dood, deel 1

In de komende afleveringen van Bach & Co onderzoeken we hoe de mensen in de tijd van Johann Sebastian Bach omgingen met de dood.
Mensen ‘vielen’ tenslotte bij bosjes, door ziekten, door oorlog, en natuurlijk een hoge kindersterfte. Bach was zelf wees en heeft veel van zijn eigen kinderen moeten begraven.
Luther droeg uit dat je klaar moest zijn voor het moment dat je ging sterven. Dat er geen schulden meer waren, dat eventuele ruzies bijgelegd moesten zijn, alles netjes opgeruimd en afgerond. Ars moriendi, de stervenskunst. Berouw, troost en opluchting.
Hoe verwerkt Bach de dood in z’n narratief en muziek?
Fragmenten van:
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
0. Tune Bach en de Dood
Uit: Ich Hatte Viel Bekümmernis, BWV 21
1. Sinfonia
Akademie Für Alte Musik Berlin olv. Bernhard Forck
Isabelle Faust, viool
1. Koraal: Vor deinen Thron tret’ ich – BWV 668
Choir of the Theatre of Early Music, Daniel Taylor
2. uit Cantate: Nur Jedem Das Seine, BWV 163
Arie (Tenor) – Nur Jedem Das Seine!
Chor & Orchester der J.S. Bach-Stiftung, Rudolf Lutz
Tenor: Johannes Kaleschke
3. uit Cantate: Aus Der Tiefen Rufe Ich, Herr, Zu Dir In G Minor, BWV 131
I. Chorus “Aus Der Tiefen Rufe Ich, Herr, Zu Dir”
Vox Luminis – Lionel Meunier
4. uit Cantate: Gottes Zeit Ist Die Allerbeste Zeit In E-Flat Major, BWV 106 “Actus Tragicus”
I. Sonatina
Vox Luminis – Lionel Meunier
5. uit Cantate: Gottes Zeit Ist Die Allerbeste Zeit In E-Flat Major, BWV 106 “Actus Tragicus”
II.c. Aria “Bestelle Dein Haus; Denn Du Wirst Sterben”
Vox Luminis – Lionel Meunier
6. Johann Michael Bach (1648 – 1694)
Halt Was Du Hast
Vox Luminis – Lionel Meunier
Johann Sebastian Bach
7. uit: “Gott, Der Herr, Ist Sonn Und Schild”, BWV 79
I. Gott Der Herr Ist Sonn Und Schild
English Baroque Soloists, Monteverdi Choir olv John Eliot Gardiner
Johannes Brahms (1833 -1897)
8. Ein deutsches Requiem, Op 45
VII Selig sind die Toten (Live)
Capella Amsterdam
Johann Sebastian Bach
9. Koraal: In dieser letzt’n betrüben Zeit, BWV 253
Ton Koopman & Amsterdam Baroque Choir
 
Johann Pachelbel (1653 – 1706)
10. Canon & Gigue In D
London Baroque, Charles Medlam
Johann Sebastian Bach
11. uit: Wer Da Gläubet Und Getauft Wird, BWV 37
– Herr Gott Vater, Mein Starker Held
Soprano: Sibylla Rubens; Alto: Bernhard Landauer
12. uit: Christ lag in Todesbanden, BWV 4
Variazioni sopra la sinfonia della cantata
Anton van der Horst, orgel
13. uit: Johannes-Passion, BWV 245
40. Choral/ Acht Herr, Lass Dein Lieb Engelein
Chor & Orchester der J.S. Bach-Stiftung, Rudolf Lutz
(uitgelichte afbeelding: Lionel Meunier ©Jennifer Taylor)