อาจารย์ประสาน พุทธกุลสมศิริ

ภาวนาแล้วต้องเป็นไปเพื่อความลดละ ความปล่อยวางจางคลายไปเป็นลำดับ ไม่ใช่ยิ่งภาวนายิ่งพะรุงพะรัง ยิ่งภาวนายิ่งแบกโลกไว้มากขึ้นๆ ยิ่งภาวนาแล้ว ยิ่งเห็นแก่ตัวมากขึ้น กิเลสละเอียด กิเลสมันประณีต บางคนชนะกิเลสหยาบได้ พอเจอกิเลสที่ละเอียดเข้า สู้ไม่ได้แล้ว ติดกับ ทุกอย่างต้องพอดีพอเหมาะและสมดุล ต้องรู้จักสังเกต ไม่ตึงไปไม่หย่อนไปทุกตัว การภาวนาของเราจึงจะราบรื่น -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 5 กรกฎาคม 2566

การปฏิบัติธรรมต้องเป็นไปตามลำดับ อะไรต้องฝึกก่อน ต้องฝึกก่อน อันดับแรกมุ่งเอาสติเป็นหลัก เอาความรู้สึกตัวเป็นหลัก หลังจากนั้นถึงจะก้าวไปสู่สมาธิที่ถูกต้อง ถ้าไม่มีสติแล้วมุ่งฝึกสมาธิเลย จะได้มิจฉาสมาธิ เคลิบเคลิ้ม น้อมจิตไปอยู่กับอารมณ์ เคร่งเครียด บีบบังคับจิตให้อยู่กับอารมณ์กรรมฐาน ถ้าเราไม่เห็นสภาวะคือไม่มีสติ ผลของมันคือเป็นมิจฉาสมาธิ เป็นสมาธิที่ไม่ได้ประกอบด้วยสติ มีสมาธิที่ถูกต้องแล้วถึงจะเจริญปัญญาได้ สมาธิมีสองขา ขาที่พักผ่อนให้จิตสดชื่น ขาที่ตั้งมั่นอยู่ ไม่ไหลไป จริงๆ ก็คิอเกิดจากจากการไหลแล้วรู้ ต้องแม่นว่า สมาธิแปลว่าตั้งมั่น สมาธิเกิดจากรู้ทันจิตที่เคลื่อน สมาธิไม่ได้เกิดจากการจงใจรักษาไว้ไม่ให้เคลื่อน สิ่งเหล่านี้ต้องแม่น -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สคนลาว โดยบ้านสติ 18 มิถุนายน 2566

งานทางโลก ไม่มีวันสิ้นสุด เพราะกิเลสเราไม่เคยหยุด แต่งานทางธรรมมีวันจบ จบแล้วจบเลย ไม่ต้องกลับมาทุกข์อีก จะเอาความสุขที่เหนื่อยยากแทบตาย หามาได้ แล้วก็ต้องเสียไปอีก จะให้พลังงานทั้งชีวิต เพื่อการนี้ หรือจะใช้ทรัพยากรในชีวิต เพื่อแสวงหาความสุขที่เที่ยงกว่านี้ เลือกเอา -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สคนลาว โดยบ้านสติ 17 มิถุนายน 2566

หาบ้านให้จิต แทนที่จะปล่อยให้มันเป็นเด็กเร่ร่อน ก็ให้มันมาอยู่ในบ้านซะ บ้านนี่คือ อารมณ์กรรมฐาน อารมณ์กรรมฐานของเรา จะเป็นพุทโธก็ได้ จะเป็นร่างกายก็ได้ จะเป็นบทสวดมนต์ก็ได้ อะไรก็ได้ให้ใจมันมีเครื่องระลึก เพื่อที่จะทำให้มันไม่คิดฟุ้งซ่าน สะเปะสะปะ หลงลืมตัวเองไปตลอดเวลา -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สคนลาว โดยบ้านสติ 17 มิถุนายน 2566

การภาวนา เร่งไม่ได้ รีบมากไม่ได้ ยิ่งเร่งจะยิ่งเพ่ง ยิ่งอยากดีจะยิ่งอึดอัด เดินไปสบาย ๆ แล้วสติ สมาธิ ปัญญาจะค่อย ๆ งอกงามขึ้นมาเอง การภาวนาจะเป็นอย่างนี้ทุกคน ถูกบ้าง ผิดบ้าง ทำไป ไม่มีถูกตลอด เราต้องรักษาศีล ฝึกสมาธิ 2 แบบ (สมาธิพักผ่อนและสมาธิจิตตั้งมั่น) จนถึงจุดหนึ่งเราจะเดินปัญญา เรารู้ว่าหลักการที่ถูกคือไม่เผลอไม่เพ่ง ถ้าเรารู้จักหลักการพวกนี้ เวลาเราผิด เราจะไม่ผิดไกลมาก เราต้องอดทน เพราะความคุ้นชินของเรา ถ้าไม่หลง เราก็เพ่ง ทีนี้เราจะฝึกหลงแล้วรู้เร็ว ๆ เพ่งเราก็รู้ จนถึงจุดหนึ่งจะเป็นความคุ้นชิน ที่จะรู้สึกตัวแบบไม่เผลอและไม่เพ่ง แล้วก็จะพบว่าการภาวนาง่ายขึ้น ๆ ตามลำดับ -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สคนลาว โดยบ้านสติ 16 มิถุนายน 2566

เวลาที่เราเรียนรู้ใจตัวเอง เราวางความรู้สึกผิดชอบชั่วดีไว้ก่อน เรากำลังมาเรียนว่าอะไรเกิดขึ้นในใจเราจริงๆ อย่าใช้ความคิดมาสวมหรือมาหลอก เวลาเราอยู่ในโลก เราต้องทำทุกอย่างตามเหตุผล พฤติกรรมทางกายวาจาต้องไม่ชั่ว ต้องถูกต้องตามจริยธรรม หน้าที่มีอะไรก็ต้องทำ แต่ในกระบวนการเรียนรู้ใจตัวเอง เราจะซื่อสัตย์กับใจตัวเอง จะไม่ดัดจริต จะไม่แกล้งดี สนใจว่าอะไรเกิดขึ้นในใจเราจริง ๆ แปลว่า สุข ทุกข์ ดี ชั่ว ได้หมด เบื่อก็ได้ หลงไปคิดก็ได้ ไม่ว่า เราจะไม่กด ไม่ข่ม ไม่แก้ -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สคนลาว โดยบ้านสติ 16 มิถุนายน 2566

เราทำกรรมฐานโดยจะไม่พยายามทำสิ่งที่ถูก เพราะทำไม่ได้ เราจะรู้ทันจุดที่ผิด เช่น หลงไปไม่ถูก แต่หลงไปแล้วรู้ เราจะได้จุดที่ถูกขึ้นมา ถ้าจงใจจะรู้ จงใจทำให้ถูก จะไม่ถูก ที่ถูกทำไม่ได้ ที่ถูกจะได้มาจากการรู้จุดที่ผิด แต่เราฝึกได้ ฝึกรู้ทันจิตที่ไหลออกไปบ่อย ๆ ฝึกจนสติรู้ทันเร็วขึ้นทุกครั้งที่ใจไหลไป ทุกครั้งที่รู้ เราจะได้สมาธิที่ถูกต้องแบบพุทธ ซึ่งมีลักษณะที่เหมือนกับจิตที่ทรงฌาน แต่มันเกิดแป๊บเดียว เราจะทำให้สมาธิแบบนี้เกิดเยอะ ๆ เกิดบ่อย ๆ จนในที่สุดจะรู้สึกว่าสมาธิหรือตัวรู้นี้อยู่ได้นานขึ้น -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สคนลาว 16 มิถุนายน 66

ต้องแม่นในกิจ ในหน้าที่ต่ออริยสัจ คือหน้าที่ต่อทุกข์ หรือรูปนาม เรามีหน้าที่รู้มัน เห็นมันตามความเป็นจริง หน้าที่ต่อสมุทัยหรือตัณหา คือละมัน หน้าที่ต่อนิโรธหรือความดับทุกข์ หรือพระนิพพาน มีหน้าที่เห็นมันเฉยๆ เราเห็นเอง เราไม่ได้ทำพระนิพพานให้เกิดขึ้นหรอก ความดับทุกข์นี่ เป็นผลของมรรค ที่เราเจริญเต็มที่แล้ว -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สจีนออนไลน์ 16 พฤษภาคม 2566

วิปัสสนา เราใช้เครื่องมือ อยู่ 2 ตัว เครื่องมือตัวที่หนึ่ง เราต้องฝึกจนสติอัตโนมัติเกิด ไม่ใช่เกิดแค่ครั้งเดียว เกิดจนเป็นความคุ้นชินที่สติอัตโนมัติ จะเกิดบ่อยๆ อันที่สอง จิตต้องตั้งมั่น ใจไม่จมแช่ลงไปในอารมณ์ ช่วงนี้ยังไม่ใช่ช่วงสนใจเจริญวิปัสสนา ไม่ใช่ช่วงเวลาสนใจไตรลักษณ์ จะคิดไตรลักษณ์ได้ คิดไปก่อน ช่วงนี้เป็นช่วงเวลาที่ต้องฝึก เพื่อให้ได้เครื่องมือสองตัวนี้ขึ้นมาให้ได้ก่อน -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สจีนออนไลน์ 14 พฤษภาคม 2566

สิ่งทั้งหลายเจริญแล้วเสื่อม ภายใต้เงื่อนไขที่เราอดทนภาวนาสม่ำเสมอ ถึงจุดหนึ่งเราจะเจอสภาวะหนึ่งที่รออยู่ข้างหน้าคือความเสื่อม ถ้าความเสื่อมเกิดขึ้น ไม่ต้องทำอะไรเยอะ ให้อดทนภาวนาไปสม่ำเสมอ จนถึงจุดหนึ่งเราจะเข้าใจ ว่าเราไม่ได้ภาวนาเพื่อจะเอาความเจริญ ความเสื่อมและความเจริญเป็นของโลก จิตที่เข้าใจและยอมรับความเสื่อมและความเจริญ ถึงจะเห็นธรรม -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สจีนออนไลน์ 13 พฤษภาคม 2566

ถ้าสติอัตโนมัติเกิดเมื่อไหร่ ก็แปลว่าเราตื่นแล้ว ทุกครั้งที่สติอัตโนมัติเกิด เราก็จะได้สิ่งที่เรียกว่า สมาธิอัตโนมัติด้วย ฉะนั้นหัวใจสำคัญของ ศีล สมาธิ ปัญญา รากฐาน อยู่ที่ สติ -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สจีนออนไลน์ 13 พฤษภาคม 2566

เราทุกคนสำคัญ เพราะเราเป็นคนเดียวในโลกทั้งสิ้น ใครก็ไม่เหมือนเรา เราก็ไม่เหมือนใคร ใครจะมาเลียนแบบเราก็ไม่ได้ เราจะไปเลียนแบบคนอื่นเราก็เป็นไม่ได้ จับหลักแล้วเป็นตัวของตัวเอง เราจะพึ่งตัวเอง ต้องเชื่อในเรื่องกรรม เรื่องผลของกรรม พุทธศาสนาเป็นกรรมวาที เราก็กระทำกรรมที่ดีที่เป็นกุศลเรื่อยๆ ต้องเชื่อในเรื่องวิริยะวาที ต้องเชื่อในศักยภาพของตนเอง -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สบ้านสติ 17 เมษายน 2566

การเห็นชัดแล้วไม่เห็นไตรลักษณ์ ไม่มีประโยชน์ การเห็นไม่ชัดแล้วเห็นไตรลักษณ์ มีประโยชน์มากกว่า เราโกรธขึ้นมาก็แค่รู้สึก ไม่ต้องชัดมาก เบื้อขึ้นมาก็แค่รู้สึก ไม่ต้องชัดมาก แต่ถ้าใจเราแยกได้ว่า นี่โกรธ นี่โลภ นี่หลง แล้วเห็นไม่ชัดเลย แค่รู้สึกขึ้นมา ความโกรธ โลภ หลง ทุกตัวเปลี่ยน ถ้าเห็นทุกตัวเปลี่ยนได้ แสดงว่าเราเข้าเป้าของการปฎิบัติ เพราะเห็นไตรลักษณ์ของสภาวะ -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สจีนออนไลน์ 12 พฤษภาคม 2566

ทุกคนถ้ายังไม่ทำที่สุดแห่งทุกข์ อย่าประมาทกิเลส แล้วก็อย่าพึงพอใจในความดีที่มีอยู่ มันจะต้องพัฒนาขึ้นไปจนถึงวันหนึ่งอะไรๆ ก็ทำให้เราทุกข์ไม่ได้ อย่างนั้นถึงจะถึงหน้าที่ที่มีต่อตัวเองจะสิ้นสุด เราพลาดเมื่อไร เราก็ทุกข์เมื่อนั้น พระพุทธเจ้าท่านถึงสอนว่า ธรรมะทั้งหลายรวมลงที่ความไม่ประมาท -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 31 พฤษภาคม 2566

ธรรมะแท้ๆ ต้องเป็นไปเพื่อความมีสติ มีศีล มีสมาธิที่ถูกต้อง มีปัญญาเพื่อจะรู้เท่าทันสภาวะต่างๆ ตามความเป็นจริง เพื่อจะถอดถอนจิตใจออกจากความทุกข์ ออกจากความยึดถือทั้งปวง ต้องเป็นไปเพื่อวิมุต คือความบริสุทธิ์หลุดพ้น คือความปล่อย วาง จาง คลาย จากเครื่องโดยร้อยรัดต่างๆ -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สจีนออนไลน์ 11 พฤษภาคม 2566

หน้าที่ต่างๆทางโลกอะไรควรทำต้องทำ การทำงานทางโลกที่สุจริต ที่เป็นสัมมอาชีวะ ที่ไม่ใช่มิจฉาอาชีวะทั้งหลาย ไม่ขวางการปฏิบัติธรรม ไม่ขวางการบรรลุธรรม ถ้าเราทิ้งหน้าที่ของเรา อะไรควรทำแล้วเราไม่ทำ เราโกงเวลาของคนนั้นคนนี้มาภาวนา เดินจงกรม นั่งสมาธิ เพื่อเราจะได้เจริญ ขณะนั้นเรากำลังทำอกุศลอยู่คือเห็นแก่ตัว องค์มรรคไม่บริบูรณ์ ไม่มีสัมมาวายามะ (ความเพียรชอบ) รู้ลงไปให้ชัด สังเกตดีๆว่าเป็นบุญหรือเป็นบาป เป็นกุศลหรืออกุศล -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สบ้านสติ 18 เมษายน 2566

อยู่กับปัจจุบัน อดีตเลยมาแล้วทั้งสิ้น อนาคตก็ยังไม่ถึง เราก็อยู่กับปัจจุบันไป เวลามันปรุงดี ก็เห็นมันปรุงดีในปัจจุบัน แล้วก็แล้วกัน ความปรุงดีมันก็หมดหน้าที่แล้ว มันปรุงชั่ว เราก็เห็นความปรุงชั่วเกิดขึ้น ความปรุงชั่วมันก็ทำหน้าที่ของมันแล้ว แล้วมันก็เลิกไป คนทั้งหลายมีภาระเยอะ เพราะชอบไปยุ่งกับขันธ์ ซึ่งมันต้องทำงานของมันเอง บางทีมันก็ปรุงดี บางทีมันก็ปรุงชั่ว ธรรมชาติของเขาเป็นอย่างนั้น เราก็มีหน้าที่สักแต่ว่ารู้ สักแต่ว่าเห็นไป แล้วมันก็ผ่านไป อะไรมาก็ผ่านไป -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สบ้านสติ 15 เมษายน 2566

เวลาที่พวกเราต้องการอะไรก็แล้วแต่ ต้องการความรัก ต้องการสิ่งนั้น สิ่งนี้ พวกเราจะโกยเอาเข้าตัวตลอดเวลา คือมันหิว มันก็โกย เอาอารมณ์ที่ชอบบ้าง เอาสิ่งที่ชอบบ้าง ยศถาบรรดาศักดิ์ สิ่งที่ตัวเองเห็นว่าดี โกยเข้าตัวเรื่อยๆๆๆ ทำไมมันไม่มีวันเต็ม เพราะตัณหามันไม่มีวันเต็ม ใจเรามันพร่องอยู่เสมอ -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สบ้านสติ 17 เมษายน 2566

สิ่งแวดล้อม สิ่งที่เกื้อกูลให้เราพัฒนาขึ้นเรียกว่า สัปปายะ สถานที่สัปปายะ อาหารสัปปายะ ฯลฯ มีกระทั่งอิริยาบทสัปปายะ บางคนเดินภาวนาดี บางคนนั่งดี แต่อาจจะมีไม่กี่คนที่นอนดี แล้วก็มีเรื่องบุคคลสัปปายะ ในบรรดาสัปปายะทั้งหมด ถ้าเราเลือกสัปปายะต่างๆ ทั้งหลายไม่ได้ เราจะให้ความสำคัญกับบุคคลสัปปายะมากที่สุด เราอยู่กับใคร เรียนกับใครแล้วกุศลเราเจริญ เราไม่ได้วัดการสัปปายะหรือถูกจริตจากการที่มีความสุข แต่วัดจากกุศลเจริญ อกุศลเสื่อม -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สบ้านสติ 17 เมษายน 2566

https://www.dhamma.com/

สติมันสั่งให้เกิดไม่ได้ สติมีเหตุก็เกิด ไม่มีเหตุมันก็ไม่เกิด เหตุของสติคือ จิตจำสภาวะได้ จำสภาวะได้ ก็ต้องเห็นบ่อย เห็นบ่อยก็คือ ต้องซ้อมบ่อยๆ -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 4 มีนาคม 2566

ธรรมะเพื่อความไม่พลาดจากความเป็นพระอริยะ มีสามข้อคือ รู้จักประมาณในการกิน การนอน และอินทรีย์สังวร แล้วเราจะไม่พลาดจากความเจริญรุ่งเรื่องต่างๆ รู้จักประมาณไม่ใช่แปลว่าไม่ต้องนอนหรือนอนให้น้อยๆ เราต้องดูตัวเอง กินแค่ไหนกำลังดี ถ้ากินเยอะไปแล้วง่วง ก็ต้องกินน้อยหน่อย กินน้อยไป บางคนไม่มีแรง หงุดหงิด ไม่มีสมาธิ ฉะนั้นก็ต้องกินให้อิ่ม แล้วมีความสุข หลังจากนั้นก็ไปเจริญสติก็จะสบาย เรื่องนอนก็ต้องดู นอนแค่ไหนถึงเหมาะสม การประมาณในการกินหรือการนอน ไม่ใช่กินน้อย นอนน้อย แต่ต้องดูตัวเอง แค่ไหนถึงจะเหมาะกับตัวเอง -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สบ้านสติ 16 เมษายน 2566

ภาวนาต้องอดทน แล้วก็ภาวนาไม่เลิก แล้วมันก็จะดีเอง เราไม่ได้ภาวนาเอาอะไร เราภาวนาเพื่อจะเห็นว่าเจริญแล้วเสื่อมๆ เพื่อจะเข้าใจด้วยใจจริงๆ เลยว่า เราทำอะไรไม่ได้จริง แต่กว่าจะถึงตรงนั้น ทุกคนก็ต้องสู้ คือเสื่อมแล้วก็ต้องสู้อีก มันเป็นอย่างนั้นทุกคน -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สบ้านสติ 16 เมษายน 2566

พุทธศาสนาจริงๆ เป็นเรื่องของใจจริงๆ เป็นเรื่องของการฝึก ฝึกอะไร? หลักการคือ ฝึกจิต แต่ว่าก็ต้องฝึกร่างกายไปด้วยเพื่อช่วยจิต ที่เราเดินจงกรม นั่งสมาธิ มันใช้ร่างกาย ทั้งนั้นแหละ แต่ว่า เป้าเรามุ่งไปที่จิต แต่ถ้าใครตรงเข้าไปที่จิตไม่ได้ ก็ต้องใช้ร่างกาย ใช้อะไรอย่างอื่นช่วยบ้าง ใช้อุปกรณ์ ใช้เครื่องมือต่างๆ ช่วย ใช้การสวดมนต์ช่วย ใช้กิจกรรมอะไร ที่ทำให้ใจเราคลอเคลียกับธรรมะ ไม่หลงออกไปทางโลก -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สบ้านสติ 14 เมษายน 2566

ศาสนาพุทธเป็นศาสนาของใจ เราต้องการพัฒนาใจเรา เราจะปล่อยให้ใจเราจมอยู่ในกองทุกข์ จมลงไปในกองกิเลสไม่ได้ วิธีการปรับแก้ของแต่ละคนไม่เหมือนกัน ตามจริตนิสัย ตามมุมมอง พวกเราต้องดูตัวเอง แค่ไหนที่พอเหมาะพอดีกับเรา ทางสายกลางมีเรื่องศีล สมาธิ ปัญญา ทั้งหมดนี่มันต้องพอดีกับเรา ถ้ามาตรฐานหรือความดีแบบต่างๆ สร้างความเครียดสร้างความกังวลใจให้เรามากเกินไป แปลว่านี่ตึงไปแล้ว ใจมีภาระมาก สมาธิจะไม่เกิด เพราะความสุขเป็นเหตุใกล้ให้เกิดสมาธิ แต่ว่าถ้าเราตามใจตัวเองมากเกินไป อยากกิน อยากเที่ยว เอาความสุขความสบายเข้าตัวตลอดเวลา จนกิเลสต่างๆ มากขึ้น จนขี้เกียจหรือฟุ้งซ่านมากขึ้นทุกวัน ความรู้เนื้อรู้ตัวลดลง อันนี้แปลว่าหย่อนไป -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สบ้านสติ 15 เมษายน 2566

ถ้าต้องการพักผ่อน เวลาที่ไม่ค่อยมีแรง จุดที่เราใส่ใจคืออารมณ์กรรมฐาน ถ้าเราใช้เดินจงกรมเป็นอารมณ์กรรมฐาน เราก็จงใจนิดหนึ่ง ให้ใจไปอยู่ในร่างกายเพิ่มขึ้นนิดหนึ่ง ใส่ใจร่างกายที่เคลื่อนไหว แต่ต้องมีสติ รู้ว่าตอนนี้จิตแช่เข้าไปในอารมณ์ฯ อันนี้มีเจตนามีความจงใจจะทำสมถะ วันไหนที่เราไม่ฟุ้งซ่าน มีเรียวแรง เราก็อาจไม่ต้องเริ่มต้นด้วยการทำสมถะก็ได้ เราก็ทำกรรมฐานแล้วใส่ใจที่จิตตัวเอง -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สบ้านสติ 15 เมษายน 2566

อยู่กับกรรมฐานของเรา อยู่กับวิหารธรรมไป หางานให้จิตทำ แต่ว่า การหางานให้จิตทำเนี่ย ไม่ใช่ว่า ต้องปรุงแต่งจิต ให้เป็นอย่างนั้น ให้เป็นอย่างนี้ ไม่ใช่! หางานให้จิตทำ หมายถึงว่า ให้จิตอยู่ในอารมณ์กรรมฐานอันนึง เนืองๆ การที่จิตมีวิหารธรรม กับการปรุงแต่งจิต ไม่เหมือนกัน มีวิหารธรรมแล้วรู้ทันจิต -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สบ้านสติ 14 เมษายน 2566

มันไม่ใช่ว่าเดินจงกรมยาวแค่ไหนหรือนานแค่ไหน ถ้าเพ่งแล้วเดินยาว ก็เท่ากับเพ่งทั้งชั่วโมง ถ้าใจถูก ไหลแล้วรู้ๆ ในเวลาที่ไม่ได้ยาวมาก จะมีคุณภาพมากกว่ากันเยอะ กำลังของสติ สมาธิ ปัญญาที่ดี ถ้าสะสมในเชิงปริมาณแล้วถูกต้องด้วย จะต้องได้คุณภาพที่โล่ง โปร่งเบา คล่องแคล่ว ว่องไว นุ่มนวล ควรแก่การงานไปพร้อมๆ กันด้วย แต่จะไม่เป็นตลอด ถ้าหลักเราถูกก็จะถูกบ้างผิดบ้างๆ แต่ถ้าหลักเราไม่แม่น เราภาวนาแล้วไม่สังเกตจิต คือภาวนาแล้วไม่รู้ทันจิต เราก็จะจมลงไปในโหมดที่ผิดยาว -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สบ้านสติ 14 เมษายน 2566

การภาวนาเหมือนการขึ้นบันไดเลื่อน ด้วยการเดินสวนบนบันไดเลื่อนที่เลื่อนลง กิเลสหรือความคุ้นชินฝ่ายต่ำของเราจะพาเราไหลลงตลอด จิตมีธรรมชาติไหลลงต่ำ สัจจะอันนี้ทำงานตลอด เรารู้สึกว่าเราไม่ได้แย่ลง เราไม่ได้ทำชั่วมากขึ้น เรามีข้อแก้ตัวให้กิเลสเสมอ แค่เราหยุดอยู่กับที่ คุณงามความดีไม่ได้เพิ่มขึ้น คุณงามความดีหยุดนิ่ง พอเราหยุดปุ๊บ บันไดเลื่อนก็พาเราลงมาเลย -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์สบ้านสติ 13 เมษายน 2566

สมาธิที่ถูกต้อง คือ สมาธิที่เป็นสภาวะที่ใจ มีความรู้สึกตัว มีความรู้เนื้อรู้ตัว หลักการง่ายๆ ก็คือ เมื่อไรก็ตาม ที่เรารู้ว่าเราหลง สภาวะที่รู้สึกตัวจะเกิดขึ้น เมื่อไรก็ตาม ที่เรารู้ว่าเราเพ่ง รู้ว่าเคลื่อนไปเพ่ง สภาวะที่รู้สึกตัว ก็เกิดขึ้นได้เหมือนกัน ที่จริงก็คือ เมื่อไรก็ตาม ที่เรารู้ว่า ร่างกายเป็นอย่างไร? จิตใจเป็นอย่างไร ? ตอนนั้นความรู้สึกตัวมันจะเกิด ความรู้สึกตัวนี่แหละ มันประกอบด้วย สติที่ถูกต้อง กับสมาธิที่ถูกต้อง -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ 18 กุมภาพันธ์ 2566

คนที่ไม่เข้าใจหลัก ก็จะเริ่มเขว เขวยังไง? ไปตีความเครื่องมือเป็นหัวใจ อย่างเครื่องมือในการภาวนา เดินจงกรม การนั่งสมาธิ การปฏิบัติในรูปแบบต่างๆ อย่างนี้เป็นวิธีการภาวนา หัวใจคือ มีสติอยู่กับเนื้อกับตัว แล้วก็เห็นร่างกาย จิตใจ แสดงไตรลักษณ์ หัวใจคือ ความชั่วอย่าทำ ความดีทำไว้ อย่าเห็นแก่ตัว -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ 6 เมษายน 2566

เราก็เลือกเอา เราจะดิ้นรนขวนขวายทำงานที่ไม่มีวันจบ เกิดใหม่ก็ทำงานอย่างนี้อีกไม่มีวันจบทุกภพทุกชาติไป หรือจะเลือกหนทางที่เดินไปแล้วมีวันจบ มีโอกาสถึงเป้าหมาย แล้วก็ไม่ต้องมาทำงานต่างๆ แบบนี้ซ้ำอีกตลอดไป -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ 24 กุมภาพันธ์ 2565

ถ้าศีล สมาธิ ปัญญา สมถะ วิปัสสนา การเจริญสติปัฏฐาน และสิ่งต่างๆ ที่ทำอยู่ ความดีต่างๆ ที่ทำอยู่ ไม่เป็นไปเพื่อจะให้อกุศลที่มีอยู่ดับลง อกุศลที่ยังไม่เกิดไม่เกิด กุศลที่ยังไม่เกิดไม่มี ให้มันเกิดขึ้น กุศลที่มีอยู่แล้วให้มันงอกงามขึ้น ถ้าไม่เป็นไปเพื่อสิ่งนี้ ทุกตัวที่คุณฝึก ไม่ว่าศีล สมาธิ ปัญญา สมถะ วิปัสสนา หรืออะไรก็ตามที่ดูแล้วเป็นวิถีของคนดี ระวัง มันจะเป็นเครื่องมือในการสนองกิเลส สนองมานะอัตตา เป้าหมายตัวนี้ไม่ชัด ไม่เจริญ -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ 5 เมษายน 2566

ศึกษาลงมาที่ตัวเองให้เยอะ จะได้ไม่ถูกมายาของขันธ์ 5 ต่างๆ หลอกให้หลงไปในโลกนี้ และติดอยู่ในกรงขังของโลกวัฏฏะนี้ ตื่นขึ้นมารู้เนื้อรู้ตัว เป็นตัวของตัวเอง เป็นผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน เห็นร่างกาย เห็นจิตใจ ทำงาน วันหนึ่งจะพ้นออกจากมายา -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ 28 ธันวาคม 2565

ไม่มีอะไรสำคัญกว่าอดทน เสื่อมก็อดทนทำ ไม่ดีก็อดทน อยากได้ธรรมมะเร็วๆ ก็ต้องอดทน ขี้เกียจก็ต้องอดทน ตัวนี้เป็นคุณธรรม ที่พวกเราจำนวนมากดูถูก คำว่า" อดทน" มันดูไม่ตื่นตาตื่นใจเหมือนปัญญา ที่จริงคุณธรรมพื้นฐานเหล่านี้สำคัญมาก -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ 27 เมษายน 2565

ทุกสิ่งที่เจอ ยุติธรรมตามกรรมเสมอ แต่ว่านักปฏิบัติไม่ได้จำนนกับกรรม กรรมชั่วในอดีตส่งผลให้เราเจอสภาวะอันนี้แบบนี้ เรามีหน้าที่ทำกรรมใหม่กรรมปัจจุบันให้ดีที่สุดเท่าที่สามารถทำได้ เราอยากแบ่งเบาผลของกรรมชั่วในอดีต เหมือนมีเกลืออยู่ก็เค็มอยู่แล้ว อย่าไปเพิ่มปริมาณของเกลือ เราก็เพิ่มน้ำเข้าไปเยอะๆ เพิ่มความดีเข้าไปเยอะๆ เกลือก็ยังมีอยู่แต่น้ำมากเสียจนเราไม่รู้สึกว่าน้ำนั้นเค็มเท่าไร -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ 4 มกราคม 2566

สติปัญญาของแต่ละคน หรือโอกาสของแต่ละคนที่จะเข้าถึงธรรมะไม่เท่ากัน คนที่ไม่มีโอกาสได้ฟังธรรม ไม่มีโอกาสได้ปฏิบัติ ไม่เคยได้ยินธรรมะของพระพุทธเจ้ามาก่อน คล้ายกับใจมีแต่ความไม่รู้ ความไม่รู้เป็นอันตรายอย่างยิ่ง พระพุทธเจ้าตรัสว่า ท่านไม่เห็นว่ามีสิ่งใดอกุศล หรือความผิดอะไรที่รุนแรงเท่ามิจฉาทิฏฐิ มิจฉาทิฐิคืออะไร มิจฉาทิฐิคือความเห็นที่ผิด กิเลสตัวอื่นอย่างราคะ หรือโทสะ โกรธเขา ยังไม่แรง แต่ความโกรธมันให้ความเผ็ดร้อนที่ใจเรา ให้ความทุกข์มาก เหมือนไฟแผดเผาใจเรา แต่ความร้ายแรงผลโทษของความโกรธ ไม่ร้ายแรงเท่าโมหะ ไม่แรงเท่าความไม่รู้ ความไม่เข้าใจ ไม่แรงเท่ามิจฉาทิฏฐิ -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ 21 ธันวาคม 2565

รักษาศีลไว้ อย่าให้ผลประโยชน์ มาให้ศีลเราด่างพร้อย เมื่อมีศีลแล้ว ทำสมาธิไว้ เหนื่อยก็พักผ่อน ทำสมาธิเพื่อการพักผ่อน ใจจะได้สดชื่น ใจจะได้มีพลัง ใจมีกำลัง ใช้ทางโลกก็ได้ ใช้ทางธรรมก็ได้ จิตฟุ้งซ่าน คิดอ่านทางโลกก็ไม่เฉียบคม ทางธรรมก็จะฟุ้งซ่าน ไม่มีแรง ทำให้มีแรงมากพอที่จะเกิดอริยมรรค -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ ศาลาประสานวิเทศธรรม 16 พฤศจิกายน 2565

“นักปฏิบัติจนถึงวันหนึ่งจะรู้ว่า ที่สู้อยู่ทุกวันนี้ สู้ทีละยก ทีละขณะ ว่าขณะนี้กุศลจะชนะ หรืออกุศลจะชนะ คล้ายกับขณะนี้จะตื่นหรือจะหลับ ขณะนี้จะหลงหรือจะรู้ หรือจะเพ่งหรือจะแพ้ทางกิเลสตัวไหน จะพบว่าตั้งแต่เช้าถึงเย็นแค่ระมัดระวังตัวไปเรื่อยๆ คอยให้มีสติคุ้มครองรักษาจิตไปเป็นช่วงๆ ให้ไม่ถูกกิเลสที่ร้ายกาจต่างๆ มาครอบงำใจ ให้ไปทำความชั่ว พูดชั่ว คิดชั่ว" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ 19 ตุลาคม 2565

ไปสำรวจตัวเอง ว่าเรามีอะไรบ้างที่ยังไม่ได้ละ ที่สมควรละยังไม่ได้ละ ที่สมควรลดยังไม่ได้ลด ความเข้าใจอะไรผิดๆ ที่เรามีต่อธรรมะ เราก็ไปพิจารณาดู ความงมงายต่างๆ ที่เราทำตามความเชื่อ คิดไปเองว่าทำอย่างนี้ถึงจะได้มรรคผลด้วยความรวดเร็ว เราก็ไปใคร่ครวญ อะไรสมควรทำ อะไรไม่สมควรทำ สมควรทำที่แค่ไหน ไปพิจารณา แล้วการภาวนาจะง่ายจะไม่ยากเท่าใด ถ้าติดกับอยู่ที่ความคิดความเห็นต่างๆ ที่ไม่ถูกตรง ผิดตั้งแต่ข้อหนึ่งคือข้อสัมมาทิฏฐิ พอสัมมาทิฏฐิในเบื้องต้นด้วยความคิดมันผิด ที่เหลือผิดทั้งหมด สิ่งเหล่านี้ก็ต้องแม่น แล้วก็ต้องเข้าใจ ไม่เช่นนั้นภาวนาก็ลุ่มๆ ดอนๆ ทำความดีก็มาก ทำความชั่วแบบตัวเองนึกไม่ออกก็มาก ก็ไม่เจริญสักที -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ 2 พฤศจิกายน 2565

“ฟังแล้วพิจารณาใคร่ครวญธรรมะ ในเบื้องต้นต้องคิดตามเสร็จแล้วลงมือปฏิบัติ พอลงมือปฏิบัติก็จะค่อยๆ เข้าใจ สิ่งต่างๆ มากขึ้นตามลำดับ ค่อยๆ เรียนไปเรื่อย ค่อยๆ เห็นสิ่งที่ผิด พอเห็นสิ่งที่ผิดมากขึ้นก็จะถูกมากขึ้นไปตามลำดับ" -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ 7 กันยายน 2565

คนที่เขาดีก็ไม่ได้ดีเอง เขาฝึกตัวเขามา คนที่ชั่วเขาก็ไม่ได้ชั่วเอง มันเป็นความคุ้นชินที่สะสมความชั่วมาทุกภพทุกชาติ จิตที่อ่อนแอตามใจกิเลส มันไม่ได้อ่อนแอเอง เราก็ฝึกมันมาเหมือนกัน ฝึกที่จะโอนอ่อนผ่อนตาม นิดหน่อยไม่เป็นไรหรอก และทุกครั้งที่เราตามใจกิเลส กำลังของกิเลสนั้นก็จะแรงขึ้นๆ เราจะคล้อยตามมันง่ายขึ้น ยอมมันมากขึ้น ฉะนั้นแต่ละคนต้องมีอุบาย มีวิธีการฝึกตัวเอง เราก็ไปตั้งกฎให้ตัวเองที่พอจะทำได้ เลือกเป้าหมายในชีวิตทีละนิดทีละหน่อย ทุก 3 เดือนทุก 6 เดือน เราจะทำอะไรที่มันยากขึ้นมานิดหนึ่งในชีวิต เช่น เคยเดินจงกรมวันละ 15 นาที ก็เพิ่มเป็น 30 นาที แล้วทำให้ได้ ทำได้แล้วใจมันจะเริ่มมีแรง มีกำลังมีความมุ่งมั่น จะมั่นใจในตัวเองที่จะสู้กับกิเลสมากขึ้น เราต้องเปลี่ยนตัวเองจากคนขี้แพ้ เป็นคนที่จะสู้เพื่อที่จะชนะ ไม่ได้ชนะคนอื่น เราไม่ต้องการชนะอะไร เราต้องการแค่ชนะความคุ้นชินที่ชั่วๆ ความคุ้นชินฝ่ายต่ำที่เราสะสมอบรมมานับภพนับชาติไม่ถ้วน -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 28 กุมภาพันธ์ 2565

สู้ไปจนคล้ายกับค่อยๆ เห็นความเป็นธรรมดา ของความเสื่อมและความเจริญ ค่อยๆ เห็นความเป็นธรรมดาของจิต ซึ่งมันจะปรุงสุขบ้าง ทุกข์บ้าง ดีบ้าง ชั่วบ้าง ฟุ้งซ่านบ้าง หดหู่บ้าง ดีใจบ้าง เสียใจบ้าง อนุโมทนาบ้าง อิจฉาบ้าง รักบ้างเกลียดบ้าง กับคนๆ เดียว บางขณะคิดถึงก็รักขึ้นมา บางขณะคิดถึงก็โกรธขึ้นมา บางขณะคิดถึงก็เบื่อขึ้นมา เห็นอย่างนี้เรื่อยๆ จนจิตมันชิน มันเห็นว่าความปรุงแต่งพวกนี้ คิดขณะหนึ่งขณะหนึ่งความรู้สึกก็เกิด ความคิดเปลี่ยนเล็กน้อยความรู้สึกก็เปลี่ยนอีก จนรู้สึกว่าคล้ายกับจนรู้สึกว่าไม่อยากจะถือสา หรือใส่ใจกับความสุขที่เกิดขึ้น หรือความทุกข์ที่เกิดขึ้น คล้ายกับชิน ชินไม่ได้ชินชา มันฉลาดขึ้น ฉลาดขึ้นในมุมที่ว่า อะไรๆ มันก็ครู่เดียว แล้วมันก็ห้ามไม่ได้สั่งไม่ได้ เห็นเรื่อยๆ กระบวนการต่างๆ เหล่านี้มันจะสอนเรา -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ 20 กรกฎาคม 2565

"ดูไปเลย ดูสภาวธรรมไปเลย มีอะไรเกิดขึ้นก็ดูไป ดูถูกบ้าง ดูผิดบ้าง ไม่เป็นไรหรอก เริ่มต้นก็หัดดูจนจิตจำสภาวะได้ แล้วถึงจุดหนึ่งที่จิตจำสภาวะได้ พอสภาวะนั้นเกิดขึ้น สติก็เกิด พอสติเกิด สมาธิที่ถูกต้องก็เกิด วิธีแบบนี้เป็นวิธีที่ง่ายๆ สำหรับคนที่ไม่มีเวลาทำสมาธิเยอะ มีเวลาน้อย" -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 17 สิงหาคม 2565

"แต่ละคนมีกิเลสที่ตัวเองแพ้ คล้ายว่าถ้าเจอตัวนี้เป็นอันว่าสู้ไม่ค่อยไหวต้องคล้อยตาม แต่ไม่ใช่ให้เราใช้เหตุผลนี้มาเป็นข้ออ้างในการตามใจกิเลส หลักต้องแม่น เราต้องรู้ว่าวัตถุประสงค์ของศีล ถึงแม้ว่าเป็นไปเพื่อควบคุมพฤติกรรมภายนอกคือกายกับวาจา แต่หัวใจของศีลจริงๆ คือเป็นไปเพื่อการชำระล้างกิเลส เราเรียนว่าผลของศีลของทาน จะได้ภพภูมิที่ดี ได้มีความสุขทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ นั่นเป็นผลพลอยได้ ปลูกต้นอะไรก็ต้องได้ผลของต้นนั้น แต่ชาวพุทธแท้เรารักษาศีลเพื่อขัดเกลากิเลสของเรา คุณธรรมตัวนี้ต้องมี ไม่อย่างนั้นจะขึ้นไปบทเรียนเรื่องสมาธิไม่ได้" -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 30 มีนาคม 2565

"เราก็ภาวนาของเราไป จนถึงจุดไหนที่ผู้แสดงธรรมปรารภธรรมะ หรือพูดถึงจุดที่เราติดขัดติดข้องอยู่ หรือจุดที่จิตมันสนใจ จิตก็จะตื่นตัวขึ้นมารับธรรมะในช่วงนั้น ช่วงเวลาที่เหลือเราก็อยู่กับตัวเราเอง ไม่ส่งจิตออกนอก มีเสียงธรรมะคลอเคลียอยู่ เราก็ฟังไปเรื่อย ไม่ใช่เราฟัง จิตฟัง จนถึงจุดหนึ่งที่ภาวนาพอจะเป็นแล้ว เวลาฟังธรรมเป็นเวลาที่เราพอจะอยู่กับเนื้อกับตัว ไม่ส่งจิตออกนอก ธรรมะเพื่อการปฏิบัติไม่ใช่ฟังจบแล้วค่อยไปปฏิบัติ ธรรมะเพื่อการปฏิบัติ คือปฏิบัติเดี๋ยวนี้" -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ 6 กรกฎาคม 2565

ตั้งเป้าใหม่ อย่างอื่นช่างมันก่อน เราจะมีวิหารธรรมให้ได้ จะใส่ใจไม่ละเลยที่จะมีวิหารธรรม ทำตรงนี้ได้ เดี๋ยวอย่างอื่นมันตามมาเอง ทำตรงนี้ไม่ได้ แต่อยากเจริญวิปัสสนา อยากให้จิตตั้งมั่น ได้มรรคผลไวๆ เหมือนอะไรเหมือนขึ้นต้นไม้จากทางยอด ไม่ได้ขึ้นจากด้านล่าง เป็นไปไม่ได้ พระพุทธเจ้าตรัสอย่างไรก็ต้องอย่างนั้น สติปัฏฐานทุกหมวดเริ่มต้นจากมีวิหารธรรม มีวิหารธรรมไม่ใช้เพื่อจะสุขจะสงบจะสบาย เพื่อให้ใจอยู่กับวิหารธรรมแล้ว ก็มีความสุขอิ่มเอิบอยู่แค่นั้น ไม่ใช่ มีวิหารธรรมแล้ว ลำดับต่อไปมีความเพียรแผดเผากิเลส เรามีวิหารธรรมไม่ใช่เพื่อเสพสุข ไม่ใช่เพื่อให้จิตมีความสุข มีปีติ มีความร่มเย็นอยู่กับอารมณ์อันเดียว เวลาทำมันมีอยู่แล้ว เพราะบางช่วงมันจะเป็นอารัมมณูปนิชฌาน บางช่วงก็เป็นลักขณูปนิขฌาน สำหรับคนที่ทำเป็น เฉพาะจุดนี้จะทำให้ชำนาญยังไม่ง่าย ต้องฝึกกันหลายปี บางคนสิบปียังไม่ได้ อย่างจิตเคลื่อนลงไปที่วิหารธรรมแล้วรู้ จิตหลุดออกจากวิหารธรรมหลงแล้วรู้ บางคนยังทำไม่ได้ บางคนมีวิหารธรรม หลายๆ ปีทำอย่างไรใจก็ยังแช่ อยู่กับวิหารธรรมอยู่อย่างนั้น จิตก็ยังไม่ตั้งมั่น แค่นี้ก็ยากแล้ว การมีวิหารธรรมไม่ใช่เพื่อจะมีความสุข มีวิหารธรรม มีเป้าหมาย มีความเพียรแผดเผากิเลส ถ้าไม่มีวิหารธรรมมันแผดเผากิเลสไม่ได้ -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ 8 มิถุนายน 2565

"พวกเราไปดูกิเลสของเราให้มาก การทำบุญทำทาน การรักษาศีลของเรา มันมีอะไรอยู่เบื้องหลัง การทำสมาธิ การเจริญปัญญา มีอะไรอยู่เบื้องหลังไหม การเจริญปัญญากระทั่งอยากได้ความรู้ ก็มีโลภะอยู่เบื้องหลัง การทำสมาธิถ้ามีความอยากจำนวนมากอยู่เบื้องหลัง สมาธิก็ไม่สะอาด เพราะฉะนั้นก็ดูกิเลสของเราไป แล้วพฤติกรรมทางกาย วาจา การสร้างสมบุญบารมีของเราก็จะเพิ่มเร็ว แต่ละคนถ้าเบื้องหลังหมายถึงว่า ใจที่สะอาดในการทำอะไรไม่เท่ากัน จ่ายเงินเท่ากันได้ผลของบุญไม่เท่ากัน ลงทุนลงแรงสร้างความดีภายนอกเท่ากัน แต่ใจไม่เท่ากัน ผลต่างกันมาก ทำทานเห็นประโยชน์ในการให้ทาน กับทำทานเหมือนกันแต่ต้องการให้อาจารย์รักเรา อันนี้ถึงกระทั่งอาจารย์เราเป็นเนื้อนาบุญก็ตาม แต่มันเจือเอาใจอาจารย์ให้อาจารย์รัก เราก็ไม่สะอาดแล้ว ดังนั้นพวกเราไปดูว่า สิ่งที่เราทำมีอะไรแอบแฝงอยู่บ้าง แล้วเราจะค่อยๆ สะอาดขึ้นตามลำดับ สิ่งที่เรียกว่ากุศลหรือบารมีของเรา ก็จะค่อยๆ พอกพูนขึ้น" -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ 15 ธันวาคม 2564

ให้ฟังธรรมะที่หลวงพ่อเทศน์ซ้ำๆ อดทนฟังไป แล้วก็ทำอย่างที่ครูบาอาจารย์แนะนำ รักษาศีล ทำในรูปแบบทุกวัน และเจริญสติในชีวิตประจำวัน ฟังธรรมทุกวันเพื่อปรับสัมมาทิฏฐิของวิธีการปฏิบัติ เพื่อจะให้ค่อยๆ เข้าใจว่าทำเหตุอย่างนี้จะมีผลอย่างนี้ ต้องการผลอย่างนี้ ต้องทำเหตุอย่างนี้ ฟังไปด้วยภาวนาไปด้วย แล้วเราจะค่อยๆ พัฒนาขึ้นบนเส้นทางธรรมะ ความสะอาด ความเข้าใจโลกมากขึ้น ความทุกข์จะลดน้อยลงตามลำดับ เคยทุกข์ยาวก็จะทุกข์สั้น เคยยึดมากก็จะยึดน้อยลง เคยโง่มากก็จะโง่น้อยลง จนถึงวันหนึ่งก็จะฉลาดเต็มที่ เรียกว่า 'โลกวิทู' รู้โลกอย่างแจ่มแจ้ง -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ 21 มิถุนายน 2565

สมาธิที่ถูกต้อง ใจรู้ตื่น เบิกบาน คล่องแคล่ว ว่องไว ปราดเปรียว นุ่มนวล ไม่ขี้เกียจ ไม่หนัก ไม่แน่น ไม่แข็ง ไม่ซึม ไม่ทื่อ ถ้าเราฝึกแล้วเรารู้สึกว่าเราได้สมาธิ เราทรงสมาธิอยู่ เราลองสังเกตดูว่า ถ้าจิตเราซึม จิตเราหนัก จิตเราแน่น จิตเราแข็ง จิตเราซึม จิตเราทื่อ จิตเราขี้เกียจ อย่างนี้แปลว่า สมาธิที่ฝึกคงไม่ใช่สมาธิที่ถูกต้องแบบพุทธ ที่ได้ใจที่เป็นพุทธะ เป็นผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน ที่เป็นบาทเป็นฐานของการเจริญปัญญา ที่จะเห็นรูปนามกายใจสภาวธรรมต่างๆ สังขารธรรมต่างๆ เคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลง ถูกบีบคั้นให้เปลี่ยน ไม่เป็นไปตามสั่ง บังคับไม่ได้ ฉะนั้นที่ฝึกอยู่ต้องไปสังเกตว่า สมาธิที่ฝึกมันถูกไหม ถ้าสมาธิที่ฝึกอยู่ไม่ถูก โอกาสที่จะเจริญปัญญาไม่มี เจริญปัญญาหรือเจริญวิปัสสนาไม่ได้ มรรคผลก็ไม่ได้เหมือนกัน -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ 5 มกราคม 2565

ทางรอดอยู่ที่ไหน ทางรอดอยู่ตรงไม่ลอยขึ้นและไม่จมลง อยู่ที่ทางสายกลาง อยู่ที่รู้ทันความสุดโต่งสองด้านไปเรื่อยๆ ทุกครั้งที่รู้ทันความสุดโต่งสองด้าน มันจะได้ใจที่เป็นปกติขึ้นมา ใจที่เป็นปกตินี้ มันจะมีคุณสมบัติพิเศษอันหนึ่ง ที่จะเป็นผู้รู้ เป็นผู้ดู ไม่ถูกความสุขย้อม ไม่ถูกความทุกข์ย้อม ไม่ถูกกุศลย้อม ไม่ถูกอกุศลย้อม มันจะเป็นผู้เห็นว่า สุขทุกข์มาแล้วก็ไป ดีชั่วมาแล้วก็ไป มันจะเป็นผู้เห็นว่า ใจก่อนหน้านี้ไปเกิดทางตา ไปเกิดทางหู ไปเกิดทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ ไม่ได้จิตที่เป็นธรรมดาแบบนี้ ไม่ได้จิตที่เป็นผู้รู้ เป็นผู้ดูเป็นผู้เห็น ก้าวเข้าไปสู่กระบวนการของการเจริญปัญญาไม่ได้ พอเจริญปัญญาไม่ได้ก็ไม่มีโอกาสเข้าถึงซึ่งวิมุตติ มรรคผลก็ไม่เกิด -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 2 กุมภาพันธ์ 2565

อะไรๆ ในโลก ทั้งความสุข ทั้งความทุกข์ ทั้งความดี ทั้งความชั่ว เกิดขึ้นเพียงชั่วขณะเท่านั้น ชั่วขณะของความรับรู้ของใจของวิญญาณขันธ์มันทำงาน มองในมุมนี้ถ้าเราเห็นสภาวะแบบนี้เรื่อยๆ เห็นจริงๆ เราจะพบว่าโลกนี้ไม่มีอะไรมาก มันมีแค่ว่าเป็นกระบวนการกระทบผัสสะไปเรื่อยตั้งแต่เช้าจนเย็น กระทบผัสสะแล้วจิตมันก็ปรุงสุข ทุกข์ ดี ชั่วไปเรื่อยๆ สลับกันไปสลับกันมา ของที่ผุดขึ้นแค่ชั่วคราวเข้าสู่ความรับรู้ของใจชั่วคราว มาแล้วไป เกิดแล้วดับ -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 25 พฤษภาคม 2565

"อยากจะบรรลุมรรคผลก็ต้องสู้กับกิเลส เครื่องมือในการสู้กิเลสที่สำคัญมากอันหนึ่ง คืออดทน นอกจากอดทนต่อแรงบีบคั้นของกิเลสที่จะทำให้ทำความชั่ว อดทนที่จะทำในรูปแบบ อดทนที่จะสร้างความดี ขัดเกลาตัวเองในทุกๆ อย่าง คนที่จะเจริญก้าวหน้าในธรรมะได้ มันต้องมีความอดทนจริงๆ ถ้าพวกเราอดทนต่อแรงบีบคั้นของกิเลสได้ พวกเราจะเจริญรุ่งเรืองกว่านี้มาก" -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 16 กุมภาพันธ์ 2565

"เราไม่ได้เห็นสภาวธรรม เพื่อจะเห็นสภาวธรรม เราเห็นสภาวธรรม เพื่อจะเห็นไตรลักษณ์ของสภาวธรรม เพียงแต่ไตรลักษณ์มันอยู่ที่สภาวะ มันจึงต้องเห็นสภาวะก่อน พอเห็นสภาวะแล้ว สภาวะนั้นแสดงความจริงให้ดูในมุมใดมุมหนึ่ง ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา เคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลง ไม่เป็นไปตามสั่ง เราจะค่อยๆ เห็นความจริงของมัน" -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 11 พฤษภาคม 2565

"นักปฎิบัติต้องรู้จักสังเกตว่า หลังจากที่เจริญวิปัสสนาไปสักช่วงหนึ่งแล้ว แรงมันยังพออยู่ไหม ที่จริงคือตอนที่เจริญวิปัสสนาไปสักช่วงหนึ่ง ถ้าแรงเราไม่พอและเรายังฝืนเจริญวิปัสสนา ใจมันจะฟุ้ง ออกข้างนอกแล้ว มันจะไม่เข้าฐาน นักปฏิบัติถ้าเจริญวิปัสสนาเป็นแล้วและแรงมันไม่พอ มันจะเกิดวิปัสสนูปกิเลส" -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 19 มกราคม 2565

"การทำจิตของตนให้ผ่องแผ้วก็คือ การเจริญปัญญานั่นเอง คือการเจริญวิปัสสนา แต่เจริญวิปัสสนาได้ต้องมีเครื่องมือ มีสติ มีสมาธิที่ถูกต้อง มีจิตที่ตั้งมั่น มีจิตที่มีกำลังด้วย นักปฏิบัติจำนวนมากโดยเฉพาะอย่างยิ่ง พวกเราทั้งหลายมุ่งไปข้อ 3 กันมาก มุ่งไปทำจิตของตนให้ผ่องแผ้ว ด้วยการมุ่งเจริญปัญญา แต่ละเลยองค์ธรรมพื้นฐานก่อนหน้า ที่จะถึงการทำจิตของตนให้ผ่องแผ้ว" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 13 เม.ย. 2565

"ความเป็นเราในวันนี้ รวมทั้งสิ่งที่เราเจอ ยุติธรรมตามเหตุปัจจัยต่างๆ ที่เราฝึก ที่เราทำ ที่เราสะสมมา แต่ตั้งแต่ขณะจิตตอนนี้เป็นต้นไปมันเลือกได้ ว่านับแต่นี้ จะทำเหตุดีหรือจะทำเหตุไม่ดี จะภาวนาอยากออกจากโลก อยากพ้นโลก ไม่สู้กิเลสพ้นไม่ได้ ต้องอดทน ฝึกเอา" -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 16 มี.ค. 2565

"ในการเจริญสติปัฏฐาน สิ่งที่เราต้องมีในเบื้องต้นคือมีวิหารธรรม คือให้มีอะไรสักอย่างหนึ่งในกาย เวทนา จิต ธรรม ให้เป็นเครื่องระลึกของสติ เป็นเครื่องรู้ของจิต หมายถึงให้มีบางอย่างที่สติเราระลึกรู้ได้เรื่อยๆ มีอารมณ์บางอย่างในกาย เวทนา จิต ธรรม ที่เป็นเครื่องรู้ของใจของเรา เป็นวิหารธรรม" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 1 ธันวาคม 2564

การมีความเพียรคือ มีความเพียรที่จะลดละกิเลส มีความเพียรที่จะทำให้กิเลสที่เกิดขึ้นแล้วดับลง กิเลสที่ยังไม่เกิดอย่าให้มันเกิด มีความเพียรที่จะมุ่งทำให้กุศลต่างๆ ที่ยังไม่เกิดให้เกิดขึ้น กุศลที่เกิดขึ้นแล้วทำให้มันเจริญมากยิ่งๆ ขึ้น เราปฏิบัติหรือไม่ปฏิบัติหัวใจอยู่ตรงนี้ -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 2 ต.ค. 64

เรียนหลักในการภาวนาที่จำเป็นทุกตัวให้แม่นว่า ที่เรามาภาวนาเพื่ออะไร แล้วจะต้องทำอย่างไร อย่างภาวนาเพื่ออะไรเราก็ต้องรู้ว่า วัตถุประสงค์ของพระพุทธศาสนา เป็นไปเพื่อความพ้นทุกข์สิ้นเชิง เราก็ต้องรู้ว่าสิ่งที่เราต้องเรียนก็คือ มีบทเรียน 3 บทเท่านั้น คือศีล สมาธิ ปัญญา ทำอะไร เพื่ออะไร และก็วัดได้ว่า พิจารณาตัวเองเทียบเคียงสภาวะได้ว่า สิ่งที่เราทำอยู่ตอนนี้มันถูกหรือมันผิด -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 17 พฤศจิกายน 2564

“ทุกคนต้องมีอารมณ์กรรมฐานเป็นเครื่องระลึกไว้ คำว่าเครื่องระลึกต้องชัดเจนว่า เครื่องระลึกเป็นเครื่องช่วยให้ใจไม่วิ่งไปที่นั้นที่นี้ ให้ใจนั้นมีบ้าน ตัวนี้เป็นตัวช่วยให้เรามีสมาธิ แต่ต้องรู้ว่าเมื่อใดก็ตามที่เราจงใจมาก อยากที่จะอยู่กับเครื่องระลึกเหล่านี้มากเกินไป จิตจะเคลื่อนไปหาอารมณ์กรรมฐาน ขณะที่จิตเคลื่อนเข้าไปแช่ในอารมณ์กรรมฐาน จิตส่งออกนอกเรียบร้อยแล้ว” -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 30 สิงหาคม 2564

“ยิ่งภาวนาคุณภาพของการภาวนาเรายิ่งดีมากขึ้นเท่าใด ความเข้าใจในตัวทุกข์ หรือความเข้าใจในขันธ์ของเรา ก็จะชัดเจนมากขึ้นเรื่อยๆ และจะทุกข์น้อยลงเรื่อยๆ ความทุกข์ที่น้อยมันสัมพัทธ์กับความฉลาด คือความเข้าใจในรูปนามกายใจของตัวเองนั่นแล” -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 29 กันยายน 2564

"ตาเห็นรูปความรู้สึกก็เกิด หูได้ยินเสียงความรู้สึกก็เกิด จมูกได้กลิ่นความรู้สึกก็เกิด ลิ้นรับรสความรู้สึกก็เกิด กายกระทบสัมผัสความรู้สึกก็เกิด ใจนึกคิดปรุงแต่งความรู้สึกต่างๆ ก็เกิด สุขบ้างทุกข์บ้าง ดีบ้างชั่วบ้าง ที่พูดมาทั้งหมดนี้คือธรรมะทั้งหมด ธรรมะที่แสดงตัวเปิดเผยอยู่ตลอดเวลา อยู่กับร่างกายของเรา อยู่กับจิตใจของเรา" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 3 พฤศจิกายน 2564

"รู้เท่าทันกิเลสที่เกิดขึ้น หลังจากที่กระทบผัสสะ พอมีสติรู้เท่าทันกิเลส กิเลสก็ดับลง พอกิเลสดับลง ใจเราไม่ถูกกิเลสย้อม ใจเราก็มีสภาวะของใจที่เป็นปกติ เป็นใจที่มีศีล สมาธิเกิดทันที เพราะศัตรูของสมาธิก็คือกิเลส ศีลที่เป็นฐานของสมาธิจริงๆ ควรจะเป็นศีลอันนี้ ไม่ใช่เป็นศีลที่พวกเรามาดูทีละข้อๆ แล้วก็มาพิจารณาว่า ทำอะไรได้แค่ไหนถึงเรียกว่าไม่ผิดศีล" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 18 สิงหาคม 2564

"สิ่งที่จะเป็นเครื่องประกันว่าตายไป เราจะได้เกิดเป็นมนุษย์อีกขั้นต่ำในสุขติภูมิ คือศีล ไม่ใช่ทาน ทานทำมากๆ ไม่รับรองว่าคุณจะไม่เกิดในอบายภูมิ สุนัขรวยก็มีเคยเห็นไหม สุนัขเกิดในบ้านเศรษฐี คือทำทานมาก อย่างอื่นไม่ได้ทำ สูงกว่านี้เป็นเรื่องสติ เรื่องสมาธิ เรื่องปัญญา มีแต่ว่าต้องทำเอาเองทั้งสิ้น" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 4 สิงหาคม 2564

"เคล็ดลับหรือหัวใจที่จะพ้นออกจากโลก คือ เห็นทุกข์เห็นโทษ เห็นความไม่เที่ยงของร่างกายจิตใจ เห็นทุกข์เห็นโทษของรูปนาม เห็นทุกข์เห็นโทษของธาตุของขันธ์ ไม่ใช่ปรุงแต่งรูปนามกายใจ ปรุงแต่งธาตุขันธ์ ให้สุข ให้เที่ยง ให้ดี ให้สงบ ให้เป็นอย่างนั้นอย่างนี้ จะเห็นทุกข์เห็นโทษของร่างกายจิตใจ ก็ต้องไม่ลืมร่างกายจิตใจ ไม่ลืม ไม่ใช่แปลว่าเพ่ง คำว่าไม่ลืมคือใส่ใจ ระลึกรู้เนืองๆ สบายๆ ไม่ใช่บังคับกายบังคับใจ" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 2 กันยายน 2564

"เราเดินมาด้วยขณิกสมาธิ หลงแล้วรู้ๆ เพียงแต่ว่า หลงแล้วรู้ เกิดขึ้นถี่ๆ เกิดขึ้นบ่อยๆ ตัวรู้จะทรงอยู่ได้เป็นช่วงๆ คล้ายว่าไม่ใช่แค่ขณะเดียว หลงแล้วรู้ๆ ไปเรื่อยๆ เกิดขึ้นต่อๆ กัน มันจะมีลักษณะคล้ายๆ คนที่เขาออกจากฌาน แล้วตัวรู้มันทรงอยู่ แต่ว่าคนที่ออกจากฌาน ตัวรู้จะทรงอยู่นาน นานก็ไม่เกิน 7 วัน ตัวรู้ของเราทรงอยู่ 3 นาที 5 นาที 1 นาที 3 นาที 5นาที ก็พอแล้ว ขณะที่จิตผู้รู้เกิดขึ้นจริงๆ แล้วใจตั้งมั่น แยกออกมาเป็น ผู้รู้ ผู้ดู ขณะนั้นการเจริญปัญญาจะมีคุณภาพมาก" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 31 สิงหาคม 2564

"นักภาวนาต้องเข้มแข็ง เข้มแข็งไม่ใช่ว่าโลภมาก ไม่ใช่เพ่งจ้องตัวเองตลอดเวลาแบบสายตาไม่กระพริบ อย่างนี้ไม่ถูก อย่างนี้คือเราถูกกิเลสหลอกแล้ว มีความโลภอยากจะเจริญมากไป หลงไปก็ไม่ถูก เพ่งไว้ก็ไม่ใช่ แค่รู้สึกอย่างเป็นธรรมชาติเป็นธรรมดา จนถึงจุดหนึ่งจะค่อยๆ เข้าใจมากขึ้นเอง ว่าร่างกายจิตใจนี้ สั่งไม่ได้ บังคับไม่ได้" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 26 สิงหาคม 2564

“จิตส่งออกนอก ไปรับรู้อารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ใจก็คือลงไปคิด เราแค่มีสติรู้ทันเฉยๆ มีสติรู้ทัน รู้ด้วยใจที่เป็นกลาง ใจก็จะอยู่กับเนื้อกับตัว สมาธิที่ถูกต้องก็เกิดขึ้นเลย ไม่มีความจำเป็นจะต้องดึงไว้หรือรั้งไว้” -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 21 กรกฏาคม 2564

“ไม่ว่าเรารักษาอารมณ์ที่เราชอบอย่างไร ถึงจุดหนึ่งก็ดับไป ไม่ว่าเราไม่ชอบอย่างไร พยายามกำจัดมันอย่างไร บางทีมันก็ไม่ได้ดับตามความอยากของเรา ทำไมมันไม่ดับตามความอยากของเรา เพราะมันดับตามเหตุ เพราะฉะนั้นทุกสิ่งมีเหตุก็เกิด หมดเหตุก็ดับ นักปฏิบัติจะค่อยๆ ภาวนา จนค่อยๆ เห็นความจริงเหล่านี้ และยอมรับความจริงอันนี้” -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ 7 กรกฎาคม 2564

"ถ้าเราไม่ปฏิบัติ เราจะไม่มีวันเข้าใจ ธรรมะไม่ได้เรียนให้เข้าใจได้ ด้วยการคิดเอาฟังเอา ในเบื้องต้นฟังเพื่อให้เข้าใจวิธีการปฏิบัติ แล้วก็คิดพิจารณาตามความสามารถของเรา เวลาที่เราเข้าใจด้วยการคิด ยังไม่ถูกจริง แต่อาศัยความที่เราเข้าใจด้วยการคิด เราไปทดลองทำ ไปทดลองทำแล้วเราจะค่อยๆ เห็นว่าที่จริงมันไม่ใช่ มันไม่ได้ แต่ฝึกไปเรื่อยๆ สติ สมาธิ ปัญญา จะค่อยๆ พัฒนาขึ้น คุณภาพของจิตจะค่อยๆ เปลี่ยนไปตามระยะเวลาของการฝึก สิ่งเหล่านี้นักปฏิบัติจะเห็น แล้วก็เข้าใจได้ด้วยตนเอง" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 16 มิถุนายน 2564

"นักปฏิบัติต้องคอยเรียนรู้กิเลสของตัวเองให้มากๆ ที่จริงคู่ต่อสู้ ศัตรูของเรามีสิ่งเดียว ไม่ใช่คนที่เราเกลียด คนที่แกล้งเรา คนที่นินทาเรา คนที่หักหลังเราทรยศเรา ศัตรูของเราคือกิเลสของเราเอง เราทุกข์ก็เพราะกิเลสของเรา ไม่ใช่ทุกข์เพราะคนอื่น ฉะนั้นคอยรู้เท่าทันกิเลสของเราไป" -- อ. ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 2 มิถุนายน 2564

"ไม่ต้องคิดว่าถูกหรือผิด ใช่หรือไม่ใช่ ไม่ต้องคิดว่าอันนี้เป็นกุศลหรือเป็นอกุศล เป็นสุขหรือเป็นทุกข์ ให้ลืมไป เพราะกุศล อกุศล สุข ทุกข์ เฉยๆ เหล่านี้มันเป็นบัญญัติ เราตั้งชื่อให้มันว่าอย่างนี้เรียกว่าสุข ตั้งชื่อให้มันว่าอย่างนี้เรียกว่าทุกข์ ตั้งชื่อให้มันว่าอย่างนี้เรียกว่าเฉยๆ และตั้งชื่อให้มันว่าอย่างนี้เรียกกุศล อย่างนี้เรียกอกุศล เราลืมพวกนี้ไปก่อน เราแค่เห็นของจริงด้วยใจเรา คือหัดรู้สึกอย่างเดียว" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ 19 พฤษภาคม 2564

"พอมีโลภะมีแต่ความอยากดี ก็มุ่งปรุงแต่งร่างกาย มุ่งปรุงแต่งจิตใจ มีแต่ความคิดว่า ทำอย่างไรถึงจะดี ทำอย่างไรถึงจะได้มรรคผล ทำอย่างไรการภาวนาถึงจะก้าวหน้า มีแต่ว่าทำอย่างไร ทำอย่างไร ทำอย่างไร พอคิดว่าทำอย่างไรแล้ว ก็ตัดสินใจว่าทำอย่างนี้ พวกเราก็ลงมือทำตามที่พวกเราคิด การปฏิบัติไม่ใช่อย่างนี้ การปฏิบัติไม่ใช่ปรุงแต่ง" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ 5 พฤษภาคม 2564

หัวใจของการปฏิบัติ มุ่งอยู่ที่การเรียนรู้ตัวเอง ศึกษาร่างกายจิตใจของตัวเองจนเข้าใจ ความเข้าใจก็มีเป็นลำดับๆ ไป พระพุทธเจ้าท่านตรัสเนืองๆ พระสงฆ์สาวกต่างๆ พูดสิ่งเหล่านี้เนืองๆ ว่า “เพราะเห็นความเป็นจริง จึงเบื่อหน่าย เพราะเบื่อหน่าย จึงคลายกำหนัด คลายความยึดถือ เพราะคลายความยึดถือ จึงหลุดพ้น” หัวใจอยู่ที่ “เพราะเห็นความเป็นจริง” ส่วนจึงเบื่อหน่ายแล้วคลายกำหนัดนี้เป็นผลแล้ว เพราะเห็นความเป็นจริงนี้เอง คือหัวใจ คือเนื้อหาหลัก คือสิ่งที่เรามุ่งที่จะปฏิบัติจริงๆ คือการศึกษาร่างกายจิตใจตัวเอง หรือมุ่งเรียนรู้ตัวเอง จนเข้าใจความเป็นจริง เห็นความเป็นจริง คือเห็นอะไร? เห็นรูป นาม กาย ใจ ธาตุ 4 ขันธ์ 5 ของตัวเอง เห็นไม่เกินตัวเอง --- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 7 เมษายน 64

ความแตกต่างระหว่างสมถะกับวิปัสสนาอยู่ตรงนี้ สมถะมุ่งที่การแก้อาการ ส่วนวิปัสสนา หัวใจของมันอยู่ที่การไม่แก้อาการ จะไม่แก้อาการได้ จิตเราต้องทรงพลังต้องตั้งมั่นแล้ว สติต้องดีพอสมควร สมาธิก็ต้องดี คล้ายพื้นฐานพวกนี้ต้องดีก่อน พอพื้นฐานดี ใจตั้งมั่นทรงตัวอยู่ได้ คือ จิตเป็นผู้รู้เป็นผู้ดู เราไม่แทรกแซงแก้ไข อารมณ์ทุกอารมณ์มา ดีก็ได้ชั่วก็ได้ สุขก็ได้ทุกข์ก็ได้ เบื่อหดหู่ เซ็งหรืออะไรก็แล้วแต่ เราไม่แก้อาการแล้ว เพราะจิตเรามีคุณสมบัติที่ดีพอแล้ว พร้อมที่จะเจริญปัญญาที่จะเห็นสภาวะธรรมต่างๆ มาแล้วไป เคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลง เกิดดับ ตามความเป็นจริง หลักเหล่านี้นักปฏิบัติต้องแม่น ไม่อย่างนั้นอาจจะทำสมถะอยู่ตลอดเวลา แล้วสำคัญผิดหรือเข้าใจผิดว่ากำลังเดินปัญญาอยู่ กำลังเดินวิปัสสนาอยู่ --- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 17 มีนาคม 64

สักการะในฐานะท่านที่ทรงคุณงามความดี ไม่ใช่สักการะเทวดา แล้วก็ขออย่างนั้นอย่างนี้ พวกเราขอมากๆ เทวดาคงจะมึนเหมืนอกัน เพราะวันหนึ่งมีคนขอเป็นจำนวนมากมาย ขอทุกเรื่อง ถ้าเทวดาอยากช่วยจริงๆ เทวดาคงจัดสรรให้ไม่ค่อยไหว ไม่ค่อยทัน เพราะฉะนั้นเป็นเรื่องของทิฏฐิที่ถูกต้อง ต้องเข้าใจว่า ศาสนาพุทธเป็นศาสนาของคนที่พึ่งตัวเอง อยากรวย ต้องรู้จักทำมาหากิน รู้จักอดออม รู้จักเก็บเงิน หาเงินแล้วรู้จักรักษาเงินเหล่านั้นไว้ ใช้จ่ายอย่างมีเหตุผล ไม่คบคนชั่วเป็นมิตร ถึงจะมีโอกาสรวย -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 3 มีนาคม 2564

"สติปัฏฐานเริ่มต้นด้วยหมวดใดหมวดหนึ่ง เริ่มไปในบรรพใดก็ได้ ให้เริ่มไป พอสติตัวจริงเกิด เราหัดรู้หัดดูไปเรื่อยๆ มันจะค่อยๆ ขยายความรับรู้ ความสามารถในการเห็นสภาวะไปเรื่อยๆ จากร่างกาย จะเห็นเวทนาทางกาย ดูจิตเห็นสังขาร เห็นปรุงดีปรุงชั่ว เห็นจิตปรุงสุขปรุงทุกข์ ดูไปมากๆ คนไหนเริ่มจากจิต ช่วงหนึ่งจะเห็นร่างกาย เพราะเวลาที่ร่างกายกระทบผัสสะ ความรู้สึกก็เกิด หรือดูร่างกายไปเรื่อยๆ เดี๋ยวมันก็รู้จิต เพราะร่างกายที่เคลื่อนไหวเพราะจิตสั่ง คือเรียนเป็นมาตรฐานเหมือนกันทุกคน แต่เวลาไปฝึกทางใครทางมัน ตัวใครตัวมัน ครูบาอาจารย์มีสำนวนว่า คนหลายคนกินน้ำบ่อเดียวกัน เดินทางเดียวกัน ไม่เหยียบรอยกัน ตอนที่เราจะเดินวิปัสสนาก็เหมือนกัน คนบางคนดูอนิจจัง บางคนดูทุกขัง คนบางคนดูอนัตตา แล้วแต่ความถนัด มีแต่เรื่องเฉพาะตัวทั้งนั้น เราไม่เหมือนเพื่อนเราแล้วก็ไม่เหมือนอาจารย์เราด้วย" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข

"การบรรลุธรรมของบุคคล มันไม่เป็นไปตามความต้องการของบุคคล ไม่เป็นไปตามกิเลส ความอยากของเรา มีหน้าที่ทำเหตุไป ในมรรคมีองค์แปด เริ่มตั้งแต่สัมมาทิฏฐิ มีหน้าที่ฟังธรรมที่ถูกต้อง ให้เข้าใจหลักการปฏิบัติที่ถูกต้อง เข้าใจว่าทุกข์ให้รู้ คือรูปนามให้รู้ ไม่ใช่ไปดัดแปลง ไปแก้ไข ไปแทรกแซง ไปปรุงให้มันดี ไปจงใจทำให้มันดี สมุทัยคือความอยากต่างๆ ตัณหาต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นกามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา สมุทัยให้ละ นิโรธคือความดับทุกข์หรือพระนิพพาน มีหน้าที่ทำให้แจ้ง หรือไปเห็นมัน ไม่มีหน้าที่ทำพระนิพพานให้เกิดขึ้น หน้าที่ต่อพระนิพพาน นักปฎิบัติมีหน้าที่เห็นเท่านั้นเอง มรรค มีหน้าที่ทำให้เจริญ คือมีหน้าที่ภาวนา" อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 3 กุมภาพันธ์ 2564

"ถ้าเราใช้วิธีการเรียนรู้ด้วยการดัดแปลงให้ดีตลอด ถึงอย่างไรก็ไม่มีวันเข้าใจ เพราะเริ่มต้นพวกเราก็หลอกแล้ว เราต้องการศึกษาธรรมชาติของสิ่งใด เราต้องไม่ดัดแปลงธรรมชาติของสิ่งนั้น ปล่อยให้สิ่งที่เราต้องการศึกษา ทำงานอย่างเป็นธรรมชาติ แล้วสังเกตมัน ดูมันอย่างที่มันเป็น จนเข้าใจพฤติกรรมของมัน จนเข้าใจลักษณะของมัน การศึกษาสังเกตร่างกาย จิตใจของเรา โดยที่ปล่อยให้มันทำงานเอง อย่างเป็นธรรมชาติ อย่างนี้เรียกว่าการภาวนา และปัญญาที่เกิดขึ้นจากการสังเกตจนเข้าใจ เรียกว่า ภาวนามยปัญญา ปัญญาอย่างนี้ถึงจะช่วยให้เข้าใจ ช่วยให้พ้นทุกข์ ให้ฉลาด ให้ปล่อยวางจางคลายจากความยึด และพาเราพ้นจากทุกข์ได้" อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 27 มกราคม 2564

"เตือนตัวเองเรื่อยๆ ให้ตั้งอยู่บนความไม่ประมาท ทั้งทางโลกทางธรรม แล้วชีวิตจะไม่ทุกข์มากนัก คือแม้ยังไม่พ้นทุกข์ไป ก็ไม่ทุกข์มากเท่าไร อาศัยความไม่ประมาท วันหนึ่งเราจะพ้นทุกข์ไป เพราะโดยคำสอนก่อนที่พระพุทธเจ้าจะปรินิพพาน ท่านตรัสแค่ไม่กี่ประโยค รวมลงที่ความไม่ประมาทนี้เอง “ดูกรภิกษุทั้งหลาย สังขารทั้งหลายมีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา” ไม่ใช่เฉพาะภิกษุในยุคนั้น ที่สังขารเสื่อม เราทุกคนในโลกนี้เสื่อมทั้งหมด ท่านทั้งหลาย คือ ทุกคนที่ได้ฟังพุทธพจน์นี้ ให้น้อมเข้ามาใส่ตัวว่า “พวกเราทั้งหลายจงยังความไม่ประมาทให้ถึงพร้อมเถิด” ก่อนพุทธปรินิพพานท่านเตือนอย่างนี้ เพราะฉะนั้นหัวใจสำคัญของพระพุทธศาสนา รวมลงที่ความไม่ประมาทนี้แล" อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 20 มกราคม 2564

"ไปทบทวนตัวเอง ว่า พวกเราตามใจกิเลส มากน้อย แค่ไหน? พวกเราเลี้ยงกิเลสตนเอง ให้มันมีกำลังบงการชีวิตของเรา มากมั้ย? ลองดูซิว่า เราจะฝึกฝนตัวเอง ยังไงบ้าง? ให้ใจเรา ค่อยๆ เข้มแข็งขึ้น มีพลังมากขึ้น สิ่งเหล่านี้ ไม่มีใครมาสอน หรือชี้เราได้ เราต้องสังเกตตัวเอง ค่อยๆ พัฒนาตัวเองขึ้นมา จำไว้นะ เส้นทางนี้ เป็นเส้นทางของคนเข้มแข็ง อดทน มุ่งมั่น" อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 30 ธันวาคม 2563

"มันไม่มีใครทำให้สติของเราเกิดได้ ถ้าเราไม่หัดดูสภาวะจนจิตจำสภาวะได้ สภาวะจำนวนมากอยู่ต่อหน้าต่อตา สติก็ไม่เกิดหรอก เพราะเราไม่เคยหัดรู้หัดดู เราไม่รู้จัก ต้องจับหลักให้แม่นว่าสติเกิดจากจิตจำสภาวธรรมได้แม่นยำ เมื่อใดก็ตามที่ยังจงใจทำให้สติเกิด ยังไม่ใช่สติตัวจริง สติตัวจริงเกิดอัตโนมัติ ไม่ได้เจตนาให้เกิด มันเกิดขึ้นเอง เพราะว่าหัดรู้หัดดูบ่อยๆ" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 6 มกราคม 64

"ต้นทุนเราไม่เท่าหลวงพ่อ ท่านสะสมของท่านมากี่ภพกี่ชาติ เรามีหน้าที่สะสมของเราให้เต็ม จะเต็มเร็วเต็มช้าขึ้นอยู่กับว่า นับตังแต่นี้เราจะดำรงชีวิตที่สอดคล้อง ที่จะทำให้ธรรมะพัฒนาขึ้น คือบารมีเพิ่มขึ้นเร็ว หรือจะดำรงชีวิตให้กำลังของอนุสัยแรงขึ้น ตรงนี้เราเลือกได้ ของเก่าเราไม่พูด เพราะทำอะไรไม่ได้แล้ว มีแต่ว่านับแต่นี้เป็นต้นไปจะทำอะไร จะใช้เวลาอย่างไร จะดำรงชีวิตอย่างไร สำคัญมาก และไม่ได้ทุกชาติที่จะมีโอกาสอย่างนี้" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 19 ธันวาคม 2563

"เราภาวนาเพื่อจะพ้นทุกข์ อย่าให้การภาวนาเป็นสาเหตุที่จะให้เราทุกข์ เช่น เราลุ้นว่าต้องดีอย่างนั้นต้องดีอย่างนี้ แล้วไม่ได้ก็เป็นทุกข์ นั่นก็ผิดแล้ว วันนี้จิตไม่มีแรง อยากให้มีแรง แล้วมีความทุกข์ ถ้ารู้ไม่ทัน ความอยากเหล่านี้ครอบงำใจ แล้วก็ทุกข์ นั้นก็ผิดแล้ว ภาวนาเพื่อจะพ้นทุกข์ จะให้การภาวนาสร้างความทุกข์ให้เราในปัจจุบัน ไม่ถูกหรอก แสดงว่าเป้าหมายหรืออะไรบ้างอย่างต้องผิดแล้ว ฉะนั้นรักษาศีล แล้วก็มีสติ จริงๆ มีสติก็มีความสุขอยู่ในปัจจุบันแล้ว เพราะเวลาที่มีความรู้สึกตัว มีสติ มีสมาธิที่ถูกต้อง ใจมีความสุข มีความร่มเย็นอยู่ในตัวอยู่แล้ว มีความสุขจากสมาธิ" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ คอร์ส กลต ธรรมศาสตร์ พัทยา 7 ธันวาคม 2563

"ธรรมะ เวลาที่มันถูกต้อง กิเลสของเราต้องลดลงบ้าง มีสติเกิดขึ้นบ้าง รักษาศีลได้ง่ายขึ้น ละบาปได้ง่ายกว่าสมัยก่อน ถ้าเราภาวนาถูก เราจะละบาปอกุศลได้ โดยที่ต้องสู้กับมันน้อยลง หรือสร้างบุญ สร้างกุศลต่างๆ เราทำได้ง่ายขึ้น เราละบาปง่ายขึ้น โดยที่ใช้พลังน้อยลง ฝืนน้อยลง นี่เป็นพัฒนาการนะ" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 19 ธันวาคม 2563

"นักปฏิบัติที่สมาธิดี หมายถึงสมาธิแบบลักขณูปนิชฌาน นักปฏิบัติที่สมาธิดี คือพวกที่ไหลแล้วรู้ ไหลแล้วรู้บ่อยๆ ไหลแล้วรู้ถี่ๆ ได้จิตที่ตั้งมั่นเกิดขึ้นถื่ๆ เป็นสมาธิที่ท่านเรียกว่าขณิกสมาธิ เหมาะกับพวกรเาในยุคนี้" --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 23 ธันวาคม 2563

"อาจารย์สอนวิธีการ นักปฏิบัติจะต้องไปเห็นของจริงด้วยตัวเอง ตั้งแต่ฝึกสติ ฝึกสมาธิที่ถูกต้อง ใส่ใจในรูปนามร่างกายจิตใจตัวเอง แล้วก็รักษาศีลเป็นเบื้องต้น มีแต่ของที่ต้องทำเอง ทำถูกทำมากพอ ไม่ต้องถามหาว่ามรรคผลมันจะได้หรือไม่ได้ เหตุถูกผลต้องถูก" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 9 ธันวาคม 2563

"เราต้องเรียนรู้สภาวะหนึ่ง คือโลภะในการภาวนา คือความจงใจที่จะดูสภาวะ ร้อยละ 99 จงใจตลอดเวลา แต่ห้ามไม่ได้ ถ้าจงใจแล้วรู้ แล้ววันใดที่มันจำสภาวะของจิตที่มีเจตนาได้ สติก็จะเกิดบ่อย พอสติตัวจริงเกิด มันก็ได้สัมมาสมาธิหนึ่งขณะ ในชีวิตจริงพวกเราจงใจเยอะ ไม่ใช่เฉพาะจงใจภาวนา จงใจทำโน้นทำนี่ จิตต้องรวบรวมพลังแล้วจงใจทำโน้นทำนี่ ถ้ารู้ทันตัวนี้ก็จะได้เยอะอยู่ เพราะวันหนึ่งเกิดบ่อย" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 5 ธันวาคม 2563

"หัวใจของการปฏิบัติอันหนึ่ง คือเราไม่ต้องการคนเก่ง เราต้องการคนอดทน อดทนที่จะทำสม่ำเสมอไป ช่วงยาวๆ เพื่อที่จะวันหนึ่งเข้าใจว่า อะไรๆ ก็ไม่เป็นไปตามสั่ง" -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 5 ธันวาคม 2563

มันไม่มีจุดที่ถูก มีแต่ว่าตอนนี้จิตถล่ำแล้วรู้ ตอนนี้รู้สึกเบาแล้วรู้ หนักแล้วรู้ จมลงไปแล้วรู้ สมมติเรารู้สึกร่างกาย จิตมีธรรมชาติบังคับไม่ได้ บางช่วงจิตถล่ำลงไปที่ร่างกาย เราก็รู้ว่ามันถล่ำ ไม่งั้นเราต้องรักษาน้ำหนักบางอย่าง ให้มันอยู่กับร่างกายแล้วพอดี ไม่มีหรอก ถ้าพยายามทำให้ถูก อยากให้ถูก มันถึงผิด -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ :: สวนธรรมประสานสุข 21 พฤศจิกายน 63

นักภาวนา จะเก่งด้วยการฟังไม่ได้ ต้องลงสนามและซ้อมในรูปแบบทุกวัน แล้วไปเจอของจริงด้วยการเจริญสติในชีวิตประจำวัน -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 2 ธันวาคม 2563

เราต้องตั้งเป้า ศีลก็ดี สมาธิก็ดี ปัญญาก็ดี สำคัญทั้งสิ้น ล้วนเป็นเครื่องมือที่จะพาเราให้ไปถึงเป้าหมาย คือความพ้นจากทุกข์ จะพ้นจากทุกข์ได้ กรอบต้องชัด มุ่งละกิเลส ละบาปทั้งปวง เจริญกุศล อันที่จริงถ้าเราทำถูก ศีล สมาธิ ปัญญา เป็นเครื่องมือในการสู้กิเลสทั้งสิ้น -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 25 พฤศจิกายน 2563

คือเรื่องอธิจิตสิกขาของหลวงพ่อนี่ท่านชำนาญมาก อธิจิตสิกขาคือ ฝึกจิตอย่างไรให้จิตมันทรงสมาธิที่ถูก ได้สมาธิที่ถูกและมีพลัง มีความตั้งมั่นด้วย มีกำลังด้วย เป็นบาตรเป็นฐานสำหรับการเจริญปัญญา ครูบาอาจารย์ที่ทำที่สุดแห่งทุกข์ในยุคนี้ หรือในกี่สิบปีที่ผ่านมา ยังมีหลายองค์ ผมก็เคยไปกราบหลายองค์ ซึ่งแต่ละองค์มีจริตนิสัยไม่เหมือนกัน มีความชำนาญที่ท่านสั่งสมบารมีไว้ไม่เหมือนกัน พ่อแม่ครูอาจารย์เราสั่งสมบารมีไว้เพื่อการสอน เพื่อการเผยแผ่ พวกเราได้เข้ามาอยู่ในรั้วนี้แล้ว ได้เรียนแล้ว ต้องไม่ประมาท อย่าละเลย คำอะไรที่สวนทางกับคำว่า ความประมาท.. สติ เมื่อใดมีสติ เมื่อนั้นไม่ประมาท เมื่อใดก็ตามที่ขาดสติ เมื่อนั้นประมาท ลองนึกดูว่าในชีวิตเราเจริญสติมากน้อยแค่ไหน -- อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 21 พฤศจิกายน 2563

มิจฉาทิฐินั้น พระพุทธเจ้าถึงตรัสว่า เป็นอกุศลที่ร้ายแรงที่สุด คือ ความไม่รู้ความไม่เข้าใจ ความเป็นจริงของสัจจะต่างๆ ความไม่รู้ ความไม่เข้าใจ ความเป็นจริงของสัจจะของธรรมะนี้เอง ทำให้มนุษย์ ทำความชั่วสารพัด แล้วก็หลงไป ทำบางอย่างที่คิดว่าทำแล้วดี ซึ่งจริงๆ แล้วไม่ได้ช่วยอะไร พวกเราได้เรียนธรรมะแท้ๆ ได้เรียนเรื่องของเหตุเรื่องของผล เรื่องของเหตุว่า ทำเหตุแบบนี้มีความทุกข์ ทำเหตุแบบนี้ได้รับความสุข ทำเหตุแบบนี้จะมีโลกุตระ ได้มรรคได้ผล เราเรียนแต่เรื่องพวกนี้ ถ้าเราอยากเป็นชาวพุทธแท้ๆ สิ่งแรกที่เราต้องรู้ สิ่งแรกที่เราต้องทำคืออะไร รักษาศีลห้า อะไรที่งมงายต่างๆ ก็ลดละเสีย อะไรที่ดูแล้ว ไม่สมเหตุสมผลก็เลิกไป เรียนธรรมะไปเรื่อยๆ จะพบว่า เรื่องจำนวนมากที่เราเชื่อ ไม่ใช่ ก็ค่อยๆ ฉลาดขึ้น รู้ว่าตัวเลขบงการชีวิตไม่ได้ มีแต่เราบงการชีวิตเราเอง เราทำชั่ววันนี้ เราต้องได้รับความทุกข์ในอนาคตแน่นอน เราทำเหตุดีวันนี้ มีความสุขในอนาคตรออยู่ ไม่มีหรอก ดวงดาวในท้องฟ้าจะทำอะไร มีแต่กรรมเท่านั้น บงการชีวิตเรา ไม่ใช่กรรมเก่าอย่างเดียว มีกรรมใหม่ กรรมปัจจุบัน มีทิฏฐิ คือมีความเห็นที่ถูกต้อง แล้วเดินไปตามทิฏฐิที่ถูกต้อง เพราะฉะนั้นในอริยมรรคมีองค์แปด ท่านถึงเอาเรื่องสัมมาทิฏฐิ เป็นข้อหนึ่ง ไม่มีสัมมาทิฏฐิ ทำอะไรก็ไม่ถูก ถูกในทางโลก ถูกตามความเชื่อ ของชนเผ่า ของวัฒนธรรมต่างๆ แต่ไม่ถูกตามสัจจะ --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 11 พ.ย. 63

จิตที่ใช้ในการเดินปัญญา มีสมาธิที่ถูกต้อง  เป็นใจของคนธรรมดาเลย ธรรมดามากๆ  แต่คนธรรมดาที่ไม่ได้ปฏิบัติพวกเขาเหล่านั้นธรรมดาแต่หลงโลก  ใจไหลไปหารูป รส กลิ่น เสียงภายนอก ไม่ได้สนใจตัวเอง  เป็นปกติ ผ่อนคลาย ไม่ได้บังคับ แต่ว่าตัวจิตไปอยู่ที่ข้างนอก  เราต้องการใจที่รู้ตื่นเบิกบานเหมือนคนธรรมดาทั่วไป  แต่ใจอยู่กับเนื้อกับตัวเนืองๆ  เนืองๆ ไม่ใช่อยู่กับเนื้อกับตัวตลอดเวลา  เพราะอยู่ตลอดเวลาจะบังคับ เพ่ง จ้อง ข่มให้อยู่ในร่างกาย  หรือ beam บังคับแช่อยู่ ตรงใดตรงหนึ่งที่เราคิดว่าตรงนี้คือจิต ตรงนี้ใจสมควรอยู่  ที่จริงใช้ใจของคนธรรมดา  แต่ใจของคนธรรมดา(ก็คือ) พวกเราเวลาไปเดินเล่นหรือเวลาที่เราไม่ได้อยู่ในวัด  แต่คนเหล่านั้นเป็นคนธรรมดาที่ไม่รู้เนื้อรู้ตัว  คล้ายว่าใจสนใจแต่สิ่งที่เห็น  เสียงที่ได้ยิน  แต่ถ้าเราเป็นนักปฏิบัติที่เรายังไม่ได้ตัวรู้ที่ถูกต้องอย่างเป็นธรรมชาติ  เวลาเราเดินไปใจก็จะแข็ง ทื่อๆ เครียดๆ บังคับ และดูแบบจริงจัง  พอสังเกตได้คนนี้นักปฏิบัติ  แต่จะมีคนอีกชุดหนึ่งที่ได้สมาธิที่ถูกต้อง เขาจะดูเป็นคนธรรมดามาก  แต่ว่าเคลื่อนไหวแบบมีสติ ดูไม่ล่องลอยไป 

--อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 7 พ.ย. 63

ธรรมะไม่ใช่เรื่องจริงจัง เวลาที่เราจริงจังมาก ใจจะเครียด จิตอยากภาวนา ขณะที่อยากภาวนาแล้วเรารู้ไม่ทัน มีโลภะ เราจะเพ่ง ฉะนั้นเวลาที่จะนึกถึงการภาวนาขึ้นมา ที่จริงไม่มีอะไรเลย มีแต่ว่าร่างกายจิตใจเป็นอย่างไรก็รู้ลงไปเลย

--อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สวนธรรมประสานสุข 28 ต.ค. 63

จำหลักเรื่องกิจในอริยสัจให้แม่น แล้วจะเดินต่อไปได้ หลักมีสั้นๆ หน้าที่ต่อทุกข์ คือรูปนาม ให้รู้ หน้าที่ต่อสมุทัย คือความอยากต่างๆ ให้ละ หน้าที่ต่อมรรค คือศีล สมาธิ ปัญญา ทำให้เจริญ หมายถึงทำให้บ่อย ทำให้มาก จนถึงเวลา เราจะประจักษ์พระนิพพานเอง ทำผิดหน้าที่ ไม่มีวันได้มรรคผล --อ.ประสาน พุทธกุลสมศิริ สอนคนจีน #20 ๑๔ มีนาคม ๒๕๖๓