Książka dla mężczyzny. Rozmawiają: Łukasz Antas i Michał Pyziak

Dziś rozmawiamy o „Władcy much” Williama Goldinga, książce, która nie pozostawia czytelnika obojętnym. To opowieść o grupie chłopców, którzy w wyniku katastrofy lotniczej stają się rozbitkami na odległej i bezludnej wcześniej wyspie. Po pierwszym szoku zaczynają organizować sobie życie, a z czasem uwalniają się w nich pierwotne (archetypowe) postawy. Zachodzące w nich indywidualne procesy oraz proces, jaki przechodzi grupa z każdą kolejną stroną budzą coraz większą grozę. Ta historia nie jest idyllą o powrocie do rajskiej natury. To raczej głęboka refleksja nad ludzkimi popędami, konsekwencją braku cywilizacyjnych ram oraz braku mądrej starszyzny. Potężny kaliber.  

„Colas Breugnon” Romain Rollanda przenosi nas w świat sprzed kilku wieków, do Burgundii. Bohater, którego nazwisko jest tytułem książki, jest mężczyzną z krwi i kości. Kocha życie ze wszystkimi jego odcieniami. Potrafi jeść, pić, pracować, walczyć i kontemplować naturę. Ta opowieść prowadzi nas przez różne strony ludzkiej egzystencji z nutą lekkości i dystansu. Możemy przejrzeć się w postaci bohatera i sprawdzić, jak to jest z nami. Co daje mi siłę, by zachować optymizm, pomimo trosk i porażek? Skąd czerpię radość życia? Jak podchodzę do procesów starzenia się? Pełna humoru, a zarazem głęboka opowieść.

Do dzisiejszej rozmowy zaprosiliśmy Katarzynę Urbaniak, która zaproponowała książkę „Cztery tysiące tygodni” Olivera Burkmana. Wbrew pozorom nie jest to kolejny poradnik zarządzania czasem. Autor zaprasza nas do głębokiej refleksji nad naszym życiem, nad przemijalnością i jej konsekwencjami. Zaprasza nas nie tylko do skoncentrowania się na tym co naprawdę ważne, ale również do pogodzenia się z faktem, że wielu ważnych rzeczy nie zdołamy zrobić. Zaprasza do odpuszczenia sobie ciągłego przymusu osiągnięć, efektywności, sprawczości. To filozoficzny proces przyjęcia życia takim, jakie jest i podejmowania świadomych decyzji. W gruncie rzeczy lektura ta ma bardzo pozytywny wydźwięk, uwalnia i przynosi ulgę. Dobra pozycja na okres wakacji, sprzyjający spojrzeniu z pewnego dystansu na codzienność.

Malidoma Patrice Some to afrykański nauczyciel duchowy wychowany i wykształcony w dwóch światach: w kulturze ludu Dagara (Burkina Faso) oraz w zachodnich szkołach i uniwersytetach. Jego misją było przekazanie Zachodowi mądrości płynących z afrykańskich tradycji i stanie się swego rodzaju łącznikiem pomiędzy kulturami. W książce „Uzdrawiająca mądrość Afryki” dzieli się z czytelnikiem sposobem rozumienia świata obecnym w kulturze Dagarów, spojrzeniem na jednostkę i społeczność, zdrowie i chorobę, pracę i świat duchowy. Ta lektura to fascynująca i głęboko inspirująca podróż. Stawia czytelnika przed ważnymi pytaniami o nasz sposób życia, system pracy, relacje międzyludzkie. Głęboka mądrość i troska Malidomy o człowieka sprawiają, że czyta się ją nie tylko z uwagą, ale i z otwartym sercem.

Rozmawiamy dziś o książce klasycznej, są nią „Rozmyślania” Marka Aureliusza. Autor był cesarzem Rzymu, a zarazem filozofem wychowanym w duchu stoickim. Filozofia pomagała mu widzieć z odpowiedniej perspektywy doczesne trudności i dylematy. Podczas sprawowania rządów w cesarstwie prowadził zapiski, które miały pomagać mu wieść prawe życie i właściwie pełnić swą funkcję. Mają one formę rad, zaleceń, napomnień dla odbiorcy – a był nim on sam. Czytelnik może obcować bezpośrednio z myślami cesarza-filozofa i odnieść je do siebie. Na ile wskazania Marka Aureliusza pozostają aktualne? W jakim stopniu mogą prowadzić nas w codziennym życiu? Warto zanurzyć się w tę lekturę powoli i uważnie. Bywa, że pojedyncze zdania skłaniają do głębokiego namysłu. Sprawdźcie sami.

Na dziś wybraliśmy książkę norweskiego filozofa i podróżnika Erlinga Kagge „Idź krok po kroku”. Autor dzieli się w niej osobistymi refleksjami na temat wartości wędrowania. Po co chodzić pieszo, skoro można dojechać samochodem? Jak inaczej przeżywamy przestrzeń idąc? Jak przeżywamy samych siebie wędrując? Dlaczego warto w życiu wybierać trudniejsze drogi? Na te pytania Kagge daje swoje odpowiedzi, warto się z nimi skonfrontować. Piękna, refleksyjna książka, inspirująca do zwolnienia tempa, do większej uważności na siebie i świat.

Zaprosiliśmy do rozmowy Ryszarda Kulika – psychologa i ekologa, autora książki Wystarczająco dobre życie. I właśnie o tej książce wspólnie porozmawiamy. Na czym polega takie życie i dlaczego jest ono w gruncie rzeczy lepsze od „wspaniałego życia”? Skąd bierze się pogoń za doskonałym sobą, relacjami i przeżyciami i jak wpływa ona na nasze odczuwanie szczęścia i cierpienia? Ryszard dzieli się własnymi refleksjami i odkryciami, a także zaprasza nas do podobnej podróży. Do akceptacji procesu życia i odpuszczenia ciągłych starań o jego poprawę. Brzmi zaskakująco? Posłuchajcie sami.

Tym razem sięgamy po klasykę – „Jądro ciemności” Josepha Conrada. O czym jest ta powieść? Niełatwo krótko odpowiedzieć. O mrokach ludzkiej duszy? O szaleństwie? O dzikości, która ma uwodzącą moc? Autor prowadzi nas szlakiem wielkiej rzeki w głąb afrykańskiego lądu w poszukiwaniu pewnego człowieka. Kim jest tajemniczy Kurz? Co w jego historii jest tak fascynującego, że Coppola wykorzystał ją jako kanwę „Czasu Apokalipsy”? I jakie to wszystko ma znaczenie dla współczesnego mężczyzny? Zapraszamy do wysłuchania rozmowy.

Dzisiejszym gościem jest psychoterapeuta Grzegorz Byczek, który zaproponował książkę „Rytuały więzi małżeńskiej” Kerry i Diane Riley.  Autorzy są auczycielami jogi i tantry, a książka, pod oryginalnym tytułem „Tantric secrets of men”, dotyczy o seksualności. Warto zwrócić uwagę, że w podejściu tantrycznym seksualność jest o wiele szerszym pojęciem niż to, które znamy w zachodniej kulturze. Autorzy prowadzą nas w świat głębokiej relacji pomiędzy mężczyzną i kobietą, relacji opartej na uważności, czułości, otwartości. Dla wielu mężczyzn może być to sporym zaskoczeniem i szansą na odkrycie nieznanych sfer miłosnego związku. Autorzy prezentują konkretne praktyki i ćwiczenia prowadzące do lepszego poznania zarówno własnej, męskiej seksualności, jak wachlarza doznań zbliżenia z kobietą. To wartościowa pozycja dla wszystkich chcących wzmacniać i pogłębiać nie tylko seksualną, ale i emocjonalną więź z partnerką. I do tego ośmielająca nas, mężczyzn, do otwartego rozmawiania o seksie. Nie bójmy się panowie, czytajmy i praktykujmy.

Na dziś wybraliśmy „Łuk Triumfalny” Ericha Marii Remarque’a. To klasyka literatury dwudziestego wieku, jedna z tych książek, które w niezwykle żywy sposób opisują los jednostki na tle zawirowań historii. Do tego główny bohater pod wieloma względami może być dla nas mężczyzn przykładem mierzenia się z losem. Ravic, niemiecki lekarz, który w latach trzydziestych uciekł przed hitlerowskimi prześladowaniami do Paryża, jest nielegalnym uchodźcą, bez prawa wykonywania zawodu. Funkcjonuje na fikcyjnych papierach, jakby na marginesie francuskiego świata, a jednak stara się żyć jak najpełniej. To fascynująca postać człowieka pozbawionego złudzeń co do natury świata i ludzkości, a jednak nie będącego frustratem. Człowieka, który potrafi zachować chłodny dystans do życia, a mimo to nie staje się bezdusznym manekinem. I między innymi o tym jest ta książka, o poddaniu się miłości, o zmierzeniu z emocjonalnym cierpieniem, o godzeniu się z nieuchronnością zdarzeń. A egzystencjalne rozmowy Ravica z jego przyjacielem Morozowem są niezwykłym przykładem męskiej przyjaźni. Lektura obowiązkowa.

W tym odcinku omawiamy książkę Zen w sztuce łucznictwa napisaną przez niemieckiego filozofa Eugena Herrigela. Jest to opis jego osobistego doświadczenia uczenia się tradycyjnej japońskiej sztuki u boku mistrza. Herrigel przyjechał do Tokio, aby prowadzić tam wykłady, a równocześnie pragnął poznać, czym jest Zen. Podjął się żmudnej praktyki, by doświadczyć Zen bezpośrednio, a nie tylko poznawać go teoretycznie. Proces, który opisuje w tej krótkiej książce, pokazuje kontrast pomiędzy nastawionym na szybki efekt podejściem człowieka Zachodu, a mistrzem prowadzącym ucznia naturalnym rytmem, bez pośpiechu, tak, by ciało i  umysł niejako zlały się w pełne przeżywanie chwili, by właściwe oddanie strzału wydarzało się samo. Herrigel w swojej praktyce zmaga się z myślami, frustracją, złością na mistrza, by w końcu poddać temu doświadczeniu z pokorą. Dopiero poddanie się, poddanie własnego ego, przynosi mu lekkość. Może właśnie dla współczesnego mężczyzny dążącego do osiągnięć i zewnętrznego uznania ta pokora jest czymś rzadkim? Może potrzebujemy jej więcej w swoim życiu? Piękna opowieść, ciekawe do jakich refleksji was doprowadzi?

Dzisiaj rozmawiamy o książce Richarda Rohra Spadać w górę. Autor jest franiciszkaninem pracującym od ponad czterdziestu lat z mężczyznami, prowadzącym między innymi procesy męskiej inicjacji. Ta książka jest zarazem wymagająca i wspaniała, Rohr pokazuje w niej konieczność upadku i kryzysu życiowego w procesie prawdziwego dojrzewania i rozwoju duchowego. Opisuje życie podzielone na dwie części, pierwszą poświęconą zbudowaniu własnej tożsamości, znalezieniu swojego miejsca w świecie, stworzeniu rodziny, społeczności, pozycji zawodowej itp., oraz drugą, umożliwiającą szukanie głębszego sensu życia, zjednoczenia ze światem, bycia tym, do czego jesteśmy powołani. A pomiędzy nimi jest upadek, cierpienie związane z utratą części dotychczasowej tożsamości. Lektura wnosi zrozumienie w nasze życiowe zakręty, kryzysy, momenty zagubienia. Pomaga spojrzeć na nie z innej perspektywy i daje mocną nadzieję, że to wszystko ma jednak sens. Warto potraktować tę książkę, jako okazję o refleksji i nieśpiesznej kontemplacji – nie jest to lektura na jeden weekend. Naszym zdaniem warto jej poświęcić odpowiedni czas i uwagę. Inspiracja gwarantowana.

W ostatnim odcinku 2023 roku, który nagrywamy tuż przed Świętami Bożego Narodzenia, rozmawiamy o książce Jak być leniwym Toma Hodgkinsona. Mamy nadzieję, że będzie to dobra lektura na okres świąteczno-noworoczny. Książka prowokacyjna, zachęcająca, by się zatrzymać i zastanowić, jak wygląda nasze życie: za czym tak pędzimy, co naprawdę dostajemy w zamian, a co tracimy. Autor w lekki i erudycyjny sposób prowadzi rozważania nad zaletami lenistwa, próżnowania, cieszenia się drobnymi radościami życia, odpuszczenia udziału w wielkim wyścigu. Hodgkinson przywołuje wypowiedzi wielu filozofów, poetów i myślicieli głoszących pochwałę próżnowania, które, w gruncie rzeczy, oznacza kontemplacyjne i radosne życie. Życie, któremu nadajemy własny, indywidualny charakter. Czytając ją, aż ma się ochotę wygodnie wyciągnąć na kanapie i pozwolić światu zająć się swoimi sprawami. I tego wam życzymy!

Z Adamem Kusio, trenerem NVC, rozmawiamy o Księdze Hioba – historii człowieka, który miał wszystko, z wyroku Boga utracił wszystko, by znów za sprawą Boga zyskać jeszcze więcej. Opowieść o cierpieniu, próbie zrozumienia boskich zamierzeń, wytrwałości i zaufaniu do Opatrzności. Wspólnie zastanawiamy się, jak ta trudna księga może być inspiracją dla współczesnego człowieka, co nam podpowiada w obliczu życiowych trudności. Przyglądamy się jej paradoksom i wyzwaniom dla odbiorcy. Ta lektura jest jak łamigłówka, której nie da się rozwiązać logicznym myśleniem. Może w ogóle nie o to tu chodzi? Posłuchajcie.

Tematem dzisiejszej rozmowy jest książka Droga rzadziej przemierzana autorstwa amerykańskiego psychologa M. Scotta Pecka.  Wydana po raz pierwszy w 1978 roku pozycja towarzyszy już kilku pokoleniom czytelników chcących lepiej zrozumieć na czym polega proces rozwoju osobistego i duchowego. Zgodnie z tym, co sugeruje sam tytuł, autor pokazuje nam ścieżką, która nie jest łatwa, ale za to prowadzi do życia dającego poczucie sensu i spełnienia. Stawia nas przed ważnymi pytaniami: Czym jest miłość? Dlaczego ważna jest odpowiedzialność? Na czym polega duchowość? Opisując historie życiowe klientów, z którymi pracował jako terapeuta, Peck obrazowo przemawia do wyobraźni czytelnika – tę książkę po prostu świetnie się czyta. I wraca do niej wielokrotnie, za każdym razem znajdując nowe inspiracje.

Książka, którą omawiamy w tym odcinku, chyba żadnego czytelnika nie pozostawi obojętnym. Gdybyś miał przed sobą rok życia Stephena Levine’a opisuje eksperyment, jaki autor przeprowadził na samym sobie – przeżył rok tak, jak gdyby miał być tym ostatnim. Levine był nauczycielem duchowym pracującym z osobami śmiertelnie chorymi i umierającymi, pomagał im świadomie przygotować się do odejścia i towarzyszył w tym procesie. Te doświadczenia zbudowały w nim głęboką wiarę w życie i docenienie go w całej palecie doznań. Eksperyment, który opisuje w książce jest, o dziwo, procesem pozytywnym – wzmacnia świadomość siebie, świadomość każdej chwili, uważność na swoje emocje, na relacje z ludźmi. Konfrontuje z największym lękiem i pozwala go rozpuścić. Autor proponuje szereg konkretnych praktyk, również medytacyjnych, pozwalających pełniej doznawać życie dzięki pełnej świadomości jego skończoności. A czy rzeczywiście skończoności? Przeczytajcie sami.

Zapraszamy do posłuchania kobiecej perspektywy na kwestię męskiego rozwoju. Do dzisiejszej rozmowy zaprosiliśmy terapeutkę systemową Darię Dahl, która zaproponowała książkę Mężczyzna w budowie Murreya Steina. To pozycja cenionego terapeuty jungowskiego przedstawiająca etapy rozwoju mężczyzny, różne wymiary męskiej przyjaźni oraz sposoby, w jakie ojciec kształtuje syna. Krótka, lecz bardzo esencjonalna książka, jej lektura pomaga spojrzeć z szerokiej perspektywy na ścieżkę życia i lepiej zrozumieć momenty kształtujące mężczyznę. Daria dzieli się swoimi doświadczeniami dotyczącymi tego, jak kobiety postrzegają proces męskiego rozwoju, jak mogą mężczyznom świadomie pomagać, a czego lepiej nie robić. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy oraz sięgnięcia po książkę.

Dziś sięgamy po książkę włoskiego pisarza Paolo Cognetti’ego pod tytułem Osiem gór.To opowieść o zrodzonej w dzieciństwie i trwającej przez wiele lat przyjaźni, o relacji syna z ojcem, oraz o samym życiu: konsekwencjach podjętych decyzji, tęsknocie za spełnieniem, podążaniu za marzeniami. Autor buduje niezwykle wyraźny świat, w którym góry, przestrzeń, słońce i wiatr są wręcz odczuwalne dla odbiorcy. Majestat odwiecznej natury stanowi ważny kontekst opisanej historii. Czytelnik może odnaleźć w niej cząstkę siebie, a po przeczytaniu pozostać z kilkoma ważnymi pytaniami: o swoje relacje, o swoje życiowe wybory i ich konsekwencje, o to, co jest naprawdę dla niego ważne.

Dzisiaj rozmawiamy o książce „No more Mr. Nice Guy” amerykańskiego psychologa Roberta A. Glovera. Polskie tłumaczenie nosi tytuł „(nie) miły facet”. To pozycja, o której wielu mężczyzn mówi „to jest książka o mnie”. Autor opisał w niej syndrom „miłego faceta”, czyli człowieka, który żyje w głębokim przekonaniu, że nie zostanie przyjęty przez ludzi taki, jaki jest, musi więc wciąż dostosowywać się do ich (wyobrażonych) oczekiwań, zakładać maski i grać role. Wbrew pozorom wcale nie jest on taki miły jak mu się wydaje – manipuluje, daje po to, by dostać coś w zamian, jest nieszczery. Tworzy więc pozorne relacje, brakuje mu życiowej energii, radości i odwagi. Glover, bazując na wieloletniej praktyce terapeutycznej, opisuje ścieżkę wyjścia z tego syndromu i odzyskiwania autentyczności, sprawczości i pełni życia. Tę książkę czyta się z wypiekami na twarzy, stawia ona przed czytelnikiem wyzwanie do wyjścia z roli ofiary i wzięcia odpowiedzialności za swoje życie. Czytajcie i działajcie!

W tym odcinku rozmawiamy o książce na wakacje, jest nią „Trzech panów w łódce – nie licząc psa” Jerome K. Jerome’a. To pełna humoru i lekkości opowieść o wyprawie Tamizą, w którą wybrało się trzech przyjaciół: Jerome, Jerzy i Harris. Autor z angielskim humorem pokazuje jak dużo radości może dostarczać męska przyjaźń. Bohaterowie potrafią robić sobie niewybredne czasem dowcipy, pokpiwać z siebie i kłócić, ale wszystko to dzieje się w atmosferze bezpośredniości i serdeczności. Takie relacje cenimy najbardziej. Sprawcie sobie chwile przyjemności i odprężenia w ten letni czas i sięgnijcie po tę książkę. Zapewne nie raz wybuchniecie śmiechem.

W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o książce, która będzie dla czytelnika zarówno przygodą, jak wyzwaniem. Jest nią Walden Henry’ego Davida Thoreau. Wyzwaniem dla czytelnika są zarówno forma i język – napisana została przecież ponad 150 lat temu, jak treść – autor miesza nam w głowach, wytrąca z utartych schematów myślenia o życiu. Thoreau spędził dwa lata w lesie, w zbudowanej przez siebie drewnianej chacie nad stawem Walden, uprawiając na własne potrzeby małe pole. Prowadził samowystarczalne gospodarstwo, wykonywał własnoręcznie konieczne prace oraz oddawał się wędrówkom i filozoficznym rozważaniom. Autor stawia czytelnikowi odważne pytania o to, czego naprawdę potrzebujemy w życiu, za czym tak nieustannie gonimy i co przez to tracimy. Szuka sposobu na uniknięcie kieratu pracy pozbawionej głębszego sensu. Pokazuje nieprzemijające piękno natury i dzieli się swoim nad nią zachwytem. Doskonała lektura na letni, nieśpieszny czas. Warto smakować ją naprawdę powoli.

Gościem szóstego odcinka jest psychoterapeuta Marcin Poćwiadrowski, który zaproponował rozmowę o książce Żelazny Jan Roberta Bly’a. To klasyczna już dla męskiego rozwoju pozycja napisana przez amerykańskiego poetę i twórcę ruchu męskiego, bazująca na starej i znanej w wielu kulturach baśni pod takim właśnie tytułem. Baśni będącej metaforycznym opisem procesu rozwoju mężczyzny. Autor rozwija przed czytelnikiem poszczególne etapy tej historii, prowadzi przez symbole i archetypiczne odniesienia, a przy okazji nawiązuje do realnego życia i kontekstu amerykańskiego społeczeństwa lat 80-tych XX wieku. Książka Bly’a to zaproszenie do podróży w głąb siebie, odkrywania wewnętrznych światów. Czytelnika, który da jej szansę, bo nie jest to łatwa lektura, i pozwoli sobie zanurzyć w niej bez pośpiechu, czeka prawdziwa uczta.

W piątym odcinku rozmawiamy o książce Siddhartha autorstwa Hermanna Hesse’go. To pełna czaru przypowieść o życiu, dojrzewaniu i drodze do pełni istnienia. Trochę baśniowa, trochę mityczna. Hesse opowiadając o losach młodzieńca imieniem Siddhartha zaprasza czytelnika do podróży w głąb siebie. Warto kroczyć nią nieśpiesznie, delektując się obrazami, barwami i zapachami opisanymi przez autora. Warto dać sobie czas, by lektura zarezonowała z sercem.

W czwartym odcinku wspólnie z psychoterapeutą Romanem Praszyńskim rozmawiamy o książce Nie chcę o tym mówić autorstwa Terrence’a Reala. Autor jest amerykańskim psychologiem, mającym olbrzymie doświadczenie w pracy terapeutycznej z mężczyznami. W tej książce omawia mechanizmy męskiej depresji – tej jawnej i tej ukrytej. Bazując na osobistym doświadczeniu oraz praktyce zawodowej pokazuje, w jaki sposób chłopcy, w reakcji na traumatyczne przeżycia, odcinają się od swoich emocji, i jak w rezultacie stają się nieświadomymi uczuć mężczyznami. Opisuje, przywołując przypadki swoich pacjentów, jak dotarcie to tych wypartych emocji pozwala wyzwolić się z ich władzy i zacząć świadome życie. Poruszająca i otwierająca oczy lektura. Mężczyznom pomoże lepiej zrozumieć siebie, a kobietom ukaże inną perspektywę męskiego wewnętrznego świata.

W trzecim odcinku rozmawiamy o książce Droga pełniejszego mężczyzny autorstwa Davida Deidy. Pozycja ta od lat cieszy się popularnością zarówno wśród mężczyzn szukających rozwoju duchowego, jak i kobiet, pragnących lepiej zrozumieć męską perspektywę. Budzi silne emocje – od zachwytu do odrzucenia. W naszej rozmowie przyglądamy się temu, co w spojrzeniu Deidy nas inspiruje oraz co budzi naszą rezerwę. Z pewnym zaskoczeniem odnajdujemy nowe, ważne dla każdego z nas wątki.

W drugim odcinku rozmawiamy o książce Śmierć pięknych saren autorstwa czechosłowackiego pisarza Oty Pavla. Jest to pełna czułości opowieść o jego dzieciństwie, a szczególnie o ojcu, człowieku nietuzinkowym, potrafiącym żyć pełnią życia i jego wpływie na życie rodziny. Sposób w jaki autor opowiada o ojcu, z miłością i lekkim przymrużeniem oka niesie coś rzadko spotykanego – poczucie ciepła relacji pomiędzy ojcem i synami. Posłuchajcie i przeczytajcie sami.

W pierwszym odcinku porozmawiamy o dwóch książkach dotyczących męskiego pragnienia spotkania z dziką naturą. Pozycje te dzieli niemalże wiek: London wydał Bellewa Zawieruchę w 1912, Guy Grieve Zew natury w 2006, a poruszają ten sam motyw - tęsknotę mieszczucha za surowym życiem, zasmakowaniem przyrody, sprawdzeniem się wobec wyzwań, jakie ona niesie. Motyw ucieczki od jałowego biurowego życia. W obu przypadkach tą ziemią wybraną jest Alaska - piękna, dzika i okrutna w swojej zimowej odsłonie. Obie książki żywo napisane, wciągające i inspirujące. Posłuchajcie i sięgnijcie po lekturę.