voorlezen+lezen=taal

Renée Gabriël is een van de vaste medewerkers van de openbare bibliotheek in Meerssen. Zij is coördinator basisvaardigheden en ze regelt alles rond het Taalhuis. Renée is steeds op zoek naar mensen die niet graag lezen, omdat zij lezen lastig vinden. Er zijn mensen die het in het dagelijks leven moeilijk vinden om geschreven teksten als brieven, de krant of formulieren goed te begrijpen. Ook vinden zij het soms lastig om te schrijven. Vaak denken zij dat ze de enige zijn die lezen en schrijven ingewikkeld vinden, maar dat is zeker niet zo. En het betreft hier niet alleen mensen met een andere moedertaal dan het Nederlands! Maar gelukkig is er iets aan te doen en de bibliotheek kan daarbij helpen!

Lea is vorig jaar als vrijwilliger gestart bij de VoorleesExpress. Zij begeleidt een gezin met een niet- Nederlandse achtergrond(NT2) en ondersteunt en stimuleert daarbij vooral twee jonge zusjes bij het lezen. Dat doet ze door vooral voor te lezen, maar ook door de kinderen te stimuleren zelf een boek ter hand te nemen en te lezen, of elkaar voor te lezen. Daarnaast worden er ook allerlei soorten taalspelletjes gedaan. En als er veel tijd is kunnen ze ook nog naar de speeltuin of de ijssalon, waar ze dan fijn samen kunnen praten! Lea probeert de moeder steeds bij haar activiteiten te betrekken. Moeder functioneert als begeleider namens de ouders. De moeder staat zelf erg open om te leren en wil haar Nederlands graag verbeteren. Dit heeft erin geresulteerd dat zij zich via de bibliotheek aangemeld heeft om met een taalmaatje te werken!

Te gast aan tafel in het taalcafé is Daja Kasubova die geboren is in Tsjechië maar al weer de nodige jaren in Nederland woont. Daja werkt in de zorg en ze vindt het enorm belangrijk dat ze goed in het Nederlands kan communiceren met haar collega’s. En om dat Nederlands goed op niveau te krijgen en te houden komt Daja sinds 2018 naar het taalcafé, waar ze in een gezellige ambiance over van allerlei onderwerpen gesprekken kan voeren, met andere allochtone Nederlanders. Op die manier kan ze het Nederlands goed oefenen. Zo wordt er bijvoorbeeld ook gesproken over de geschiedenis van Nederland, over het weer, enz. Daja vindt de thema’s die aangedragen worden altijd erg interessant. Daja vindt het heel fijn om in het taalcafé andere mensen te ontmoeten. Mensen uit verschillende landen, die allemaal Nederlands willen oefenen. In deze groepjes leren de deelnemers van en met elkaar. En er hoeft niet alleen maar gesproken te worden aan de hand van de thema’s. Er kan over alles gesproken worden wat de mensen in het groepje bezighoudt.

Esther Hendriks is docent Nederlands aan het Vista College, locatie Heerlen. Het Vista College is een school voor Middelbaar Beroeps Onderwijs (MBO). Volgens internationaal onderzoek is het slecht gesteld met het leesniveau van de Nederlandse jongeren. Een behoorlijk deel van hen scoort op het laagste niveau, hetgeen consequenties heeft voor het functioneren in het dagelijks leven. Deze jongeren kunnen bijvoorbeeld informatie van de overheid niet voldoende lezen en hebben moeite met het invullen van formulieren. En daar wilde Esther dus iets aan trachten te doen.

Ilona van Reijen, de projectleider van de VoorleesExpress en Taalrijk, vertelt over de gezinsaanpak die hiervoor ontwikkeld is. Ze leidt het eerst in. Taalontwikkeling is voor kinderen op jonge leeftijd al heel belangrijk. Kinderen die naar de opvang of naar school gaan leren daar al veel, maar de kinderen zijn het grootste deel van de tijd in hun thuissituatie. Dat kan bij hun ouders zijn, maar ook bij opa en oma of andere verzorgers. Belangrijk voor hun ontwikkeling is dat de thuisomgeving taalrijk is, dat de taalontwikkeling er een centrale plaats inneemt. Niet alle ouders vinden het echter even gemakkelijk om thuis voldoende met taal bezig te zijn of voor te lezen. Sommige ouders vinden lezen bijvoorbeeld zelf niet leuk of lastig, waardoor dit ook minder snel gedaan zal worden voor hun kinderen. Ook kan het zijn dat de thuistaal van een gezin een andere taal dan het Nederlands is. Nu bestaat er een mooi landelijk project waarbij je als gezin kunt inschrijven om gebruik te maken van de VoorleesExpress. In Limburg zijn er drie gemeenten die hiermee aan de slag zijn gegaan en Meerssen is er daar een van. Momenteel zijn er in Meerssen 10 gezinnen die gebruikmaken van de voordelen van dit project.

Piet Pluymaekers is al enkele jaren actief bij de bibliotheek in Meerssen als voorleesvrijwilliger. En hij doet dat met een aanstekelijk enthousiasme. Piet is vader, grootvader, oud-onderwijzer en vrijwilliger en in die laatste hoedanigheid leest hij voor aan jong en oud. Ook Piet onderstreept het belang van voorlezen bij kinderen. Het draagt bij aan hun algemene ontwikkeling en hun concentratie wordt er beter van. Maar het stimuleert ook de hersenen en het taalinzicht wordt erdoor verbeterd en hun schoolprestaties gaan ervan vooruit. Bovendien ontwikkelt het de fantasie van de kinderen. En het allerbelangrijkste is misschien nog wel dat kinderen voorlezen heel leuk vinden. En dat kan er weer voor zorgen dat ze zelf sneller een boek zullen pakken! Piet geniet er zelf erg van om voor te lezen. Vooral de kinderen blijken steeds weer een dankbaar publiek! Hij betrekt de kinderen ook vaker bij het kiezen van een geschikt boek, waarbij hij soms gebruikmaakt van het leeftijdsverschil tussen de kinderen.

Ellen kan het belang van voorlezen, ook bij de allerjongsten, niet genoeg benadrukken. Het vergroot de woordenschat van de kinderen en stimuleert de taalvaardigheid in het algemeen, maar het bevordert ook de concentratie en stimuleert de fantasie. En het kan de kinderen ook ertoe aanzetten om sneller zelf een boek te pakken. En daar is het uiteindelijk toch allemaal om te doen! Veel ouders denken dat ze hun kinderen pas kunnen gaan voorlezen als ze naar school gaan. Maar met voorlezen kun je dus niet vroeg genoeg beginnen! Ook aan je baby kun je voorlezen. Het materiaal dat daarvoor wordt gebruikt is eigenlijk meer een speelgoedje, zoals een badboekje of een prentenboek van dik karton. Daarbij laat de ouder de plaatjes zien en vertelt erbij. En op die manier ben je als ouder samen met je kind met taal bezig en stimuleer je de taalvaardigheid van je baby of peuter.

Bibliotheek Meerssen vertelt!