Podcasty Radia Olsztyn

W Rusi zatrzymaliśmy się na niewielkiej trawiastej plaży nad Łyną, gdzie zlokalizowana jest przystań kajakowa. Łyna i Ruś związane są z sobą od zawsze. Niegdyś na bindugach flisacy spławiali drewno na tratwy, a następnie płynęli nimi aż do Królewca. Później – rowerami – wracali do swoich domów i miejsca pracy. Ten historyczny „dwubój flisacki” doczekał się współczesnej kontynuacji. Co roku mieszkańcy Rusi bawią się w ten sposób płynąc tratwami do Olsztyna, a następnie wracają z niego właśnie na dwóch kółkach. Ruś to specyficzna miejscowość, bo wiele domów zbudowano tutaj kaskadowo, na okolicznych wzgórzach. W tej niewielkiej warmińskiej wiosce można się przez chwilę poczuć jak w górach. Gwarantują to też strome podjazdy – na przykład na skraj lasu w stronę Łańska. Podczas tej wycieczki odwiedzamy również historyczną stację kolejową w Gągławkach. Tam spotykamy się z Sebastianem Marszałem, prezesem Warmińsko-Mazurskiego Towarzystwa Miłośników Kolei, który opowiada o przeszłości kolei w naszym regionie. Przygotował – Marek Lewiński Video – Przemysław Getka

Łańsk i Pluski – to dwie kolejne miejscowości, które odwiedzamy jadąc „Rowerem po Warmii”. W Łańsku zatrzymujemy się na terenie dawnego ośrodka rządowego. Prawdziwą historię tego miejsca opowiada nam Krzysztof Kierski, historyk olsztyńskiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej. Lata temu w Łańsku przebywali m.in. ostatni szachinszach Iranu Mohammad Reza Pahlawi, a także Bolesław Bierut, Władysław Gomułka i Edward Gierek. To miejsce pamięta także jeszcze wcześniejsze czasy. Przed I wojną światową polował tu feldmarszałek Paul von Hindenburg, a przed II wojną światową na polowania przyjeżdżał tu Hermann Goering, nazista i dowódca Luftwaffe. Fragmentem Traktu Niborskiego dojeżdżamy także do uroczej miejscowości Pluski i jeziora Pluszne. Na plaży rozmawiamy z Eweliną Godziebą z Nadleśnictwa Nowe Ramuki oraz z Janem Mackiewiczem, który przedstawia się nam jako regionalista, naturopata i rzemieślnik. Przygotował – Marek Lewiński Video – Przemysław Getka

Podróżując „Rowerem po Warmii” wybieramy się do Gietrzwałdu. To miejscowość znana szczególnie przez pielgrzymów, którzy przyjeżdżają do tutejszego Sanktuarium Maryjnego. Wierzą, że w 1877 roku Maryja objawiła się dwóm dziewczynkom: Barbarze Samulowskiej i Justynie Szafryńskiej.| Gietrzwałd jest również doskonałą bazą wypadową do wycieczek po całej gminie. Niedawno wytyczono nowe szlaki, które – łącznie – mają nieco ponad 100 kilometrów długości. Na trasie naszej rowerowej wycieczki znajdą się też Woryty oraz Naterki. W tej drugiej miejscowości zwiedzamy prywatne Muzeum Maszyn Rolniczych, w którym trzon kolekcji stanowią historyczne kieraty. Przygotował: Marek Lewiński Video: Przemysław Getka https://youtu.be/WALqm0P-2HA

Jadąc „Rowerem po Warmii” okrążamy jezioro Wulpińskie. To przepiękny akwen położony zaledwie kilka kilometrów na południowy zachód od Olsztyna. Na trasie zatrzymujemy się w Dorotowie, Majdach, Kręsku i Tomaszkowie. To miejscowości z plażami nad jeziorem Wulpińskim. Audycja – Marek Lewiński Video – Przemysław Getka

„To najbardziej warmińska miejscowość gminy Dywity” – tak o Brąswałdzie, do którego wybraliśmy się podczas jednej z wycieczek „Rowerem po Warmii” mówi lokalny przewodnik i mieszkaniec Brąswałdu Łukasz Ruch. Sprawdziliśmy, czy to prawda. Nad Brąswałdem od stu lat góruje duży, „miejski”, trójnawowy kościół, który otwiera wjazd do wsi od strony Barkwedy. To w tej miejscowości urodziła się poetka, folklorystka i działaczka warmińska Maria Zientara-Malewska. Obok domu, w którym się urodziła stoi jej popiersie, a w starej poniemieckiej szkole urządzono Izbę Pamięci. Przejeżdżając rowerem przez Brąswałd warto skręcić w prawo, tuż przy leśniczówce. Kamienista droga doprowadzi nas do elektrowni wodnej na Łynie. To budowla hydrotechniczna, która dostarcza prąd m.in. mieszkańcom Olsztyna nieprzerwanie od lat 30. XX wieku. Brąswałd „Rowerem po Warmii” z radiowym mikrofonem odwiedza Marek Lewiński. Z kamerą, dronem i aparatem fotograficznym towarzyszy mu Przemysław Getka. ZOBACZ VIDEO: https://youtu.be/oGMg7EVYD9g

Miejsce, w którym historia spotyka się z nowoczesnością. Jadąc rowerem po Warmii odwiedzamy Bałdy, niewielką miejscowość w okolicach Butryn w gminie Purda. Przejazdem przez „Wrota Warmii”, które otwierają zlokalizowany w Bałdach historyczny Trakt Biskupi rozpoczynamy nowy, letni cykl Radia Olsztyn „Rowerem po Warmii”. Trakt zaczyna się jeszcze na Mazurach, ale – mniej więcej w jego połowie – znajduje się ich granica z Warmią. Wieki temu właśnie tu witani byli biskupi, którzy jechali objąć swój urząd na zamku w Lidzbarku Warmińskim. Stara aleja lipowa, która tworzy Trakt Biskupi jest atrakcyjnym miejscem dla rowerzystów. Zacieniona i majestatyczna, w upalny dzień może być znakomitym przystankiem na trasie szlakami tej części naszego regionu. Na trakcie ustawione zostały głazy. Każdy z nich poświęcony jest innemu biskupowi warmińskiemu. Kilkaset metrów dalej zlokalizowany jest natomiast radioteleskop, który jest częścią systemu LOFAR. Dane, które przekazuje naukowcom m.in. z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, pozwalają na obserwację kwazarów, pulsarów i innych ciał niebieskich. Komputery o gigantycznej mocy obliczeniowej umożliwiają stworzenie mapy najdalszych zakątków kosmosu. Do miejsca, w którym historia spotyka się z nowoczesnością zapraszają Marek Lewiński i Przemysław Getka. ZOBACZ VIDEO: https://youtu.be/7KMJ9Ub8fjU

W wakacyjnym cyklu Lasy, Jeziora, Rzeki odwiedzamy Leśne Arboretum Warmii i Mazur w Kudypach. To przepiękny ogród dendrologiczny położony zaledwie kilka kilometrów na zachód od Olsztyna. Leży niedaleko trasy krajowej nr 16 między Olsztynem a Gietrzwałdem. Łatwo dojechać tam zarówno samochodem, jak i rowerem. Do Kudyp prowadzi także ścieżka edukacyjna z olsztyńskiego osiedla Dajtki. Po Leśnym Arboretum Warmii i Mazur oprowadzają Marka Lewińskiego leśnicy z Nadleśnictwa Kudypy: Paulina Rutkowska i Paweł Wyrzykowski. Arboretum to ogród botaniczny, który kolekcjonuje rośliny drzewiaste w celu ukazania ich piękna i różnorodności, zajmuje się także prowadzeniem badań naukowych i edukacją przyrodniczą. Na radiową wycieczkę po Leśnym Arboretum Warmii i Mazur w Kudypach zaprasza Marek Lewiński.

Premierowa audycja cyklu Lasy, Jeziora, Rzeki opowiada o urokach Nadleśnictwa Wipsowo. Leśnicy Łukasz Ferschke i Łukasz Albert w barwny sposób opisują jezioro Perszk (zwane też Perskim lub Czarnym), zabrali też Marka Lewińskiego nad jezioro Dłużek w okolicach Bartołt Wielkich. Leśnicy z Nadleśnictwa Wipsowo zachęcają również do spędzenia nocy w lesie i przypominają o warunkach, jakie trzeba spełnić, by to zrobić. Marek Lewiński skorzystał też z możliwości wejścia na wieżę obserwacyjną Lasów Państwowych w Wipsowie. To obiekt, który ma ponad 40 metrów wysokości. Stamtąd podziwia i opisuje okolice miejscowości Wipsowo, Kołaki, Ramsowo i Boreczek. Nadleśnictwo Wipsowo położone jest w środkowej części województwa warmińsko-mazurskiego, w powiatach: mrągowskim, olsztyńskim i szczycieńskim, w gminach: Sorkwity, Barczewo – miasto, Barczewo – obszar wiejski, Biskupiec – miasto, Biskupiec – obszar wiejski, Dobre miasto – obszar wiejski, Dywity, Jeziorany – miasto, Jeziorany – obszar wiejski, Kolno, Purda, Dźwierzuty, Pasym – miasto i Pasym. W jego skład wchodzą trzy obręby leśne: Purda Leśna, Sadłowo II i Wipsowo.