پادکست میدان فردوسی

.
قسمت ششم از فصل دوم پادکست میدان فردوسی منتشر شد.
.
کتاب‌ مورد استفاده در این قسمت :
نیم‌پخته ترنج اثر سجاد آیدنلو
مقاله :
۱- مقایسه تطبیقی مسیح با سیاوش و کیخسرو
در این مقاله، چهل و پنج مورد از تشابهات بین مسیح و سیاوش/کیخسرو بیان می‌شود. این چهل و پنج مورد، تمام ویژگی‌های برجسته و شناخته‌شده‌ی مسیح و زندگی مسیح را پوشش می‌دهند و اثبات می‌کنند که علاوه بر نفوذ آیین مهر یا میترائیسم در جهان مسیحیت، شخصیت‌های ایرانی نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در خلق مختصات آیین مسیحیت داشته‌اند.

قسمت چهارم از فصل دوم پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

.

کتاب‌ مورد استفاده در این قسمت :

نارسیده ترنج اثر سجاد آیدنلو

مقالات :

۱- بن‌مایه اساطیری <روییدن گیاه از انسان> و بازتاب آن در شاهنامه

۲- خویشکاری مشترک <نی> در بندهشن و مقدمه مثنوی معنوی

۳- چند نکته، سند و آگاهی تازه درباره‌ی جام جمشید و جام کیخسرو

قسمت سوم از فصل دوم پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

.

کتاب‌ مورد استفاده در این قسمت :

گل رنج های کهن اثر جلال خالقی مطلق

مقالات :

۱- شاهنامه و موضوع نخستین انسان

۲- ببربیان

قسمت اول از فصل دوم پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

.

کتاب مورد استفاده در این قسمت :

 سخن های دیرینه اثر جلال خالقی مطلق

مقاله : 

ایران در گذشت روزگاران

نمایشنامه شب هزار و یکم اثر بهرام بیضایی روایت احوالات ِزنان ایرانی در دوران اهریمنی ِاستبداد است. روایت ِتقابل ِشهرنازها در برابر ضحاک‌ها.

در این اجرا،

بخش‌های مختلف ِکتاب را در کنار هم نهادیم، و با تدوین ِمطالب به گونه‌ای که یک‌پارچه به نظر آید، تلاش کردیم تا متنی تهیه کنیم که بیانگر ِایران ِامروز باشد.

.

گوینده : فرشاد شهری

تهیه و تدوین متن : پیمان فیاض

چهارمین قسمت از مجموعه ایرانشهر منتشر شد.

.

معرفی و تشریح جشن‌های موجود در ماه اردیبهشت :

۱- دوم اردیبهشت : جشن گردآوری گل‌ها و گیاهان دارویی از صحرا.

۲- سوم اردیبهشت : جشن اردیبهشتگان

۳- دهم اردیبهشت : جشن چلمو ( چهلم ِنوروز )

۴- پانزدهم اردیبهشت : گاهنبار میدیوزرم

.

معرفی و تشریح جشن‌های موجود در ماه خرداد :

۱- اول خرداد : جشن ارغاسوان یا اریجاسوان

۲- ششم خرداد : جشن خردادگان

۳- بیست و نهم خرداد : جشن عید ماه

۴- سی و یکم خرداد : جشن آغاز تابستان.

معرفی و تشریح جشن‌های موجود در ماه فروردین :

۱- اول فروردین : جشن نوروز

۲- ششم فروردین : جشن نوروز بزرگ

۳- دهم فروردین :جشن آبانگاه و جشن سددر

۴- سیزدهم فروردین : جشن سیزده به در

۵- هفدهم فروردین : جشن سروشگان

۶- نوزدهم فروردین : جشن فروردینگان

۷- بیست و هشتم فروردین : جشن رامش آغام

معرفی و تشریح جشن‌های موجود در ماه اسفند :

۱- اول اسفند : جشن آب‌سالان یا آب‌پاشان یا بهارجشن.

۲- پنجم اسفند : جشن سپندارمذ و جشن برزیگران.

۳- دهم اسفند :جشن وَخشَنکام.

۴- نوزدهم اسفند : جشن نوروز رودها و جشن نوروز انهار.

۵- بیستم اسفند : جشن گلدان.

۶- بیست و ششم اسفند : جشن فروردگان و جشن سوری.

۷- پنج روز آخر سال : جشن گاهنبار هَمَس‌پَت‌مئیدیم‌گاه.

اولین قسمت از مجموعه ایرانشهر منتشر شد.

مجموعه ایرانشهر با موضوع معرفی و تشریح گاهشماری و جشن های ایران باستان، در هشت قسمت تهیه و تدوین شده است.

در این قسمت، عناوین سی روز ماه در گاهشماری ایران باستان را خدمت شما معرفی کرده ایم و در خصوص اعمال هر روز، توضیحات کاملی را ارائه کرده ایم.

آخرین قسمت از فصل یک پادکست میدان فردوسی منتشر شد

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پاسخ به مهم‌ترین و بنیادین‌تربن انتقاد‌ها از شاهنامه: 

آیا اسطوره سهراب، باعث بازتولید ِخیانت ِملی، با هم‌دستی ِدشمنان ِایران می‌شود ؟ آیا اسطوره سهراب، باعث می‌شود که ایرانیان، خائنان را قهرمان بدانند ؟

آیا اسطوره اسفندیار، باعث می‌شود تا سرداران ِایران، به جای "قهرمانان ملی"، "غازیان ِمذهبی" شوند ؟ آیا اسطوره اسفندیار، باعث شده است تا ما سردارانی داشته باشیم که شاه را نماینده خدا می‌دانند و به جای منافع ملی، صرفا برای دین شمشیر می‌زنند ؟ آیا اسطوره اسفندیار، باعث شده است که ما به اشتباه، غازیان ِمذهبی را، قهرمان‌ملی بدانیم ؟

آیا تقدس ِجنگ در شاهنامه و اساطیر، باعث شده است که ما هرگونه تجاوز ِتئوریزه شده را ذیل ِدفاع ِمقدس تعریف کنیم ؟ اصلا آیا شاهنامه، پدیده خشونت‌طلب و تباهی‌آور ِجنگ را، مقدس کرده است ؟

آیا نظام ِپادشاه-موبد در شاهنامه و اساطیر، باعث ِخلق ِتئوری ولایت فقیه در فقه ِشیعه ایرانی شد ؟

آیا احساس ِبیگانگی ِایرانیان با جهان، ریشه در تضاد ِایران و انیران در شاهنامه و اسطوره دارد ؟

آیا تئوری ِهلال شیعی در عصر ِحاضر، همان تئوری ِاحیای ایرانشهر ِبزرگ در اسطوره و شاهنامه است ؟

فصل اول میدان فردوسی :

۱- دفتر خسروان (سجاد آیدنلو) ۲- فردوسی و هویت‌شناسی‌ ایرانی (منصور رستگارفسایی) ۳- بازخوانی شاهنامه (مهدی قریب) ۴- مازهای راز (میرجلال‌الدین کزازی) ۵- در دامنه‌های کوه قاف (بهمن حمیدی) ۶- بوطیقا و سیاست در شاهنامه (محمود امیدسالار) ۷- سایه‌های شکارشده (بهمن سرکاراتی) ۸- مقدمه‌ای بر رستم و اسفندیار (شاهرخ مسکوب) ۹- فردوسی و شاهنامه‌سرایی (اسماعیل سعادت) ۱۰- از رنگ گل تا رنج خار (قدمعلی سرّامی) ۱۱- جامعه‌شناسی شاهنامه فردوسی (مهتا بذرافکن) ۱۲- شاهنامه از دیدگاه روانشناسی تحلیلی یونگ (اشرف خسروی) ۱۳- شاه ِنامه‌ها (سیروس شمیسا) ۱۴- جستاری چند در فرهنگ ایران (مهرداد بهار) ۱۵- حماسه داد (فرج‌الله میزانی با اسم مستعار جوانشیر) ۱۶- فرهنگ جغرافیای تاریخی شاهنامه (مهدی سیدی)

.

فصل دوم میدان فردوسی :

۱- از پاژ تا دروازه رزان (محمدجعفر یاحقی) ۲- پژوهش‌هایی در شاهنامه (کویاجی و جلیل دوست‌خواه) ۳- شاهنامه‌شناسی (مجموعه گفتارهای نخستین مجمع علمی بحث درباره شاهنامه) ۴- از اسطوره تا حماسه (سجاد آیدنلو) ۵- نارسیده ترنج (سجاد آیدنلو) ۶- نیم‌پخته‌ ترنج (سجاد آیدنلو) ۷- در حضرت سیمرغ (سجاد آیدنلو) ۸- گل رنج‌های کهن (جلال خالقی مطلق) ۹- سخن‌های دیرینه (جلال خالقی مطلق) ۱۰- زنان شاهنامه (جلال خالقی مطلق) ۱۱- ارمغان مور (شاهرخ مسکوب) ۱۲- شاهنامه در دو بازخوانی (شاهرخ مسکوب) ۱۳- فردوسی (محمدامین ریاحی) ۱۴- پیوند خرد و اسطوره در شاهنامه (کاظم موسوی و اشرف خسروی) ۱۵- جستارهای شاهنامه‌شناسی و مباحث ادبی (محمود امیدسالار) ۱۶- زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه (محمدعلی اسلامی ندوشن) ۱۷- پنج گفتار در زمان و زندگی فردوسی (مهدی سیدی) ۱۸- خردنامه خرّمی (میرجلال‌الدین کزازی) ۱۹- (میرجلال‌الدین کزازی) ۲۰- درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی (سعید حمیدیان) ۲۱- فردوسی و شاهنامه (منوچهر مرتضوی) ۲۲- سخن‌های دانندگان (حامد مهراد) ۲۳- شش نمایشنامه از بهرام بیضایی با موضوع شاهنامه.

.

فصل سوم میدان فردوسی :

۱- فردوسی‌نامه (ملک‌الشعرای بهار) ۲- کتاب‌های محیط طباطبایی ۳- نگاهی به شاهنامه (پروفسور فضل‌الله رضا) ۴- فردوسی و شاهنامه او (سیدحسن تقی‌زاده) ۵- سرو ِسایه‌فکن (محمدعلی اسلامی ندوشن) ۶- فردوسی و شعر او (مجتبی مینوی) ۷- سرچشمه‌های فردوسی‌شناسی (محمدامین ریاحی) ۸- شاهنامه و فرهنگ ایران (جلال خالقی مطلق) ۹- نامورنامه (عبدالحسین زرین‌کوب)

.

 دو کتاب استثناء :

۱- سوگ سیاوش (شاهرخ مسکوب)

۲- افول و سقوط شاهنشاهی ساسانی (پروانه پورشریعتی)

.

بیست و هشتمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دومین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب  حماسه داد اثر فرج الله میزانی با نام مستعار ف.م جوانشیر

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در شاهنامه، پنجاه پادشاه داریم که از چهل و چهار نفر ِآنان، سرپیچی می‌شود ( هشتاد و هشت درصد ِشاهان ِشاهنامه ) و علیه ِبیست و هفت تن ِآنان قیام مسلحانه می‌شود ( پنجاه و چهار درصد ِشاهان ِشاهنامه ).

شاهنامه درواقع، کتاب ِقیام علیه ستم ِپادشاهی و استبداد ِمطلق ِحاکم بر تاریخ ایران است.

داستان ضحاک و محضر ِاو، کنایه‌ای به سلطان محمود است که برای تبلیغات ِدروغین، شاعران را برای ستایش ِخود در برابر ِتاریخ، جمع می‌کرد. همینطور این داستان، کنایه‌ای به جمع‌آوری محضر توسط القادر بالله ( خلیفه عباسی ِمعاصر ِفردوسی ) است که با آن محضر، شیعیان ِهوادار ِفاطمی‌ها را قتل‌عام کرد.

شاهنامه، "حماسه‌ ملی ایران" نیست که در قالب ِتنگ ِناسیونالیسم ِبورژوایی و شونیسم ِفاشیستی قرار گیرد. شاهنامه، "حماسه داد" است و پیامی جهانی برای استقرار عدالت دارد.

نژاد در شاهنامه، معنایی فاشیستی، آنچنان که امروز تفسیر می‌شود، ندارد؛ بلکه دو معنای آن چنین است :

۱- دودمان

۲- طبقه اجتماعی

در شاهنامه، برخلاف اوستا، ایران نماینده اهورا و انیران نماینده اهریمن نیست. بلکه هرجا "داد" حکم‌فرما باشد، اهورا هم همان‌جاست.

در شاهنامه، هرگاه که جنگ ِایرانیان بر اساس "بیداد" باشد، فردوسی و شخصیت‌های شاهنامه، آرزوی شکست ِایران را می‌کنند !

در شاهنامه، اساس، اخلاق است؛ حتی اگر هزینه آن، شکست ِکیخسروها، رستم‌ها و تباهی ِایران باشد. در شاهنامه، منافع ملی، باعث ِتوجیه ِظلم به دیگران نمی‌شود.

نقش ِزنان در شاهنامه را باید از منظر ِمناسبات ِسیاسی بررسی کرد.

.

تشریح جغرافیای تاریخی طوس در شاهنامه همراه با معرفی موسیقی خراسان با اجرای ابراهیم شریف زاده

بیست و هفتمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

اولین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب حماسه داد اثر فرج الله میزانی با نام مستعار ف.م جوانشیر

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

رژیم پلوی سهم ِتعیین‌کننده‌ای در تحریف شاهنامه و قرائتی "شاه‌محور" و "فاشیستی" از شاهنامه داشته‌اند.

آسیب‌شناسی ِتحریف ِشاهنامه توسط رژیم پهلوی در مدارس و سرباز‌خانه‌ها و سرود‌های میهنی، نه‌تنها توسط نویسندگان انجام نمی‌شد، بلکه بزرگانی چون مجتبی‌ مینوی ذبیح الله صفا و پرویز ناتل خانلری از آن حمایت می‌کردند.

نظام سیاسی مطلوب ِفردوسی در شاهنامه، پادشاهی مشروطه است. یعنی سیستمی که پادشاه در آن فقط سلطنت می‌کند و نه حکومت. آنچه در مشروطه اتفاق افتاد، فردوسی قرن‌ها پیش از آن سخن گفته بود.

از مقایسه شاهنامه با ابیات دقیقی و همینطوری مقایسه شاهنامه با مقدمه شاهنامه ابومنصوری در‌‌می‌یابیم که فردوسی نقش پررنگی در "‌تالیف" شاهنامه و جهت‌دهی ِآن داشته است.

داستان ایرج و سلم و تور، کنایه‌‌ای به محمود غزنوی است ! زیرا پدر ِمحمود، پسر ِکهتر را به پادشاهی برگزیده بود، اما محمود، تمرّد کرد و چون پسر ِارشد بود، برای پادشاهی قیام کرد.

تاکید فردوسی بر صلح‌خواهی ِمردم هند، و رفتار ِدوستانه بوذرجمهر با هندوان، درواقع واکنش ِفردوسی به جنگ‌های سلطان محمود، علیه ِهندوان بود.

ماجرای محضر‌نویسی ِضحاک نیز، اشاره‌ای به محضرنویسی ِالقادر بالله علیه فاطمی‌ها است.

در طول عمر فردوسی، بیش از صد جنگ در ایران ِشرقی رخ داد ! فردوسی، شش پادشاه ِسامانی را دید و مرگ ِغیرطبیعی ِسی شاه و امیر و وزیر را در جنگ و یا در زندان و شکنجه، شاهد بود.

فردوسی برخلاف عنصری و فرخی سیستانی شاعری درباری نبود و برخلاف ِآنان که جنایات ِسلطان محمود را پوشش دادند، یک تنه برای رسوایی سلطان محمود، قد علم کرد.

.

تشریح جغرافیای تاریخی حلوان در شاهنامه همراه با معرفی موسیقی کردستان با تنبورنوازی ِجناب استاد مسعود ارزانلو

بیست و ششمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دومین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب جستاری چند در فرهنگ ایران اثر مهرداد بهار

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

جمشید در شاهنامه، ریشه در شخصیت یمه در ریگ ودا دارد.

ضحاک در شاهنامه، ریشه در شخصیت ویشوه روپه در ریگ‌ودا دارد. مرداس نیز ریشه در شخصیت توشتر دارد.

فریدون در شاهنامه، ریشه در شخصیت تریته در ریگ‌ودا دارد.

آرش کمانگیر، ریشه در شخصیت ویشنو در ریگ‌ودا دارد.

کاووس، ریشه در شخصیت کاویه اوشنس در ریگ‌ودا دارد.

بخشی از شخصیت سیاوش، ریشه در شخصیت رامه در ریگ‌ودا دارد. حاجی فیروز نیز درواقع ریشه در سیاوش دارد. او در اصل، سیاوشی‌ است که پیروز از جهان ِمرده‌گان، بیرون آمده است.

شخصیت رستم و داستان‌های مربوط به رستم، اصلیت ِسکایی دارد و نه ایرانی. این داستان‌ها تحت ِتأثیر ِقدرت‌گرفتن ِسکایی‌ها در قالب ِحکومت کوشانیان با فرهنگ ایران، ادغام شدند.

سوگ‌نامه، اصلیتی ایرانی ندارد و داستان‌هایی با این فرم، تحت تأثیر ِفرم ِتراژدی ِیونانی هستند؛ داستان‌هایی چون رستم و سهراب، رستم و اسفندیار، سیاوش و سودابه، سیاوش و افراسیاب.

بخشی از شخصیت زال و رستم، ریشه در شخصیت کریشنه دارد.

داستان کاوه آهنگر یک داستان بسیار متأخر است و اثری از آن در اوستا و بندهش نیست.

مزدک که پیرو مانی بوده است، یک انقلابی نبود. همچنین او طرفدار ِآیین اشتراک ِزنان نبوده است.

تشریح جغرافیای تاریخی کوه بیستون در شاهنامه همراه با معرفی موسیقی کردستان و اجرای مقام طرز رستم از علی اکبر مرادی

بیست و پنجمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

اولین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب جستاری چند در فرهنگ ایران اثر مهرداد بهار

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

با مقایسه اساطیر ایران با ریگ ودا متوجه می‌شویم که بخشی از اساطیر ایران تحت تاثیر ریگ‌ودا می‌باشد.

بخشی از شخصیت رستم از شخصیت ایندره الهام گرفته است و بخشی نیز از شخصیت کریشنه

نبرد رستم و افراسیاب درواقع همان نبرد ایندره با ورتره می‌باشد.

داستان سیاوش ریشه در دو اسطوره‌ی خارجی دارد :

۱- اسطوره آتیس که مربوط به فریجی‌ها می‌باشد.

۲- اسطوره آدونیس که مربوط به فنیقیه است.

داستان بیژن و منیژه ریشه در اسطوره ایشتر و تموز دارد.

داستان رستم و اسفندیار تقلیدی از ایلیاد است؛ بخش ِنبرد ِهکتور با آشیل

فرم تراژدی یک فرم ایرانی نیست و داستان هایی با محتوای تراژدی، الهام گرفته از خارج از ایران هستند. فرم ایرانی، نبرد میان شرّ ِمطلق با خیر ِمطلق است ( دیدگاه ِسیاه و سفید نسبت به شخصیت ها و اعتقادات، که هنوز هم ایرانیان به آن مبتلا هستند ). دید ِخاکستری و معتدل به شخصیت ها و سیر ِداستانی، یک عنصر خارجی است.

سیاوش گرد همان کنگ دژ است. درواقع کنگ‌دژ از آسمان هبوط کرده است و سیاوش‌گرد را تشکیل داده است.

ریشه‌یابی مفاهیم ِمذهبی، چون بهشت ، جهنم و سیر ِتکامل ِخدایان به خدای یگانه از منظر اسطوره.

.

تشریح جغرافیای تاریخی ری در شاهنامه همراه با یادی از جاویدنام بکتاش آبتین

بیست و چهارمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دومین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب شاه نامه ها اثر سیروس شمیسا

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

حکومت_دینی برآمده از سنت " شاه - موبدی " در ایران باستان است که در شاهنامه نیز پیوند دین و دولت را می‌بینیم. طبق دینکرد نیز " دین، شهریاری است و شهریاری، دین ".

اینکه شاه ( رهبر ) دارای عصمت محسوب می‌شود و اشتباهات ِاو نیز، حکیمانه تفسیر می‌شود، مربوط به باوری به نام فره ایزدی می‌شود که شاهان ِباستان آن را دارا بودند و در اشتباهات ِشاهان، به دنبال ِحکمتی می‌گشتند که خود، متوجه ِآن نبودند.

صیغه یک آیین، مربوط به دین مهری است که از ایران باستان وارد فقه ِشیعه شد. در شاهنامه نیز موارد زیادی از صیغه می‌بینیم.

ازدواج محارم در شاهنامه و اوستا در فرهنگ عیلامی ریشه دارد.

اینکه چهره‌های شخصیت‌های دینی را نورانی تصویر می‌کنیم، به ایران ِباستان بازمی‌گردد که چهره‌ی شاهان، نماد خورشید بود و کسی به چهره‌ی آنان خیره نمی‌شد تا چشمان‌ ِاو تباه نشود.

امام‌زاده‌ها و سنت ِپیاده به زیارت رفتن ( پیاده‌روی اربعین )، از آیین‌های کهن ِایران باستان هستند که وارد اسلام شد.

 آنچه در داستان‌های عاشقانه شاهنامه می‌بینیم، بیشتر از اینکه منطق ِعشق بر آن‌ها مسلط باشد، منطق ِاسطوره‌ای مسلط است و عبارت " داستان عاشقانه " تا حدودی اشتباه است. در منطق اسطوره‌ای، زنان دوست دارند که از پهلوانان ( به عنوان خدایان ) باردار شوند تا خود نیز، مادر ِفرزند ِخدا شوند و یک انسان ِخداگونه متولد کنند.

شراب در ایران باستان، جایگاه ِکنونی ِچای در ایران را داشت.

دیوان در شاهنامه همان اقوام ِبومی ِایران هستند که در دشمنی با حکومت بودند.

ضحاک جنبشی شبیه به جنبش‌های سوسالیستی ِمعاصر را نمایندگی می‌کرد که با نظام کاست با جامعه طبقاتی ِآریاییان ( جمشید و فریدون ) در تضاد بود. این بحث، گفتار ِاحمد شاملو در خصوص شاهنامه را تایید می‌کند.

.

تشریح جغرافیای تاریخی مازندران در شاهنامه همراه با معرفی موسیقی چین با اجرای ساز پیپا

بیست و سومین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

اولین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب شاه ِنامه ها اثر سیروس شمیسا

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در این اپیزود، ۱۷ دین از ادیان ِکهن ِایران ِباستان را که در شاهنامه نیز آمده است، به صورت مفصل معرفی خواهیم کرد.

این ادیان شامل :

نیا پرستی - گیاه پرستی - دیویسنا - بت پرستی - دین هندوان - شیطان پرستی - دین پهلوی - دین زروانی - دین مهری - دین زرتشتی - دین مغانی - دین یهودی - دین مسیحی - دین مانی - دین مزدکی - دین اسلام - شیعه

همچنان خواهیم گفت که منظور از دین کیومرثی ، دین تهمورثی و دین هوشنگی ، همان آیین مهر است که تمام شاهان ِپیشدادی ِشاهنامه، در آن دسته‌بندی می‌شوند.

.

تشریح جغرافیای تاریخی آتشکده آذرگشسپ در شاهنامه همراه با معرفی نیایش های زرتشتی به زبان اوستایی توسط موبد "مهربان فیروزگری"

بیست و دومین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دومین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب شاهنامه از دیدگاه روانشناسی تحلیلی یونگ اثر اشرف خسروی

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، به صورت مفصل کهن‌الگوهای پیرخرد و خود را در شاهنامه بررسی خواهیم کرد و خواهیم گفت :

کیومرث اولین پیرخرد شاهنامه است. زال مهم‌ترین پیرخرد شاهنامه است. رستم پیرخرد سیاوش است. شهرسب پیرخرد طهمورث است. کاوه آهنگر پیرخرد فریدون است. گودرز و هوم پیرخرد کیخسرو هستند. جاماسپ پیرخرد گشتاسب است. پشوتن پیرخرد اسفندیار است. بوذرجمهر پیرخرد انوشیروان است.

زال در نیمه اول زندگی، نماد کهن الگوی قهرمان است و در نیمه دوم زندگی خود، نماد کهن الگوی پیرخرد است.

یکی از دلایل مرگ رستم در داستان شغاد ، عدم ِحضور ِپیرخرد ِرستم است؛ یعنی زال.

یکی از دلایل شکست سیامک از دیو، عدم ِحضور ِپیرخرد ِاوست؛ یعنی کیومرث.

مهم‌ترین نمادهای کهن الگوی خود در شاهنامه عبارت‌اند از : هوشنگ، فریدون، زال.

شخصیت‌هایی که پس از رسیدن به کهن‌الگوی خود و تکمیل ِفرایند ِخودیابی و فردیت، با شکست ِشخصیتی و یا سقوط ِروانی مواجه شدند، عبارت‌اند از : رستم، کیخسرو، جمشید.

.

در بخش دوم به بررسی اصل ِاضداد در شاهنامه، از منظر روانشناسی تحلیلی خواهیم پرداخت و خواهیم گفت :

از منظر روانشناسی تحلیلی، فرایند ِتفرد در شخصیت‌ها و اصولا تمام ِکهن‌الگوها، ذیل ِاصل اضداد پدید می‌آیند که در اسطوره ، حماسه و عرفان بازتاب یافته است.

.

تشریح جغرافیای تاریخی اصفهان در شاهنامه همراه با معرفی موسیقی اصفهان با اجرای حسن کسایی

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

زمان انتشار :

پنجشنبه - یازدهم ِآذرماه ِسال چهارصد.

بیست و یکمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

تشریح ِموضوعی ِکتاب شاهنامه از دیدگاه روانشناسی تحلیلی یونگ اثر اشرف خسروی

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، خلاصه‌ای از نظریه یونگ و نقد روانشناختی را تشریح خواهیم کرد و با بررسی کهن‌الگوهای قهرمان و نقاب در شاهنامه خواهیم گفت :

داستان رستم و شغاد از منظر ِروانشناسی تحلیلی، داستان ِشکست ِکهن‌الگوی قهرمان است و رستم در شاهنامه، قهرمانی شکست‌خورده محسوب می‌شود.

کیخسرو نیز از منظر روانشناسی تحلیلی، شخصیتی شکست‌خورده محسوب می‌شود؛ چراکه با کنار گذاشتن نقاب ِخود ( مسئولیت اجتماعی ) باعث ِسقوط ِخود و ایران می‌شود ( شروع سلسله‌ای از پادشاهان نالایق تا فتح ایران به دست اسکندر )

داستان نوذر از منظر روانشناسی تحلیلی، تفسیر می‌شود.

.

در بخش دوم به صورت مفصل در داستان‌های متعدد، کهن‌الگوهای سایه و آنیما را در شاهنامه بررسی خواهیم کرد و داستان‌های ذیل را از منظر روانشناسی تحلیلی، تفسیر خواهیم کرد :

کیومرث ، جمشید ، ضحاک ، دیو_سپید

و پس از تحلیل ِروانشناختی ِداستان‌های رودابه و سودابه خواهیم گفت که در شاهنامه، رودابه نماد آنیمای مثبت و سودابه نماد آنیمای منفی است.

.

تشریح جغرافیای تاریخی حلب در شاهنامه همراه با معرفی موسیقی سوریه با اجرای لین ادیب

بیستمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

تشریح ِموضوعی ِکتاب جامعه شناسی شاهنامه فردوسی اثر مهتا بذرافکن 

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، مبانی ِجامعه‌شناسی ِلازم برای تحلیل ِجامعه‌‌شناختی ِادبیات را تشریح خواهیم کرد و خواهیم گفت :

جوامع، در سیر ِتاریخ چگونه شکل گرفته‌اند.

نهاد سیاست چگونه شکل گرفت و جامعه‌ طبقاتی چگونه ایجاد شد.

چهار نهاد سیاست ، دین و ارتش و اقتصاد مهم‌ترین برساخته‌هایی اجتماعی، برای "کنترل ِاجتماعی ِجوامع" هستند.

قدرت‌های ایدئولوژیک ( دین ) در جوامع شرقی، در کنار ِقدرت‌های نظامی ( ارتش )، دو تکیه‌گاه ِاساسی برای حفظ ِقدرت‌های سیاسی ( حکومت ) بودند و همواره در قدرت و ثروت ِحاصل از نهاد ِسیاست، سهیم بودند.

.

در بخش دوم بر اساس مبانی ِجامعه‌شناسی، شاهنامه را تشریح و تحلیل خواهیم کرد و خواهیم گفت :

فرایند ِشکل‌گیری ِجامعه ایران از زمان کیومرث ، هوشنگ و طهمورث به گونه‌ای پیش رفت که لاجرم باعث تمرکز ِقدرت ِسیاسی در دوران جمشید شد و همین امر باعث سقوط سیاسی جمشید شد.

جنبش کاوه آهنگر علیه ضحاک ، نتیجه‌‌ی منطقی ِتمرکز ِفساد‌آور ِقدرت و ثروت در ساختار ِحکومت ِجمشید و ضحاک بود که باعث ایجاد جامعه طبقاتی شده بود.

جنبش کاوه، کاملا با مبانی ِمدرن ِجامعه‌شناسی ِانقلاب‌ها، مطابقت دارد.

.

تشریح جغرافیای تاریخی هندوستان در شاهنامه همراه با معرفی موسیقی هندوستان و اجرای کیهان کلهر و شجاعت حسین خان

نوزدهمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ویژه‌برنامه‌ای به مناسبت ِپایان ِده کتاب از پنجاه کتاب ِبرتر در حوزه شاهنامه‌پژوهی.

در این اپیزود :

۱- نقل ِمتفاوتی از کتاب دیباچه نوین شاهنامه اثر ‌بهرام بیضایی را خواهید شنید.

۲- گزارشی فهرست‌وار از پادکست‌ میدان فردوسی را خدمت شما ارائه خواهیم کرد.

۳- دوست و همکار ِگرامی، ناشا ناصری با موضوع "شاهنامه؛ تیغی دولبه برای کودک و نوجوان"، نکات ِکمتر‌مطرح‌شده‌ای، در خصوص ِنحوه آموزش ِشاهنامه به کودکان و نوجوانان را متذکر خواهد شد. 

۴- دوست ِعزیز ِما، فرهنگ نجاتیان ‌با موضوع "شاهنامه؛ حماسه رهایی‌بخش"، از لزوم ِشاهنامه‌خوانی برای ایران ِامروز و جهان ِمعاصر، و آثار ِمثبت و نجات‌بخش ِآن، خواهد گفت.

__________________________

مهمانان ِمحترم ِما : ناشا ناصری، فرهنگ نجاتیان

هجدهمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دومین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب " از رنگ گل تا رنج خار " اثر جناب استاد قدمعلی سرامی 

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، تفسیر جناب استاد سرامی از هفت خان رستم و هفت خوان اسفندیار را تشریح خواهیم کرد و خواهیم گفت :

هفت‌خوان ِاسفندیار را موبدان زرتشتی، از داستان هفت‌خان ِرستم ساخته‌ و پرداخته‌اند؛ به این مقصود که پهلوان ِآیینی خود را برجسته کنند. اصالت، با هفت‌خان رستم است.

پیام ِهفت‌خان ِرستم، از بین رفتن ِخودکامگی و خویشتن‌بینی رستم، و تثبیت ِایمان ِاو به خداوند است.

شکل ِصحیح ِنوشتاری برای داستان رستم، هفت خان است و برای داستان اسفندیار، هفت خوان است.

شباهت‌های دو داستان، نشان می‌دهد که زرتشتیان، با الگوبرداری از رستم، پهلوان ِخود را برجسته کردند؛ به طور مثال، رویین‌تنی، در برابر ببر ِبیان.

.

در بخش دوم به معرفی هفت‌خانی‌ها و هفت‌خوان‌واره‌ها خواهیم پرداخت. همچنین شباهت‌های هراکلس ( هرکول ) را با رستم و دیگر شخصیت‌های شاهنامه تشریح خواهیم کرد و خواهیم گفت :

هفت‌خانی‌های عبارت‌اند از : داستان گشتاسپ، اسکندر، بوذرجمهر و کسری.

هفت‌خوان‌واره‌ها عبارت‌اند از : داستان بهرام گور، داستان بهرام چوبین

احتمالا نبردهای ایرانیان با یونانیان در زمان هخامنشیان باعث شده است هفت‌خان‌های ایرانی از اساطیر یونانی مایه بگیرد و روایت‌های "هراکلس" (هرکول ) وارد شاهنامه شود.

شباهت‌های هراکلس با رستم، زال ، اسفندیار ، اسکندر ، بیژن ، بهرام گور بسیار جالب‌توجه است.

.

تشریح جغرافیای تاریخی نیمروز در شاهنامه همراه با معرفی لالایی هراتی در افغانستان با اجرای استاد وهاب‌ مددی

هفدمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

اولین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب از رنگ گل تا رنج خار اثر جناب استاد قدمعلی سرامی 

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، تحلیلی از داستان "رستم و شغاد" را ارائه خواهیم کرد و خواهیم گفت :

از نظر نگارنده، شغاد قهرمان داستان است ! و درواقع این کنش‌های اشتباه ِرستم در برابر ِشغاد است که باعث مرگ ِاو می‌شود.

از نظر نگارنده، این داستان سه پیام اصلی دارد :

۱- آدمی به دست خویش، تقدیر ِناخواسته‌ی خویش را رقم می‌زند و اختیار، چیزی جز جلوه‌ی جبر نیست.

۲- وجود مکافات دنیوی.

۳- تحقیر و خوار داشته شدن، آدمی را تا مرز جنایت می‌کشاند.

.

در بخش دوم به معرفی داستان‌های عارفانه شاهنامه می‌پردازیم و سمبولیسم در شاهنامه را بررسی می‌کنیم.

از نظر نگارنده داستان‌هایی از شاهنامه که می‌توانند عارفانه باشند، عبارت‌اند از :

۱- تمامی داستان‌های اساطیری شاهنامه.

۲- پایان ِکار ِکیخسرو

۳- بخش‌هایی از داستان پادشاهی اسکندر

۴- داستان کسری و بوذرجمهر

۵- هفت‌خوان ِرستم و هفت‌خوان ِاسفندیار

۶- بخش‌هایی از داستان گشتاسپ و بهرام گور

موارد متعددی از سمبولیسم در شاهنامه تشریح می‌شود و همچنین سمبولیسم در داستان‌هایی چون :

۱- خواب کسری.

۲- خواب پیران.

۳- داستان اسکندر و فیلسوف هندی.

۴- بازی شطرنج در داستان تلخند و گو.

.

تشریح جغرافیای تاریخی گرگان در شاهنامه همراه با معرفی موسیقی گدار در مازندران با اجرای استاد نظام شکارچیان

شانزدهمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دومین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب فردوسی و شاهنامه سرایی به سرپرستی اسماعیل سعادت 

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، مقاله‌ای با عنوان رستم و اسفندیار به قلم جلال خالقی مطلق را تشریح می‌کنیم و خواهیم گفت که :

داستان رستم و اسفندیار چنان مشهور بود که این داستان را در زمان پیامبر اسلام در مکه نقل می‌کردند.

پیشینه این داستان در منابع کهن‌تر از شاهنامه فردوسی، نشان می‌دهد که اصل ِداستان، یک جنگ ِمذهبی بوده است.

دو برداشت متفاوت و متضاد از آیین بندگی در شاهنامه وجود دارد که یکی از آن رستم است که آزادگی از شاه را نمایندگی می‌کند و دیگری از آن اسفندیار است که سرسپردگی کامل به شاه را نمایندگی می‌کند.

.

در بخش دوم، ده مقاله دیگر از کتاب را تشریح می‌کنیم و پیشینه حماسه‌سرایی در ایران ِپیش از فردوسی را به صورت کامل شرح می‌دهیم.

ده حماسه/حماسه‌سرا پیش از فردوسی عبارت‌اند از :

یادگار زریران - ابن مقفع - آزادسرو - شاهنامه مسعودی مروزی - ابوالمؤید بلخی - ابوعلی بلخی - ابومنصور محمدبن عبدالرزاق - ابومنصور معمری - شاهنامه ابومنصوری - دقیقی

.

تشریح جغرافیای تاریخی اهواز در شاهنامه همراه با معرفی یزله خوانی در خوزستان

.

نویسنده مقالات ِتشریح‌شده در این اپیزود :

جلال خالقی مطلق - بیژن غیبی - رضا انزابی نژاد - ابوالفضل خطیبی - سیدعلی میرافضلی

پانزدهمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

اولین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب فردوسی و شاهنامه سرایی به سرپرستی اسماعیل سعادت 

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، مقاله‌ای با عنوان "رستم و سهراب" را تشریح می‌کنیم و خواهیم گفت که :

داستان رستم و سهراب شباهت‌هایی با داستان ادیپ و افسانه‌ای به نقل از هرودوت دارد که تمامی شباهت‌ها ذکر می‌شود.

تحلیل داستان رستم و سهراب از نگاه جناب استاد ابوالفضل خطیبی، از چهار تفسیری که تاکنون از این داستان ارائه داده‌ایم، متفاوت است.

.

در بخش دوم، سه مقاله دیگر از کتاب را تشریح می‌کنیم و خواهیم گفت که :

بین داستان بیژن و منیژه و ویس و رامین شباهت‌های فراوانی وجود دارد و تاریخچه هر دو داستان، به زمان اشکانیان می‌رسد.

داستان کرم هفتواد در منابع کهن‌تری چون کارنامه اردشیر بابکان با کمی اختلاف، روایت شده است و از داستان‌های اصیل و کهن ایران است.

در دوران ساسانیان ، خدای نامه به دو گروه اصلی تقسیم می‌شده است :

۱- خدای‌نامه‌های سلطنتی

۲- خدای‌نامه‌های زرتشتی

.

تشریح جغرافیای تاریخی بیت المقدس یا کنگ دز هوخت در شاهنامه همراه با معرفی گروه موسیقی الثلاثی جبران از فلسطین

.

نویسنده مقالات ِتشریح‌شده در این اپیزود :

جلال خالقی مطلق ابوالفضل خطیبی محمودامیدسالار

چهاردهمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

تشریح ِموضوعی ِکتاب مقدمه ای بر رستم و اسفندیار اثر جناب استاد شاهرخ مسکوب

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

داستان رستم و اسفندیار، درواقع یک دوره، نقد کامل حکومت دینی و نقد جهادگران ِمذهبی و اندیشه‌های بنیاد‌گرایانه مذهبی است.

رستم یک قهرمان ملی است که برای منافع ملی شمشیر می‌زند؛ اما اسفندیار یک غازی است که برای مذهب شمشیر می‌زند.

سیمرغ در شاهنامه، ترکیب ِدو مرغ اسطوره‌ای ِوارغن و سئن است.

.

تشریح جغرافیای تاریخی روم در شاهنامه همراه با معرفی موسیقی ترکیه با اجرای ارکان اوغور

سیزدهمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

سومین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب سایه های شکار شده اثر جناب استاد بهمن سرکاراتی

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، مقاله‌ای با عنوان " اخبار تاریخی در آثار مانوی " را تشریح می‌کنیم و خواهیم گفت که :

برخلاف شاهنامه، که ذکر مانی تنها در پادشاهی شاپور ذوالاکتاف آمده است، در تاریخ، ذکر مانی در روزگار ِپنج پادشاه ساسانی آمده است.

مانی به ترتیب در روزگار اردوان اشکانی ، اردشیر بابکان ، شاپور اول ، هرمز اول و بهرام اول زیسته است و درنهایت به دستور بهرام اول، زندانی می‌شود و به قتل می‌رسد.

همچنین خواهیم گفت که کرتیر موبد نقش مهمی در قتل مانی داشته است.

در بخش پایانی نیز به کمک مقاله‌ای از جناب استاد شروین وکیلی ، توضیحات بیشتری در خصوص جنبش مانی ارائه خواهیم کرد.

.

در بخش دوم، مقاله‌ای با عنوان " گرز نیای رستم " را تشریح می‌کنیم و خواهیم گفت که :

ابیات ِالحاقی در خصوص پاسخ ِزال به رستم در جواب ِدرخواست ِگرز، ابیاتی اصیل هستند.

طبق این ابیات که در شاهنامه چاپ مسکو آمده است، گرزی که زال به رستم می‌دهد، از پدرش سام به او رسیده است و درواقع مالک اصلی این گرز‌، گرشاسپ بوده است.

.

تشریح جغرافیای تاریخی گجاران در شاهنامه همراه با معرفی شروه خوانی در موسیقی بوشهر با اجرای استاد عبدالرحیم کرمی

دوازدهمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دومین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب سایه های شکار شده اثر جناب استاد بهمن سرکاراتی

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، مقاله‌ای با عنوان " بنیان اساطیری حماسه ملی ایران " را تشریح می‌کنیم و خواهیم گفت که :

جناب استاد سرکاراتی معتقدند سلسله کیانیان واقعیت تاریخی و اسطوره‌ای ندارد.

آنچه به اصطلاح، سلسله کیانیان خوانده می‌شود، باید از منظر اسطوره تحلیل شود و بخش "حماسی " شاهنامه نیز، درواقع باید با عنوان ِبخش ِ" اساطیر ِحماسی " معرفی شود.

فرهنگ و اندیشه‌های زروانی کاملا بافت درونی شاهنامه را تشکیل داده است و هزاره‌های زروانی، کاملا منطبق بر هزاره‌های شاهنامه است.

.

در بخش دوم، مقاله‌ای با عنوان " بازشناسی بقایای افسانه گرشاسپ در منظومه‌های حماسی ایران " را تشریح می‌کنیم و خواهیم گفت که :

روایات ِمربوط به شخصیت و زندگی گرشاسپ ( قهرمان ِاصلی ِاساطیر ایران ) در شاهنامه، بین دو شخصیت ِسام و رستم بازتاب داشته است. درواقع ریشه‌شناسی ِرستم ِشاهنامه، به گرشاسپ ِاسطوره می‌رسد.

.

تشریح جغرافیای تاریخی گندشاپور در شاهنامه و معرفی آوازهای عاشقانه بختیاری در ایل بختیاری با اجرای محمدرضا طاهرپور همراه اجرای سرنا توسط علی اسدی

یازدهمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

اولین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب سایه های شکار شده اثر جناب استاد بهمن سرکاراتی

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، مقاله‌ای با عنوان " رستم؛ یک شخصیت تاریخی یا اسطوره‌ای ؟ " را تشریح می‌کنیم و خواهیم گفت که :

جناب استاد سرکاراتی معتقدند که رستم ، ریشه‌ی تاریخی و اسطوره‌ای ندارد.

اما هرتسفلد و مارکوارت معتقدند که ریشه‌ی تاریخی رستم، شخصیت گندفر است که در زمان اشکانیان می‌زیست. همچنین ریشه‌ی اسطوره‌ای رستم، به گرشاسپ می‌رسد.

.

در بخش دوم، مقاله‌ای با عنوان " پری؛ تحقیقی در حاشیه‌ی اسطوره‌شناسی ِتطبیقی " را تشریح می‌کنیم و خواهیم گفت که :

پری‌ها، ایزدبانو‌های قبل از دین زرتشتی بودند که با آمدن دین، وجه ِمثبت ِخود را از دست دادند و وجهه‌ای پلید پیدا کردند؛ به طوری که پری‌ها غالبا عامل فریب و سقوط ِپهلوانان ِاسطوره‌ای شدند.

از این منظر‌، تهمینه ، رودابه و منیژه و زنان ِجادو در هفت‌خان‌ها نیز می‌توانند گونه‌ای از " پریان " باشند که با اغواگری‌های ِجنسی ِخود، پهلوانان را به سوی دیار تاریکی می‌کشانند.

.

تشریح جغرافیای تاریخی شوش در شاهنامه و معرفی موسیقی عزا در ایل بختیاری با اجرای نریمان فاضلی و لطیف نجفی همراه با سرنا و دهل

دهمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

تشریح ِموضوعی ِکتاب بوطیقا و سیاست در شاهنامه اثر جناب استاد محمود امیدسالار

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، تحلیل جناب استاد از سه داستان هفت خان رستم ، فرود سیاوش و اکوان دیو را می‌شنویم و خواهیم گفت که :

دیو سپید ، نماد وجه ِظلمانی ِزال است؛ رستم در هفت‌خان، با طی کردن ِمراتب کودکی تا پختگی، درنهایت با قتل زال، منصب ِجهان‌پهلوانی را از آن ِخود می‌کند.

کیخسرو با قتل " فرود " به عنوان برادر بزرگتر ِخود، درواقع بحران ِمشروعیت ِاول پادشاهی خود را کم‌رنگ می‌کند.

پیام اصلی داستان اکوان دیو، خود ِاکوان دیو نیست؛ بلکه از بین رفتن ِتسلط ِتورانیان بر دارایی‌هایشان است که مقدمه‌ای برای شکست در جنگ بزرگ افراسیاب و کیخسرو می‌شود.

.

در بخش دوم، تحلیل جناب استاد از دو داستان بیژن و منیژه و رستم و سهراب را می‌شنویم و خواهیم گفت که :

پیام داستان بیژن و منیژه، از بین رفتن مردانگی ِتورانیان به دست ایرانیان است ( اختگی ِجنسی ِتورانیان )

سهراب در واقع نماد استحاله دوران جوانی ِرستم است که رستم نیز با قتل او، دوباره از نو متولد می‌شود و جوان می‌شود تا برای شاه ِجدید ( کیخسرو )، پهلوانی جدید ظهور کرده باشد ( رستم ِدوباره متولد شده در آستانه پیری ِخود و پیری ِکاووس )

.

تشریح جغرافیای تاریخی شوشتر در شاهنامه و معرفی موسیقی ایل بختیاری با اجرای حاج محمدمراد عباسپور

.نهمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دومین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب در دامنه های کوه قاف اثر جناب استاد بهمن حمیدی

.

: گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست 

: در بخش اول، مقاله‌ای با عنوان " تحلیل اساطیری داستان اکوان دیو " را تشریح می‌کنیم و خواهیم گفت که 

.هیچ یک از داستان‌های شاهنامه از خلوص ِاساطیری داستان اکوان دیو برخوردار نیست

.جامع‌ترین و کامل‌ترین تفسیر اساطیری از این داستان ارائه خواهد شد

.

: در بخش دوم، مقاله‌ای با عنوان " تأملی بر خان چهارم " را تشریح می‌کنیم و خواهیم گفت که

.رستم شخصیتی عمیقاً غمگین است که از تقدیر ِپهلوانی خود گله‌مند است و شخصیتی به غایت ضدجنگ دارد و زندگی را نیز در شادی می‌جوید

.رستم صرفا به خاطر ایران، تقدیری را پذیرفته است که همواره از آن در رنجی جانکاه است

.

.تشریح جغرافیای تاریخی بخارا در شاهنامه با معرفی موسیقی مردمی بخارا و اجرای نذرالله حمرائف و نذرالله اکرام اف

هفتمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

تشریح ِموضوعی ِکتاب مازهای راز اثر جناب استاد میرجلال الدین کزازی

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، مقاله‌ای با عنوان " نمادشناسی اسطوره‌ای در داستان ضحاک " را تشریح می‌کنیم و ده مورد از نمادهای موجود در این داستان را از منظر اسطوره، بازخوانی می‌کنیم :

ضحاک، فریدون، کندرو، گاو پرمایه، آهن، البرزکوه، دشت سواران نیزه‌گزار، گوشتخواری، پیشگویی و کشتن نوزادان، زنده ماندن ضحاک.

.

در بخش دوم، مقاله‌ای با عنوان " شناخت در شاهنامه و در آیین‌های درویشی " را تشریح می‌کنیم و در جهت تبیین زیربنای شناخت‌شناسی و عارفانه شاهنامه، بیت ِذیل را واکاوی می‌کنیم :

خرد گر سخن برگزیند همی

همان را گزیند که بیند همی

.

تشریح جغرافیای تاریخی خرم آباد در شاهنامه با معرفی موسیقی لرستان و اجرای ساز سرنا توسط جناب استاد شاه میرزا مرادی

ششمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

تشریح ِموضوعی ِکتاب بازخوانی شاهنامه اثر جناب استاد مهدی قریب.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، مقاله‌ای با عنوان " غم‌نامه رستم و سهراب " را تشریح می‌کنیم و تحلیل ِبدیع ِجناب استاد از این داستان را خدمت شما ارئه می‌کنیم :

 رستم، سهراب را از همان اول شناخته بود.

.

در بخش دوم، مقاله‌ای با عنوان " هنگامه دوازده رخ : زهرخندی بر افتخار " را تشریح می‌کنیم و خواهیم گفت که :

داستان دوازده رخ در شاهنامه، منشا و بینش اساطیری دارد.

در تحلیل این داستان، بخش مهمی از بینش اساطیری ایرانیان، واکاوی می‌شود.

.

 تشریح جغرافیای تاریخی بلوچ در شاهنامه با معرفی موسیقی بلوچستان ، با اجرای ساز دونلی توسط شیرمحمد اسپندار

پنجمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دومین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب فردوسی و هویت شناسی ایرانی اثر جناب استاد منصور رستگار فسایی

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، مقاله‌ای با عنوان " روایتی دیگر در مرگ رستم " را تشریح می‌کنیم و بعد از بررسی روایات مختلف در خصوص مرگ رستم ، خواهیم گفت که از نظر جناب استاد :

رستم، نه در داستان شغاد ، بلکه در داستان سهراب کشته شده بود؛ اما بعدها در سِیر ِتاریخ، داستان‌های دیگر را به داستان‌های رستم اضافه کرده‌اند تا شکست ِپهلوان ِملی ِایران را قابل پذیرش کنند.

.

در بخش دوم، مقاله‌ای با عنوان " باربد در حماسه ملی ایران " را تشریح می‌کنیم و خواهیم گفت که :

باربد، نماد یک هنرمند متعهد، و هنر او، نماد هنر متعهد است.

در این بخش، نمادهای مربوط به داستان باربد در شاهنامه را تشریح می‌‌کنیم.

.

تشریح جغرافیای تاریخی مکران در شاهنامه با معرفی موسیقی پاکستان و اجرای نصرت فاتح علی خان

چهارمین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

اولین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب فردوسی و هویت شناسی ایرانی اثر جناب استاد منصور رستگار فسایی

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، بازتاب روایات مربوط به زندگی کوروش را در شاهنامه فردوسی بررسی کرده‌ایم :

کوروش در داستان فریدون و ضحاک :

هشت مورد شباهت.

کوروش در داستان زال :

سه مورد شباهت.

کوروش در داستان کیخسرو :

سیزده مورد شباهت ( همچنین با بررسی کیخسرو در اوستا و تشریح آرای پژوهشگران غربی در خصوص کیخسرو و سلسله هخامنشیان در شاهنامه )

کوروش در داستان اردشیر بابکان و پسرش شاپور :

هفت مورد شباهت.

.

در بخش دوم با عنوان " فردوسی و هویت‌شناسی ایرانی "، به تحلیل " چیستی ِهویت ایرانی " بر طبق کتاب شاهنامه می‌پردازیم و این پرسش را پاسخ می‌دهیم که به راستی " ایرانی کیست ؟ " و نقاط ضعف و قوّت ِفرهنگی و هویتی ِاو کدام است.

بر طبق شاهنامه فردوسی، پنج اصل هویتی ایرانیان عبارت‌اند از :

خداشناسی، خردورزی، داد، نام و شادی.

.

تشریح جغرافیای تاریخی هرات ( هری ) در شاهنامه با معرفی موسیقی افغانستان و اجرای ساز رباب توسط محمدرحیم خوشنواز

سومین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

سومین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب دفتر خسروان اثر جناب استاد سجاد آیدنلو 

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، سه پرسش را مطرح کرده و پاسخ گفته‌ایم :

 آیا شاهنامه اثری عرب‌ستیز است ؟

در شاهنامه حتی یک مورد تحقیرنژادی نسبت به اعراب وجود ندارد و حتی قهرمان کتاب شاهنامه، رستم است که از طرف مادر، نژاد عرب دارد.

( در متن پادکست ۴ دلیل عمده ذکر شده است )

 آیا شاهنامه اثری نژادپرستانه است ؟

در شاهنامه، ایرانیان و تورانیان برابر با هم نقد می‌شوند؛ بسیاری از شاهان ِایرانی ِشاهنامه، شخصیت‌های منفی کتاب هستند : جمشید ِبرمنش، نوذر ِسبک‌سر، کاووس ِتیزمغز و گشتاسپ آزمند.

( در متن پادکست ۶ دلیل عمده ذکر شده است )

 آیا شاهنامه اثری ترک‌ستیز است ؟

ترکان شاهنامه ( تورانیان ) در شرق فلات ایران هستند : مناطق ترکستان ، قرقیزستان و ازبکستان ( اقوام ترک‌نژادی که همواره از شرق، به مرزهای ایران حمله می‌کردند و در آخر هم به حمله مغولان ختم شد )

در شاهنامه مردم اردیبل و آذربایجان ، ترک نیستند و اتفاقا شاه توران/ترکان یعنی افراسیاب ، در آذربایجان کشته می‌شود؛ آذربایجان از مقدس‌ترین مناطق شاهنامه‌ است.

( در متن پادکست ۳ دلیل عمده همراه ۴‌ نکته پیرامونی، ذکر شده است )

در بخش دوم نیز به این پرسش پاسخ گفته‌ایم که :

 آیا شاهنامه اثری زن‌ستیز است ؟

ابیات الحاقی بررسی می‌شوند و با بررسی اجمالی زنان ِشاهنامه، نظر شخص ِفردوسی بیان می‌شود :

چو فرزند را باشد آیین و فرّ

گرامی به دل بر چه ماده چه نرّ

( در متن پادکست ۳ بحث عمده مطرح شده است )

 تشریح جغرافیای تاریخی ارمینیه در شاهنامه با معرفی موسیقی ارمنستان و اجرای ساز دودوک توسط جیوان گاسپاریان

دومین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دومین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب دفتر خسروان اثر جناب استاد سجاد آیدنلو 

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

در بخش اول، هشت تن که در خلق شاهنامه، حامی ِشاعر بوده‌اند را معرفی می‌کنیم :

 ابومنصور ( حاکم طوس ) : او بر طبق "خدای‌نامه‌های ساسانی"، دستور ِتهیه شاهنامه‌ای به نثر را داد که فردوسی آن را به نظم کشید و منبع ِاو در سرایش شاهنامه شد.

 علی دیلم : او کاتب فردوسی بود و اشعاری که فردوسی می‌سرود، او می‌نوشت.

 ابودُلَف : او راوی فردوسی بود که با روایت شاهنامه در بین عموم مردم و بزرگان طوس، هم داستان‌های کهن ملی را معرفی می‌کرد و هم مزد و پاداش‌ها را برای شاعر می‌آورد.

 حیَی ِقُتَیب : او کارگزار ِخراج طوس بود و هم شاعر را مورد حمایت‌های مالی خود قرار می‌داد و هم مالیات را از او نمی‌گرفت.

( در فایل پادکست، با چهار تن ِدیگر آشنا خواهید شد ) 

.

 در بخش دوم، به تشریح رابطه فردوسی با سلطان محمود می‌پردازیم.

و همچنین برخی از ابیات ِانتقادی او به سلطان را می‌خوانیم :

ستم، نامه عزل شاهان بُوَد

چو درد ِدل ِبی‌گناهان بود

یا :

تن ِخویش را شاه ِبیدادگر

جز از گور و نفرین نیارد به سر

.

 تشریح جغرافیای تاریخی گیلان در شاهنامه با معرفی قطعه گیله لو با آواز فریدون پور رضا و قطعه گیله مقام با اجرای رحیم علی شمسایی

اولین قسمت پادکست میدان فردوسی منتشر شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

اولین قسمت از تشریح ِموضوعی ِکتاب دفتر خسروان اثر جناب استاد سجاد آیدنلو 

.

گزیده‌ای مختصر از مطالب پادکست :

 فردوسی یک زمین‌دار بود و به روایت شاهنامه دو خدمتکار به نام "روزبه" و "هاشمی" داشت.

 پیش از فردوسی، گرایشات ملی در شهر طوس غلبه داشت.

 همسر فردوسی به روایت شاهنامه بسیار مهربان و فرهیخته بود. او از مشوّقان ِاصلی شاعر برای سرایش شاهنامه بود و داستان‌های کهن را برای او می‌خواند. به احتمال زیاد، همسر فردوسی زبان پهلوی می‌دانست و چنگ می‌نواخت.

 فردوسی یک پسر داشت که در جوانی فوت شد و احتمالا یک دختر هم داشت.

 ابیات ذیل سروده فردوسی نیستند :

چو ایران نباید تن من مباد

بر این بوم و بر زنده یک تن مباد

ـ

بسی رنج بردم در این سال سی

عجم زنده کردم بدین پارسی

ـ

چنین گفت پیغمبر راستگوی

ز گهواره تا گور دانش بجوی

ـ

( در پادکست ۲۱ بیت معرفی شده‌ است )

.

 تشریح جغرافیای تاریخی خراسان در شاهنامه و معرفی مقام گرایلی همراه با دوتار حاج قربان سلیمانی